1/2016, data dodania: 19.01.2016 Koszty na przełomie 2015 i 2016 r.
Podatkowo koszty należy kwalifikować jako bezpośrednio albo pośrednio związane z przychodami danego roku. Zaliczenie kosztu do jednego z tych dwóch rodzajów decyduje o momencie zaliczenia ich do kosztów podatkowych. Ma to szczególnie istotne znaczenie na przełomie lat podatkowych.
Dla celów podatkowych koszty dzieli się na:
● koszty bezpośrednie - ujmuje się je w tym roku podatkowym, w którym zaistniały przychody dotyczące tych kosztów (pod warunkiem że koszt został poniesiony do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego albo złożenia zeznania, gdy nie ma obowiązku sporządzania sprawozdania, ale nie później niż w terminie przewidzianym do złożenia zeznania podatkowego),
● koszty pośrednie - które ujmuje się w dacie ich poniesienia.
Koszty pośrednie dotyczące okresu przekraczającego rok podatkowy należy podzielić proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą, i w konsekwencji zaksięgować w odpowiednich wartościach w poszczególnych latach, do których się odnoszą (jeśli nie jest możliwe określenie, jaka część kosztu dotyczy danego roku podatkowego).
Ponadto należy pamiętać, że niektóre rodzaje kosztów podlegają rozliczeniu na odrębnych zasadach, najczęściej "kasowo", tj. w dacie zapłaty, albo ich memoriałowe ujęcie zależy od spełnienia dodatkowych warunków. Dotyczy to np. kosztów wynagrodzeń, składek na ubezpieczenia społeczne, FP, FGŚP, należności wypłacanych z tytułu realizacji umów cywilnoprawnych (np. zlecenia, o dzieło), odsetek, kosztów prac rozwojowych (tu sposób rozliczenia kosztów wybiera podatnik), kosztów zarówno pośrednich, jak i bezpośrednich, które stają się nimi dopiero w momencie zapłaty.
UWAGA!
Przez datę poniesienia należy rozumieć u podatników prowadzących księgi rachunkowe dzień, na który ujęto koszt w tych księgach (zaksięgowano). Nie dotyczy to jedynie kosztów rezerw ani biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Tabela. Koszty na przełomie roku 2015 i 2016
| Lp. | Przedmiot kosztu | Data wystawienia dokumentu | Rodzaj kosztu | Księgi rachunkowe | |
| Ujęcie rachunkowe | ujęcie podatkowe | ||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| 1. | Zakup towarów handlowych | 31.12.2015 | bezpośredni | 2015 r. - przyjęcie do magazynu, 2016 r. - sukcesywne odnoszenie w koszty wartości sprzedanych towarów Wyjątek dotyczy tych podatników, którzy wprowadzili uproszczenia w prowadzeniu ksiąg polegające na odpisywaniu nabytych towarów bezpośrednio w koszty. Wtedy koszty zakupu tych towarów są korygowane poprzez spis z natury na dzień 31.12.2015 i w ten sposób nie będą kosztami 2015 r. | 2015 r. - przyjęcie do magazynu, 2016 r. - sukcesywne odnoszenie w koszty wartości sprzedanych towarów Wyjątek dotyczy tych podatników, którzy wprowadzili uproszczenia w prowadzeniu ksiąg polegające na odpisywaniu nabytych towarów bezpośrednio w koszty. Wtedy koszty zakupu tych towarów są korygowane, poprzez spis z natury na dzień 31.12.2015 i w ten sposób nie będą kosztami 2015 r. |
| 2. | Zakup materiałów do produkcji | 1.12.2015 | bezpośredni | 2015 r. - przyjęcie do magazynu, 2015 i 2016 r. - sukcesywne odnoszenie w koszty wartości sprzedanych wyrobów gotowych Wyjątek dotyczy tych podatników, którzy wprowadzili uproszczenia w prowadzeniu ksiąg polegające na odpisywaniu nabytych materiałów bezpośrednio w koszty. Wtedy koszty zakupu tych materiałów są korygowane poprzez spis z natury na dzień 31.12.2015 i w ten sposób nie będą kosztami 2015 r. | 2015 r. - przyjęcie do magazynu, 2015 i 2016 r. - sukcesywne odnoszenie w koszty wartości sprzedanych wyrobów gotowych Wyjątek dotyczy tych podatników, którzy wprowadzili uproszczenia w prowadzeniu ksiąg polegające na odpisywaniu nabytych materiałów bezpośrednio w koszty. Wtedy koszty zakupu tych materiałów są korygowane poprzez spis z natury na dzień 31.12.2015 i w ten sposób nie będą kosztami 2015 r. |
| 3. | Usługa podwykonawcy, która stanowi element składowy kompleksowej usługi wykonanej przez podatnika w grudniu 2015 r. | 5.01.2016 | bezpośredni | 2015 r. | 2015 r. |
| 4. | Usługi księgowe za grudzień 2015 r. | 7.01.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ koszt dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2015 r., ponieważ koszt dotyczy tego roku podatkowego |
| 5. | Zaliczka na badanie ksiąg przez biegłego rewidenta | 21.12.2015 | pośredni | 2016 r., ponieważ usługa zostanie wykonana w pełni w 2016 r., zatem dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2016 r., ponieważ usługa zostanie wykonana w pełni w 2016 r., zatem dotyczy tego roku podatkowego |
| 6. | Prenumerata czasopisma branżowego na 2015 r. | 23.11.2015 (data przyjęcia wpłaty) | pośredni | 2015 r. - jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, 2016 r. - koszt rachunkowy | 2016 r. - koszt podatkowy |
| 7. | Ogłoszenie w książce teleadresowej na 2016 r. | 1.12.2015 (data przyjęcia wpłaty) | pośredni | 2015 r. - jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, 2016 r. - jako koszt rachunkowy | 2016 r. - jako koszt podatkowy |
| 8. | Zużycie energii za okres od 15.12.2015 do 14.01.2016 | 18.01.2016 | pośredni, ale dotyczący okresu przekraczającego rok podatkowy | 2015 r. - 17/31 wartości kosztu, 2016 r. - 14/31 wartości kosztu | 2015 r. - 17/31 wartości kosztu, 2016 r. - 14/31 wartości kosztu |
| 9. | Zużycie wody za okres od 1.12.2015 do 31.01.2016 | 1.02.2016 | pośredni, ale dotyczący okresu przekraczającego rok podatkowy | 2015 r. - 31/62 wartości kosztu, 2016 r. - 31/62 wartości kosztu | 2015 r. - 31/62 wartości kosztu, 2016 r. - 31/62 wartości kosztu |
| 10. | Usługi telekomunikacyjne, abonament za styczeń 2016 r., rozmowy za grudzień 2015 r. | 4.01.2016 | pośredni, ale dotyczący okresu przekraczającego rok podatkowy | 2015 r. - wartość rozmów, 2016 r. - wartość abonamentu | 2015 r. - wartość rozmów, 2016 r. - wartość abonamentu |
| 11. | Ubezpieczenie majątku trwałego | Polisa z 30.11.2015, za okres 1.12.2015-30.11.2016 | pośredni, ale dotyczący okresu przekraczającego rok podatkowy | 2015 r. - 1/12 wartości kosztu, 2016 r. - 11/12 wartości kosztu | 2015 r. - 1/12 wartości kosztu, 2016 r. - 11/12 wartości kosztu |
| 12. | Aktualizacja programu księgowego | 11.12.2015 | pośredni | 2015 r. - według daty poniesienia kosztu, tj. zaksięgowania na podstawie faktury | 2015 r. - według daty poniesienia kosztu, tj. zaksięgowania na podstawie faktury |
| 13. | Bieżąca obsługa prawna, w tym opinia prawna dotycząca zdarzeń przyszłych | 28.12.2015 | pośredni | 2015 r. - według daty poniesienia kosztu, tj. zaksięgowania na podstawie faktury | 2015 r. - według daty poniesienia kosztu, tj. zaksięgowania na podstawie faktury |
| 14. | Wstępna opłata leasingowa dotycząca umowy leasingu operacyjnego zawartej na 5 lat, tj. 2015-2019 | 28.12.2015 | pośredni, ale dotyczący okresu przekraczającego rok podatkowy | 2015-2019 r., w częściach proporcjonalnie podzielonych na poszczególne lata, tj. po 1/5 wartości kosztu w każdym roku | Tak jak w księgach rachunkowych, tj. 2015-2019 r., w częściach proporcjonalnie podzielonych na poszczególne lata, tj. po 1/5 wartości kosztu w każdym roku |
| 15. | Ubezpieczenie OC obowiązkowe dla osób wykonujących pracę w spółce | Polisa z 28.12.2015, OC dotyczy wyłącznie 2016 r. | pośredni | 2015 r. - jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, 2016 r. - jako koszt rachunkowy | 2016 r. - jako koszt podatkowy |
| 16. | Koncesja na 10 lat | 31.12.2015 poniesienie opłaty za udzielenie koncesji (2016-2025 r.) | pośredni, ale dotyczący okresu przekraczającego rok podatkowy | 2016-2025 r., w częściach proporcjonalnie podzielonych na poszczególne lata, tj. po 1/10 wartości kosztu w każdym roku | Tak jak w księgach rachunkowych, tj. 2016-2025 r., w częściach proporcjonalnie podzielonych na poszczególne lata, tj. po 1/10 wartości kosztu w każdym roku |
| 17. | Wynagrodzenia brutto należne za grudzień 2015 r. wypłacone 4 stycznia 2016 r. (zgodnie z regulaminem pracy wynagrodzenia są płatne z dołu najpóźniej do 10 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni) | Lista płac za grudzień 2015 r. sporządzona 4.01.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2015 r. - rozliczany na odrębnych zasadach - memoriałowo |
| 18. | Składki na ubezpieczenia społeczne od ww. wynagrodzeń pracowniczych w części finansowanej przez pracodawcę | Wariant nr 1 - lista płac za grudzień 2015 r. sporządzona 4.01.2016, składki zapłacone przed 15.01.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2015 r. - rozliczany na odrębnych zasadach - memoriałowo |
| 19. | Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od ww. wynagrodzeń | Wariant nr 1 - lista płac za grudzień 2015 r. sporządzona 4.01.2016, składki zapłacone przed 15.01.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2015 r. - rozliczany na odrębnych zasadach - memoriałowo |
| 20. | Składki na ubezpieczenie społeczne od ww. wynagrodzeń pracowniczych w części finansowanej przez pracodawcę | Wariant nr 2 - lista płac za grudzień 2015 r. sporządzona 4.01.2016, składki zapłacone zgodnie z przepisami 15.02.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2016 r. - wyłącznie "kasowo", tj. w dacie poniesienia |
| 21. | Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od ww. wynagrodzeń | Wariant nr 2 - lista płac za grudzień 2015 r. sporządzona 4.01.2016, składki zapłacone zgodnie z przepisami 15.02.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2016 r. - wyłącznie "kasowo", tj. w dacie poniesienia |
| 22. | Wypłata należności z tytułu umów o dzieło wykonanych w grudniu 2015 r., wypłata 4.01.2016 | 4.01.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2016 r. - wyłącznie "kasowo", tj. w dacie poniesienia |
| 23. | Wynagrodzenia brutto należne za grudzień 2015 r. wypłacone 14.01.2016 (zgodnie z regulaminem pracy wynagrodzenia są płatne z dołu w terminie najpóźniej do 10 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni) | Lista płac za grudzień 2015 r., wypłata wynagrodzeń - 14.01.2016 | pośredni | 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | 2016 r. - wyłącznie "kasowo", tj. w dacie poniesienia kosztu ze względu na naruszenie terminu wypłaty wynagrodzenia |
| 24. | Korekta kosztów niezapłaconych za 2015 r. - faktura za wykonanie usługi przez podwykonawcę z 30.06.2015 z terminem zapłaty 28.07.2015, opłacona 8.01.2016 | Faktura 30.06.2015, wyciąg bankowy - operacja zapłaty z 8.01.2016 | bezpośredni | Czerwiec 2015 r., ponieważ dotyczy tego okresu sprawozdawczego | Czerwiec 2015 r. - koszt Sierpień 2015 r. - korekta kosztu na minus z powodu braku zapłaty Styczeń 2016 r. - korekta kosztu na plus z powodu zapłaty (na podstawie przepisów przejściowych) |
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy
