Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 24/2014, data dodania: 12.12.2014

Oskładkowanie umów zlecenia na nowych zasadach w 2015 r. i w 2016 r.

Od 1 stycznia 2015 r. obowiązkiem ubezpieczeń społecznych zostaną objęci członkowie rad nadzorczych, bez względu na inne posiadane przez te osoby tytuły do ubezpieczeń społecznych. Natomiast od 1 stycznia 2016 r. będzie obowiązywać minimalna podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych dla zleceniobiorców. Takie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy systemowej.

Od 1 stycznia 2015 r. będą obowiązywać zmiany przepisów dotyczące opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za członków rad nadzorczych. Osoba, która będzie pełniła taką funkcję za wynagrodzeniem, obowiązkowo będzie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Ponadto korzystne zmiany obejmą rolników, którzy będą mogli kontynuować ubezpieczenie w KRUS w przypadku, gdy podejmą zatrudnienie np. na umowę zlecenia, a miesięczna kwota z tej umowy nie przekroczy połowy minimalnego wynagrodzenia. Od 2016 r. zmienią się zasady oskładkowania zleceniobiorców mających jednocześnie inne tytuły do ubezpieczeń.

1. Członkowie rad nadzorczych

Wprowadzając obowiązek ubezpieczeń członków rad nadzorczych ustawodawca nie wskazał (tak jak dotychczas), o jakie osoby chodzi. Wobec tego należy uznać, że obowiązek ubezpieczeń dotyczy członków pełniących swoje obowiązki zarówno w:

● spółkach prawa handlowego (np. spółce z o.o., spółce akcyjnej), jak i

● spółdzielniach lub przedsiębiorstwach państwowych.

Nie dotyczy to natomiast członków innych organów o zbliżonych kompetencjach, np. członków komisji rewizyjnej w spółce z o.o., członków rady osiedla czy rady fundacji. Obowiązku ubezpieczeń członków rad nadzorczych nie można rozciągać na członków zarządów. Osoba, która pełni obowiązki członka zarządu na podstawie powołania przez odpowiednie organy danego podmiotu, nie podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż pełnienie funkcji członka zarządu nie jest tytułem do ubezpieczeń.

Obowiązek ubezpieczeń członka zarządu powstaje wówczas, gdy zostanie z nim zawarta umowa powodująca obowiązek ubezpieczeń, np. umowa:

● o pracę,

● zlecenia lub

● kontraktu menedżerskiego.

UWAGA!

Obowiązek ubezpieczeń nie dotyczy m.in. członków komisji rewizyjnej w spółce z o.o., członków rady osiedla, fundacji, a także członków zarządów wykonujących swoje funkcje na podstawie powołania.

Obowiązek ubezpieczeń będzie istniał w okresie od dnia powołania na członka rady nadzorczej do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji, a płatnikiem składek na ubezpieczenia za członka rady nadzorczej jest podmiot, w którym ta funkcja jest pełniona. Na płatniku składek ciąży obowiązek zgłoszenia tej osoby do ubezpieczeń oraz rozliczania i opłacania składek.

Przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2014 r.

Do 31 grudnia 2014 r. członek rady nadzorczej podlega z tego tytułu wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, pod warunkiem że jego miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium Polski. Wówczas do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych może przystąpić na zasadzie dobrowolności (art. 7 ustawy systemowej).

PRZYKŁAD

Robert W. został powołany do rady nadzorczej spółki akcyjnej z siedzibą w Poznaniu i w tym mieście jest zameldowany. Jednak na stałe mieszka w Szwecji. W tej sytuacji Robert W. nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż nie posiada miejsca zamieszkania w Polsce.

Płatnik zgłasza członka rady nadzorczej do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 22 40 xx. Natomiast składki na ubezpieczenie zdrowotne płatnik wykazuje w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RZA.

Jeżeli członek rady nadzorczej w danym miesiącu nie otrzymuje żadnych przychodów, płatnik za ten miesiąc składa za niego "zerowy" imienny raport miesięczny ZUS RZA.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne członka rady nadzorczej stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymywany z tytułu pełnionej funkcji. Przychody otrzymywane przez osoby należące do składu rad nadzorczych - niezależnie od sposobu ich powołania - stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 7 ustawy o pdof). Do przychodów tych zalicza się otrzymane lub postawione do dyspozycji członka rady nadzorczej:

● pieniądze,

● wartości pieniężne oraz

● wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z tym składkę na ubezpieczenie zdrowotne do 31 grudnia br. należy naliczać od wszystkich przychodów uzyskiwanych z tytułu pełnionej funkcji. Będą nimi także koszty związane m.in. z podróżami służbowymi, np. koszty dojazdu, diety.

Zmiana przepisów obowiązująca od 1 stycznia 2015 r.

Na skutek zmiany ustawy systemowej, od 1 stycznia 2015 r. osoba pełniąca funkcję członka rady nadzorczej będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązek ubezpieczeń będzie dotyczył osób:

● mających miejsce zamieszkania w Polsce oraz
● niemających miejsca zamieszkania w Polsce,

bez względu na to, czy posiadają one inne tytuły do ubezpieczeń lub mają ustalone prawo do emerytury lub renty.

Nie będą one natomiast podlegać ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego będą miały tylko osoby zamieszkujące na terytorium Polski.

Schemat podlegania członków rady nadzorczej ubezpieczeniom po zmianach

infoRgrafika

W związku z tą zmianą nastąpi nowelizacja rozporządzenia w sprawie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określania zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego wprowadzająca nowe kody dotyczące członków rad nadzorczych.

Nowe kody ubezpieczeniowe obowiązujące od 1 stycznia 2015 r. na podstawie projektu MPiPS

Kod tytułu ubezpieczeń

Opis kodu

Kogo dotyczy

22 40 xx

członek rady nadzorczej podlegający wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu

osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce nieotrzymująca wynagrodzenia

22 41 xx

członek rady nadzorczej podlegający ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i zdrowotnemu

osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymująca wynagrodzenie

22 42 xx

członek rady nadzorczej podlegający ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i niepodlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu

osoba niemająca miejsca zamieszkania w Polsce, otrzymująca wynagrodzenie

Płatnicy składek muszą więc od 1 stycznia 2015 r. wyrejestrować członków rad nadzorczych na druku ZUS ZWUA i ponownie zgłosić ich do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA z nowym kodem tytułu do ubezpieczeń, uwzględniając nowy schemat podlegania ubezpieczeniom.

PRZYKŁAD

W ABC spółce z o.o. działa rada nadzorcza składająca się z 4 osób. Z tytułu pełnionej funkcji osoby te otrzymują stałe miesięczne wynagrodzenie. Spółka zgłosiła do ubezpieczenia zdrowotnego 3 osoby, gdyż jeden z członków rady nadzorczej ma miejsce zamieszkania poza Polską. Członkowie ci zostali zgłoszeni z kodem 22 40 xx i była za nich opłacana składka na ubezpieczenie zdrowotne od wypłaconego im przychodu. W związku ze zmianą przepisów spółka powinna złożyć formularze:

● ZUS ZWUA i wyrejestrować członków rady nadzorczej z ubezpieczenia zdrowotnego z kodem 22 40 xx, podając jako datę ustania ubezpieczeń 01.01.2015 r.,

● ZUS ZUA z kodem 22 41 xx i zgłosić 3 członków rady nadzorczej do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i zdrowotnego,

● ZUS ZUA z kodem 22 42 xx i zgłosić członka rady nadzorczej mającego miejsce zamieszkania poza Polską do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (bez ubezpieczenia zdrowotnego).

Z uwagi na to, że obowiązek ubezpieczeń społecznych dla członków rady nadzorczej został wprowadzony od 1 stycznia 2015 r., to od przychodów należnych za wcześniejszy okres wypłaconych już po zmianie przepisów nie powinny być naliczane składki na ubezpieczenia społeczne.

W przypadku gdy członkowie rady nadzorczej w styczniu będą otrzymywali wynagrodzenie za grudzień 2014 r., to w stosunku do tych, którzy podlegali wówczas ubezpieczeniu zdrowotnemu, od wypłacanego im wynagrodzenia powinna zostać naliczona tylko składka zdrowotna. Rozliczenie tych należności powinno nastąpić w raporcie ZUS RZA z kodem tytułu ubezpieczeń 30 00 xx (wynagrodzenie wypłacane w następnym miesiącu po wyrejestrowaniu z ubezpieczeń).

Finansowanie składek

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą finansowane przez ubezpieczonego i płatnika. Członkowie rady nadzorczej nie będą natomiast podlegali ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu. Ponadto ubezpieczony nadal będzie opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne (nie dotyczy osób niemających miejsca zamieszkania w Polsce).

Finansowanie składek ZUS w podziale na ubezpieczonego i płatnika

Rodzaj ubezpieczenia

Ubezpieczony (% składki)

Płatnik (% składki)

emerytalne

9,76

9,76

rentowe

1,5

6,5

zdrowotne

9

nie dotyczy

Podstawa wymiaru składek

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rady nadzorczej będzie stanowił przychód uzyskiwany z tytułu pełnionej funkcji. Do członków rady nadzorczej zastosowanie będzie miało także rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek. Oznacza to, że gdy członek rady nadzorczej będzie otrzymywał przychody wymienione w tym rozporządzeniu (m.in. diety i inne należności z tytułu podróży służbowej), nie będą one stanowiły podstawy wymiaru składek.

Od 1 stycznia 2015 r. w celu ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne z podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowej odliczane będą składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków ubezpieczonego. Przy ustalaniu podstawy na ubezpieczenie zdrowotne zastosowanie będą miały przepisy dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a więc składka nie będzie naliczana od przychodów wymienionych w powołanym wyżej rozporządzeniu.

PRZYKŁAD

W firmie VIKS sp. z o.o. działa rada nadzorcza. Członkowie rady pełnią swoją funkcję na podstawie powołania z ustalonym wynagrodzeniem miesięcznym 5000 zł. Od 1 stycznia 2015 r. płatnik rozliczy ich wynagrodzenie w następujący sposób:

Lista płac za styczeń 2015 r.

Kwota

Wynagrodzenie z tytułu członkostwa (przychód)

5000 zł

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

5000 zł

Składka na ubezpieczenie emerytalne (9,76%)

488 zł

Składka na ubezpieczenie rentowe (1,5%)

75 zł

Razem składki ZUS (ubezpieczony)

563 zł

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (przychód - składki ZUS)

4437 zł

Składka zdrowotna do przekazania do ZUS (9%)

399,33 zł

Składka zdrowotna do odliczenia od podatku (7,75%)

343,87 zł

Podstawa opodatkowania (przychód - składki ZUS - kup) zaokrąglona do pełnych złotych

4326 zł

Podatek wyliczony (18%)

778,68 zł

Podatek do przekazania do US (podatek wyliczony - składka zdrowotna 7,75%), po zaokrągleniu do pełnych zł

435 zł

Do wypłaty (przychód - składki ZUS - składka zdrowotna 9% - podatek do przekazania)

3602,67

Składka na ubezpieczenie emerytalne (9,76% finansowana przez płatnika)

488 zł

Składka na ubezpieczenia rentowe (6,5% finansowana przez płatnika)

325 zł

Składka na FP (2,45% finansowane przez płatnika)

122,50 zł

Razem składki ZUS (płatnik)

935,50 zł

2. Rolnicy i domownicy

Rolnicy, którzy jednocześnie prowadzili działalność gospodarczą oraz wykonywali krótkie umowy zlecenia, ponoszą z tego tytułu negatywne konsekwencje. Zawarcie takiej umowy powoduje bowiem wyłączenie z ubezpieczenia społecznego rolników z mocy ustawy i obowiązkowe objęcie ubezpieczeniami w systemie powszechnym. Aby tego uniknąć, ustawodawca wprowadził możliwość podlegania ubezpieczeniu rolniczemu w sytuacji wykonywania zlecenia czy zasiadania w radzie nadzorczej i uzyskiwania wynagrodzenia w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia w rozliczeniu miesięcznym.

Przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2014 r.

Do 31 grudnia 2014 r. rolnik, który wykonuje umowę zlecenia, podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu w ZUS i jednocześnie nie może podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu rolników.

PRZYKŁAD

Tomasz P. od 10 lat jest rolnikiem i z tego tytułu opłaca składki na ubezpieczenie rolnicze. Od czerwca 2011 r. prowadzi równocześnie działalność gospodarczą. W związku z tym, że przed rozpoczęciem działalności przez okres 3 lat w pełnym zakresie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników z pozarolniczej działalności, jest zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne w ZUS. Od 1 września do 15 grudnia 2014 r. Tomasz P. wykonywał dodatkowo umowę zlecenia i z tego tytułu podlegał obowiązkowi oskładkowania w ZUS (z ubezpieczenia rolniczego został wyłączony). Przerwa w ubezpieczeniu rolniczym spowodowała, że rolnik z tytułu prowadzonej działalności nie mógł już być zwolniony z oskładkowania, gdyż nie spełniał warunków do ponownego objęcia go ubezpieczeniem w KRUS (nie podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu rolniczemu przez okres ostatnich 3 lat).

Rolnicy i domownicy, którzy przed 1 stycznia 2015 r. zostaną z tego powodu wyłączeni z ubezpieczenia rolniczego w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, mogą złożyć w KRUS wniosek o objęcie ich w tym okresie ubezpieczeniem rolniczym. To rozwiązanie ma znaczenie dla osób, które z powodu "krótkiej" umowy zlecenia zostały wyłączone z ubezpieczenia rolniczego.

Zmiana przepisów obowiązująca od 1 stycznia 2015 r.

Rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu społecznemu w KRUS zostanie objęty ubezpieczeniami społecznymi w systemie powszechnym (ZUS) z tytułu wykonywania umowy zlecenia lub powołania do rady nadzorczej, będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym oraz zdrowotnemu jako odpowiednio zleceniobiorca oraz członek rady nadzorczej.

Jeżeli jednak przychód rolnika uzyskiwany ze zlecenia lub członkostwa w radzie nadzorczej w przeliczeniu na okres miesiąca nie przekroczy miesięcznie połowy minimalnego wynagrodzenia (w 2015 r. - 875 zł), będzie mógł w dalszym ciągu podlegać ubezpieczeniom w KRUS jako rolnik lub domownik. Jednocześnie w każdej chwili będzie mógł zrezygnować z obowiązkowego ubezpieczenia rolniczego, składając w KRUS oświadczenie o odstąpieniu od tego ubezpieczenia, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym to oświadczenie zostanie złożone.

3. Oskładkowanie umów zlecenia - zmiany od 1 stycznia 2016 r.

Do końca 2015 r. w opłacaniu składek za zleceniobiorców nie zachodzą żadne zmiany. Oznacza to, że zleceniobiorca, który jednocześnie wykonuje więcej niż jedną umowę zlecenia, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jednej wybranej umowy. Z pozostałych umów zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dobrowolne, a obowiązkowa jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne. Nowe zasady zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.

Umowa zlecenia i inne tytuły do ubezpieczeń

Zleceniobiorca, który równocześnie będzie miał inne tytuły do ubezpieczeń, tj.:

● wykonywanie pracy nakładczej,

● wykonywanie kolejnej umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,

● bycie posłem lub senatorem,

● bycie duchownym,

obowiązkowo będzie objęty ubezpieczeniami z tytułu, który powstał najwcześniej. Może on, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami również z innych tytułów (wybranych lub wszystkich) lub zmienić tytuł do ubezpieczeń. Nie dotyczy to jednak zleceniobiorców, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Taki zleceniobiorca będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom także z innych tytułów. Natomiast duchowni, którzy spełniają warunki do objęcia ich ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu prowadzenia działalności, będą podlegać ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia tej działalności.

Ta zasada nie będzie miała zastosowania, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania umów zleceń lub z innych tytułów będzie równa co najmniej kwocie minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli więc zleceniobiorca będzie wykonywał 2 umowy i z każdej z nich będzie otrzymywał wynagrodzenie niższe od minimalnego, będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obydwu tych umów. Dotyczy to również emerytów i rencistów.

PRZYKŁAD

Ewelina W. od grudnia 2015 r. zawarła umowę zlecenia z wynagrodzeniem 1400 zł miesięcznie oraz umowę o świadczenie usług z wynagrodzeniem 1500 zł. W grudniu 2015 r. do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego wybrała umowę zlecenia, natomiast z drugiej umowy (o świadczenie usług) zgłosiła się do ubezpieczenia zdrowotnego. Od 1 stycznia 2016 r. obie umowy spowodują obowiązek ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego, gdyż żadna z nich nie będzie równa kwocie minimalnego wynagrodzenia (przy założeniu, że w 2016 r. kwota minimalnego wynagrodzenia będzie wyższa niż 1700 zł).

PRZYKŁAD

Stanisława D., pobierająca emeryturę, podjęła pracę na podstawie dwóch umów zlecenia. Z tytułu pierwszej umowy wynagrodzenie miesięczne wyniesie 1900 zł, a z drugiej 1000 zł. Przy założeniu, że w 2016 r. kwota minimalnego wynagrodzenia będzie wynosiła co najmniej 1900 zł, Stanisława D. musi być zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z pierwszej umowy zlecenia, natomiast z drugiej umowy ma obowiązek opłacić składkę zdrowotną. Do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych może zgłosić się dobrowolnie.

Płatnik, który będzie zatrudniał daną osobę na podstawie umowy zlecenia, będzie zobowiązany zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, chyba że ubezpieczony przedłoży płatnikowi dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek. Jednak ustawodawca nie definiuje, o jakie dokumenty chodzi.

Takim dokumentem może być zaświadczenie wydane przez drugiego zleceniodawcę, potwierdzające, że wysokość podstawy wymiaru składek za ubezpieczonego w danym miesiącu była równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu.

Z uwagi na to, że odpowiedzialny za prawidłowe rozliczenie i opłacenie składek będzie płatnik, a nie ubezpieczony, to aby nie ponosić negatywnych dla siebie konsekwencji płatnicy będą opłacali składki na ubezpieczenia społeczne za wszystkich zatrudnionych zleceniobiorców. ZUS na wniosek płatnika będzie natomiast badał prawidłowość wykazanych przez niego składek i niezwłocznie informował o błędnie wykazanych składkach (art. 34 ust. 6 ustawy systemowej).

Na wniosek płatnika ZUS sprawdzi prawidłowość wykazanych przez niego składek za zleceniobiorców i niezwłocznie poinformuje o błędach.

Takie rozwiązanie spowoduje, że płatnicy dopiero po sporządzeniu dokumentów rozliczeniowych i opłaceniu składek będą się dowiadywali, że zleceniobiorca, za którego opłacili składki na ubezpieczenia społeczne, powinien podlegać np. wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wówczas będą musieli złożyć korektę dokumentów oraz rozliczyć się z ubezpieczonym, zwracając mu nadpłacone składki finansowane z jego środków.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, jednocześnie wykonujące umowę zlecenia

Od 1 stycznia 2016 r. będzie także obowiązywać zmiana dotycząca osób prowadzących pozarolniczą działalność, które jednocześnie wykonują umowę zlecenia.

Przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2015 r.

Do 31 grudnia 2015 r. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która jednocześnie wykonuje umowę zlecenia, jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń może wybrać umowę zlecenia, jeżeli jej podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest równa co najmniej minimalnej podstawie wymiaru, jaka ją obowiązuje z działalności. Oznacza to, że osoba prowadząca działalność gospodarczą, która jednocześnie wykonuje umowę zlecenia, jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych może wybrać umowę zlecenia wówczas, gdy jej podstawa wymiaru składek w danym miesiącu jest równa co najmniej 2247,60 zł (w 2014 r.). Gdy wynagrodzenie z umowy zlecenia jest niższe, tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń jest działalność gospodarcza, a ze zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dobrowolne.

Osoba, która spełnia warunki do opłacania składek od preferencyjnej podstawy wymiaru i wykonuje umowę zlecenia, może jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wybrać umowę zlecenia, gdy w danym miesiącu uzyskane ze zlecenia wynagrodzenie jest równe co najmniej 30% minimalnego wynagrodzenia.

Natomiast inne osoby podlegające ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalność, a więc:

● twórca i artysta,

● wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

● osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty,

jednocześnie wykonujące umowę zlecenia, jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń mogą wybrać umowę zlecenia, bez względu na wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia. Wówczas ubezpieczenia społeczne z pozarolniczej działalności są dobrowolne.

Zmiana przepisów obowiązująca od 1 stycznia 2016 r.

Od 1 stycznia 2016 r. każda z osób prowadzących pozarolniczą działalność (także twórcy i artyści, wspólnicy spółki jednoosobowej lub spółek handlowych, osoby prowadzące publiczne i niepubliczne szkoły, placówki), która jednocześnie będzie wykonywała umowę zlecenia, będzie mogła wybrać umowę zlecenia jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych tylko wtedy, gdy podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe ze zlecenia będzie równa co najmniej kwocie 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Gdy podstawa ta będzie niższa, tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń będzie pozarolnicza działalność, a z umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą dobrowolne, natomiast obowiązkowa będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Przedsiębiorca, który opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od preferencyjnej podstawy wymiaru i dodatkowo będzie wykonywał umowę zlecenia, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym będzie podlegał z obydwu tych tytułów. Ubezpieczenia emerytalne i rentowe z działalności będą mogły być dobrowolne, jeżeli kwota wypłaconego tej osobie wynagrodzenia z umowy zlecenia będzie równa co najmniej kwocie minimalnego wynagrodzenia. Wówczas tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń może zostać wybrana umowa zlecenia.

PRZYKŁAD

Jolanta R. od 1 stycznia 2016 r. będzie zatrudniona na podstawie umowy zlecenia. Miesięczna kwota wynagrodzenia z tytułu tej umowy ustalona została w wysokości 500 zł. Ubezpieczona ponadto prowadzi działalność gospodarczą z podstawą wymiaru składek ubezpieczenia społeczne w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia. Od stycznia 2016 r. Jolanta P. będzie podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z obydwu tytułów.

Przedsiębiorca mający prawo do opłacania składek na preferencyjnych warunkach może również do podstawy wymiaru zadeklarować kwotę równą co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu. Wówczas ubezpieczenia emerytalne i rentowe z umowy zlecenia także będą dobrowolne. Na takich samych zasadach prawo wyboru tytułu do ubezpieczeń będzie przysługiwało osobie prowadzącej pozarolniczą działalność, która jednocześnie wykonuje pracę nakładczą. Gdy praca nakładcza będzie wykonywana przez przedsiębiorcę, który ma prawo do opłacania składek od preferencyjnej podstawy wymiaru, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym będzie on podlegał zawsze z obu tych tytułów.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 25 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 121; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 827

● art. 66 ust. 1 pkt 35, art. 73 pkt 17, art. 75 ust. 1 pkt 17, art. 81 ust. 1 i ust. 8 pkt 12, art. 83 ust. 1-2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1491

● art. 1, art. 3, art. 6 ustawy z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw - w dniu oddania niniejszej publikacji do druku ustawa oczekiwała na podpis prezydenta

● art. 11 ust. 1, art. 13 pkt 7, art. 21 ust. 1 pkt 16b, art. 22 ust. 9, art. 41 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662

● załączniki nr 1, 3, 5, 12-13 i 18 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów - Dz.U. Nr 186, poz. 1444; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1101

● § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 127, poz. 860

Andrzej Radzisław

radca prawny, ekspert z zakresu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK