W 2016 roku Carrefour Polska został laureatem nagrody HR Innovator za stworzenie projektu "Przepis na Mistrza". W ten sposób firma została doceniona za działania, które rozwijają kompetencje zawodowe pracowników sieci, ale także uczniów i absolwentów szkół zawodowych oraz uczniów gimnazjum. Źródłem koncepcji projektu był deficyt wykwalifikowanych pracowników w zawodach związanych z branżą spożywczo-handlową, która ma szczególne znaczenie w profilu firmy Carrefour.

- Dzisiaj mamy do czynienia z rosnącymi oczekiwaniami klientów, zwłaszcza pod względem zdrowia i jakości produktów spożywczych. Aby je spełnić, potrzebujemy wykwalifikowanych specjalistów. I tu zaczęły się problemy. Okazało się, że tych specjalistów po prostu nie ma. W zeszłym roku podjęliśmy współpracę z cechami rzemieślniczymi i dowiedzieliśmy się, że w jednym z nich w 2015 roku odbył się zaledwie jeden egzamin... Dlatego to rynek pracy wymusza na nas pewne działania, bo za chwilę wcale nie będziemy mieć wędliniarzy czy cukierników

- mówi Joanna Borkowska, starszy menedżer Działu Szkoleń i Rozwoju Zawodowego w Carrefour Polska.

Taki stan rzeczy potwierdziła analiza rynku i struktury bezrobocia, którą wykonała firma. Badanie pokazało ogromny deficyt profesjonalistów z uprawnieniami zawodowymi. Zwrócono więc uwagę na pracowników, którzy mają już długoletni staż pracy w Carrefour Polska, przyjrzano się ich umiejętnościom i uzyskanym kwalifikacjom. Zbadano też wskaźniki dotyczące potrzeb kadrowych w deficytowych zawodach. Taki ogląd sytuacji wskazywał, że odpowiednie działania należy skierować do obecnych i do przyszłych pracowników. Aktywizacja i rozwój zawodowy stały się więc podstawą koncepcji projektu "Przepis na Mistrza".

- Zdaliśmy sobie sprawę, że za chwilę zniknie u nas transfer wiedzy. Przy tym trudno jest planować rozwój firmy bez dopływu młodych ludzi, mających świeże spojrzenie i podejście. Jednocześnie potrzebujemy praktyków mających wiedzę, umiejętności i odpowiednie przygotowanie. Bo z dnia na dzień nikt nie stanie się piekarzem, cukiernikiem czy wędliniarzem. Dlatego postanowiliśmy wzmocnić kompetencje zawodowe już zatrudnionych pracowników. Oni są ekspertami w swoich dziedzinach, ale nie posiadają odpowiednich certyfikatów

- podkreśla Joanna Stasiak, menedżer w Dziale Szkoleń i Rozwoju Zawodowego w Carrefour Polska.

Sektor produktów świeżych w hipermarketach Carrefour ma decydujące znaczenie, bo - jak wynika z doświadczeń firmy - klienci przychodzą tu po wyroby mięsne i piekarnicze, a dopiero potem po artykuły z innych branż. Dlatego taką rolę odgrywa jakość oferowanych produktów.

Pracownik z certyfikatem

W firmie zbadano strukturę zatrudnienia w poszczególnych sklepach. Okazało się, że sporą część osób stanowią pracownicy z długim stażem pracy w sieci Carrefour, lecz niemający wykształcenia kierunkowego, np. tacy, którzy drogę zawodową zaczęli od Carrefour, a następnie szkolili się pod okiem fachowców, zdobywając umiejętności do pracy w zawodzie piekarza, cukiernika lub wędliniarza. Jednak takie osoby nie miały faktycznego potwierdzenia swoich kwalifikacji. Z tego względu zwaloryzowanie deficytowych zawodów i podniesienie rangi pracowników, którzy je wykonują, stało się jednym z ważnych aspektów programu "Przepis na Mistrza".

- Wszystkim tym osobom, które miały długi staż pracy w naszej firmie i odpowiednie umiejętności zaoferowaliśmy certyfikację zawodową. Jednocześnie uznaliśmy, że to także sposób na przyciągnięcie specjalistów do firmy, a młodych ludzi - do niepopularnych dzisiaj profesji. Możliwość podnoszenia własnych kompetencji i uzyskania certyfikatów honorowanych w całej Unii Europejskiej stanowi realną perspektywę zawodową. U nas można nauczyć się zawodu, poszerzać swoje kwalifikacje, a następnie - otrzymać certyfikat. Takie działania wyróżniają nas jako pracodawcę i są elementem strategii budowania naszego wizerunku. Chcemy, aby Carrefour był rozpoznawalny jako marka, która wychodzi poza schematy i standardy pozyskiwania pracowników, która walczy o pracownika, widzi jego potencjał i inwestuje w jego rozwój

- wskazuje Joanna Borkowska.

Z partnerami łatwiej

Certyfikacja zawodowa jest w ramach projektu "Przepis na Mistrza" jednym z działań skierowanych do pracowników firmy oraz uczniów szkół gimnazjalnych, zawodowych i techników. W tym celu Carrefour nawiązał współpracę z organizacjami branżowymi: Cechem Wędliniarzy i Rzeźników w Warszawie, Cechem Piekarzy w Warszawie oraz Mazowiecką Izbą Rzemiosła i Przedsiębiorczości. Partnerem edukacyjnym było Polskie Stowarzyszenie Zarządzania Kadrami, które wspierało Carrefour w promocji programu. Dzięki temu firma uczestniczyła w organizowanych przez PSZK wydarzeniach, spotkaniach w szkołach zawodowych i gimnazjach, w których brali udział uczniowie i rodzice. Natomiast Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej objęło program swoim patronatem, uznając, że jest on przykładem spójnego podejścia do rozwoju kompetencji pracowników.

- Chodziło nam o to, aby nie tworzyć nowych struktur i rozwiązań, ale sięgnąć po sprawdzone i istniejące na rynku. Dlatego sprawdziliśmy, jakie mamy możliwości wykorzystania już istniejących instytucji - cechów z wielowiekowymi tradycjami, i w jaki sposób możemy współpracować z ludźmi, którzy dysponują ogromną wiedzą i doświadczeniem. Mimo tego, że duża dystrybucja może być postrzegana przez firmy zrzeszone w cechach jako konkurencja, spotkaliśmy się z pozytywną reakcją ze strony przedstawicieli rzemiosła. Rzemieślnicy z cechów widząc, jak trudno jest obecnie pozyskać młodzież do zawodu piekarza, cukiernika czy wędliniarza - stopniowo przekonywali się do naszego pomysłu. Stwierdzili, że i oni muszą wyjść do młodych i szukać kontaktu z biznesem

- wyjaśnia Joanna Stasiak.

Carrefour Polska należy do Grupy Carrefour działającej w 35 krajach. Jest siecią handlową, pod której szyldem w naszym kraju funkcjonuje ponad 800 sklepów w pięciu formatach - jako hipermarkety, supermarkety, sklepy osiedlowe i specjalistyczne oraz sklep internetowy. Do firmy Carrefour należy w Polsce również 20 centrów handlowych oraz ponad 40 stacji paliw.

Proces certyfikacji

Dla pracowników firmy Carrefour, którzy mieli już doświadczenie w pracy jako piekarze i wędliniarze, proces certyfikacji rozpoczął się w 2015 roku, kiedy we wrześniu odbywała się pierwsza edycja programu "Przepis na Mistrza". Zainicjowane zostały kursy teoretyczne dla piekarzy i wędliniarzy prowadzone przez rzemieślników z odpowiednich cechów. Po zakończeniu kursu każdy uczestnik otrzymał certyfikat potwierdzający odbycie szkolenia, po czym z Carrefour wysyłano wniosek o przeprowadzenie egzaminu w jednym z wyznaczonych zakładów przetwórstwa mięsnego lub w piekarniach. Po egzaminie teoretycznym i praktycznym pracownicy otrzymywali świadectwo czeladnicze. Taki dokument oferowany przez Carrefour we współpracy z cechami rzemiosł dotyczy poziomu czeladnika, a na rynku pracy znaczy to więcej niż świadectwo ukończenia szkoły zawodowej np. w zawodzie piekarza. Kolejnym etapem certyfikacji jest poziom mistrza.

Dla wchodzących na rynek

Certyfikacja umiejętności to zwieńczenie konkretnego etapu kariery zawodowej, jaką oferuje Carrefour pracownikom z doświadczeniem. Innego rodzaju działania skierowane są do osób, które jeszcze nie mają takiego doświadczenia - do ludzi młodych, którzy dopiero będą wchodzić na rynek pracy, po ukończeniu gimnazjum idą do szkoły średniej lub do szkoły zawodowej albo technikum.

- Aby podjąć współpracę ze szkołami, zrobiliśmy rozeznanie, z kim możemy współpracować w Warszawie, bo na razie skupiliśmy się na najbliższym środowisku. Organizowaliśmy m.in. we współpracy z PSZK spotkania w gimnazjach dla rodziców i dla uczniów. Wiedzieliśmy, że droga nie będzie łatwa, bo mało który 15-latek marzy o tym, aby być rzeźnikiem... Zetknęliśmy się więc ze stygmatyzowaniem szkolnictwa zawodowego, zwłaszcza w niektórych zawodach. Młodzież nie chce wybierać tej drogi. Z drugiej strony wiedzieliśmy, że musimy rozmawiać z rodzicami, ponieważ to oni mają największy wpływ na wybór dalszej edukacji ich dzieci

- mówi Joanna Stasiak.

Wokół tematu planowania rozwoju kariery młodych ludzi w branży spożywczej organizowane są takie wydarzenia jak Dzień Przedsiębiorczości w sklepach Carrefour. Raz w roku uczniowie szkół zapraszani są do wybranego sklepu, aby spędzić tam jeden dzień, zobaczyć, jak wygląda sklep od kuchni i jakie zadania wykonują pracownicy na co dzień. Oprócz tego odbywają się praktyki zawodowe w sklepach. Taką propozycję Carrefour kieruje do szkół zawodowych i techników właśnie w zawodach piekarza, cukiernika i wędliniarza. Są to praktyki miesięczne, zazwyczaj odbywające się w okresie wakacyjnym. Pod okiem specjalistów w poszczególnych hipermarketach uczniowie mogą przyjrzeć się, jak rzeczywiście przebiega np. proces wyrobu ciasta na chleb, a w przypadku wędliniarzy - jakie są kolejne etapy przygotowania mięsa po przywiezieniu do sklepu, a zatem zdobywają wiedzę, której oczekują klienci.

Firma Carrefour podjęła jeszcze jedno wyzwanie - zaproponowała utworzenie klas patronackich w trzech zawodach, na których szczególnie jej zależy. Zaoferowała też stypendia dla uczniów - przyszłych piekarzy, cukierników i wędliniarzy. W rezultacie udało się stworzyć jedną klasę, która ruszyła 1 września 2016 roku. To klasa w technikum o profilu Technik Technologii Żywności z kwalifikacją T4 - produkcja wyrobów cukierniczych. Niestety plany związane z uruchomieniem klasy patronackiej kształcącej wędliniarzy i piekarzy na razie się nie powiodły. Za mało było chętnych uczniów, aby taką klasę utworzyć.

W każdy piątek nauka odbywa się w trzech warszawskich hipermarketach Carrefour. Firma zamierza dalej rozmawiać ze szkołami, aby jednak powstały klasy przygotowujące do niszowych zawodów. I aby na rynek pracy wchodzili ludzie z przekonaniem, że mogą znaleźć zatrudnienie w Carrefour.

Smak Kariery

Szkolenia dla pracowników Carrefour, jak i spotkania z uczniami szkół, odbywają się w specjalnie do tego celu wybudowanym i otwartym w 2015 roku centrum konferencyjno-szkoleniowym przy Centrum Handlowym Reduta w Warszawie. Dosłownie za ścianą znajduje się hipermarket Carrefour. W centrum szkoleniowym mają miejsce spotkania, konferencje i właśnie szkolenia dla pracowników w ramach programu "Przepis na Mistrza". Jedną z form atrakcyjnych i docenianych przez pracowników, a także dla młodych ludzi - uczniów szkół, jest udział w warsztatach kulinarnych z Davidem Gaboriaud, który pełni rolę ambasadora Centrum "Smak Kariery" i jest jednym z najbardziej znanych kucharzy młodego pokolenia. To tutaj organizowane są też różnego rodzaju degustacje dla pracowników, warsztaty prowadzone przez dostawców, wyjaśniających cechy przywożonych przez nich produktów. Centrum jest także miejscem spotkań menedżerów i pracowników na co dzień zatrudnionych w różnych lokalizacjach firmy w Polsce. Sprzyja więc wzajemnym kontaktom, wymianie wiedzy i doświadczeń, co firma sobie również niezwykle ceni. Dzięki temu program "Przepis na Mistrza" zyskuje dodatkową wartość.

Halina Guryn