Ustawodawca w nowelizacji ustawy - Ordynacja podatkowa z 10 września 2015 r. nałożył na podatników obowiązek przekazywania ksiąg i dowodów księgowych w wymaganym przez fiskusa formacie elektronicznym tzw. Jednolitego Pliku Kontrolnego - art. 193a § 2 O.p. Przepis to wprowadzający zaczyna obowiązywać od 1 lipca 2016 r. Mali i średni przedsiębiorcy zostali jednak z niego zwolnieni do końca czerwca 2018 r. (art. 29 ustawy z 10 września 2015 r.). Przepis wprowadzający zwolnienie z obowiązku stosowania JPK dla małych i średnich przedsiębiorców nie odnosił się natomiast do tzw. mikroprzedsiębiorców. Powodowało to obawę, że mikroprzedsiębiorcy od 1 lipca 2016 r. powinni obowiązkowo - na żądanie organów podatkowych - przekazywać swoje księgi podatkowe w formacie pliku JPK. Ustawodawca zdecydował się więc na doprecyzowanie przepisów i nowelizacją z 13 maja 2016 r. zmienił brzmienie art. 29 ustawy z 10 września 2015 r., wskazując w nim, że również mikroprzedsiębiorcy nie mają obowiązku stosowania formatu JPK do końca czerwca 2018 r. W konsekwencji zarówno mikroprzedsiębiorcy, jak i przedsiębiorcy mali i średni do końca czerwca 2018 r. stosują JPK fakultatywnie, tzn. mogą przekazywać dokumenty w tym formacie na żądanie organów podatkowych, ale nie muszą tego robić.

Należy jednocześnie zauważyć, że wymienione zwolnienie ze stosowania JPK obejmuje tylko dokumenty przekazywane "na żądanie" organów podatkowych. Natomiast nowelizacja z 13 maja 2016 r. nałożyła na podatników obowiązek comiesięcznego przekazywania informacji o ewidencji VAT w formacie JPK bez żądania ze strony organów podatkowych. Obowiązek ten ma być realizowany comiesięcznie w terminie do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Mikroprzedsiębiorcy będą musieli przekazywać informacje o ewidencji VAT w formacie JPK comiesięcznie, poczynając od 1 stycznia 2018 r., przedsiębiorcy mali i średni - poczynając od 1 stycznia 2017 r. Pozostali podatnicy (tzw. duzi przedsiębiorcy) zostali zobowiązani do comiesięcznego przekazywania informacji o ewidencji VAT w formacie JPK już od 1 lipca 2016 r.

Wprowadzenie obowiązku comiesięcznego przekazywania informacji o ewidencji VAT powoduje faktyczne przyspieszenie obowiązku wprowadzenia JPK w przedsiębiorstwach mikro, małych i średnich. Podatnicy ci będą bowiem co prawda zwolnieni z obowiązku dostarczania dokumentów (w tym ewidencji VAT) w formacie JPK na żądanie organów podatkowych, ale jednocześnie będą zobowiązani do comiesięcznego przekazywania tych ewidencji bez konieczności formułowania tego żądania przez organy podatkowe.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 4 ustawy z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2016 r., poz. 846.

● art. 82, 193a § 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 - ost. zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 846.

Ewa Sławińska

prawnik, redaktor naczelna "MONITORA księgowego"