Lista płac może być dowodem, na podstawie którego dokonuje się ewidencji wynagrodzeń brutto w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Jeśli wynagrodzenia są wypłacane w kasie firmy (w gotówce), lista płac jest dokumentem, na którym pracownik potwierdza odebranie wynagrodzenia zarówno w gotówce, jak i w naturze (gdy wypłata w tej formie jest w danym przypadku możliwa i zgodna z przepisami). Taka lista stanowi dowód księgowy, choć ustawodawca dopuszcza zaliczanie wynagrodzeń w koszty podatkowe również na podstawie innych dokumentów, np. indywidualnej (imiennej) karty przychodów pracownika (pkt 12 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów). Lista płac stanowi również dowód służący do ewidencjonowania wynagrodzeń w podmiotach prowadzących tzw. pełną księgowość.

Nie ma jednego wzoru listy płac. Jednak ze względu na rolę płatnika, jaką pracodawca pełni wobec urzędu skarbowego i ZUS, lista płac powinna zawierać wszystkie niezbędne pozycje, które pozwolą w prawidłowy sposób ustalić wysokość:

● składek na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę,

● składek na ubezpieczenie zdrowotne,

● zaliczki na podatek dochodowy,

● ewentualnych potrąceń przymusowych lub dobrowolnych dokonywanych na podstawie art. 87 i 91 Kodeksu pracy,

● dochodu pracownika należnego do wypłaty, po dokonaniu powyższych potrąceń.

Lista płac służy nie tylko bieżącym rozliczeniom z tytułu wynagrodzeń, ale również na jej podstawie sporządza się inne obowiązkowe dokumenty, takie jak: deklaracje, informacje podatkowe (PIT-11, PIT-4R), deklaracje i raporty miesięczne do ZUS. Ponadto lista płac jest częścią dokumentacji emerytalno-rentowej, a więc na jej podstawie następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty. Pracodawca jest bowiem zobowiązany do współdziałania z pracownikiem w zakresie:

● gromadzenia dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,

● wydawania pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości, m.in. zaświadczeń o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, o wypłaconych świadczeniach za okresy choroby, w tym zasiłkach (jeżeli jest ich płatnikiem).

Pozycje, jakie powinna zawierać standardowa lista płac, i ich omówienie

Lp.	Pozycja	Komentarz
1	2	3
1.	Przychód	Należy wykazać wszystkie podlegające opodatkowaniu przychody brutto w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o pdof, tj. wypłaty pieniężne, wartość pieniężną świadczeń w naturze, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, a także świadczeń ponoszonych za pracownika. W zależności od systemu wynagradzania kolumna z przychodami powinna być odpowiednio rozbudowana, z wyodrębnionymi składnikami przychodu (wynagrodzenie zasadnicze, premie, dodatki, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe itd.) oraz wykazanym ewentualnym wynagrodzeniem chorobowym (zasiłkiem - jeżeli pracodawca jest jego płatnikiem)
2.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika	Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód ustalony do celów podatkowych, z wyjątkiem: ● wynagrodzenia chorobowego, ● zasiłków, ● przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru tych składek, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
3.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%) Składki razem (13,71%)	Należy wykazać kwoty naliczonych składek: emerytalnej (9,76%), rentowych (1,5%), chorobowej (2,45%), łącznie 13,71% podstawy wymiaru, w części obciążającej dochód pracownika
4.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej	Należy wykazać podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, którą stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne po odliczeniu części tych składek finansowanych przez ubezpieczonego; w podstawie wymiaru składki zdrowotnej należy uwzględnić wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę
5.	Składka zdrowotna: ● należna do ZUS (9%) ● do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	Należy wykazać kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne - należną do ZUS (9%) Należy wykazać kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegającą odliczeniu od zaliczki na podatek (7,75%); jeżeli naliczona składka do ZUS (9%) jest wyższa od zaliczki na podatek - przed odliczeniem składki zdrowotnej - to składkę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki
6.	Koszty uzyskania przychodów	Należy wykazać zastosowane koszty uzyskania przychodów - zwykłe 111,25 zł lub podwyższone 139,06 zł - dla pracowników nieotrzymujących dodatku za rozłąkę, których czasowe lub stałe miejsce zamieszkania jest położone w innej miejscowości niż zakład pracy
7.	Podstawa opodatkowania	Podstawę opodatkowania stanowi przychód pomniejszony o składki na ubezpieczenia społeczne (13,71%) oraz o koszty jego uzyskania (111,25 zł lub 139,06 zł) Podstawę opodatkowania narastająco od początku roku należy ewidencjonować w celu prawidłowego ustalenia momentu pobrania wyższej zaliczki na podatek w razie przekroczenia pierwszego przedziału skali podatkowej; na liście płac ta kolumna może, ale nie musi być, jest jedynie obowiązkowa w imiennej karcie przychodów danego pracownika
8.	Zaliczka na podatek dochodowy: ● wyliczona [(poz. 7 x 18%) - - 46,33 zł] ● do zapłaty do urzędu skarbowego	Należy wykazać zaliczkę na podatek dochodowy - naliczoną od dochodu miesięcznego według stawki 18% lub 32% Należy wykazać zaliczkę na podatek należną do urzędu skarbowego (po odliczeniu składki zdrowotnej w wymiarze 7,75% i po zaokrągleniu do pełnych złotych)
9.	Dochód netto	Należy wykazać kwotę netto - przychód pieniężny po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek
10.	Potrącenia z tytułu: ● np. niespłaconej pożyczki (zajęcie komornicze)	Należy wykazać wysokość potrąceń np. na podstawie tytułów egzekucyjnych
11.	Doliczenia z tytułu: ● np. ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej	Należy wykazać doliczenia - należności/świadczenia zwolnione zarówno ze składek ZUS, jak i z podatku dochodowego (doliczenia mogą znajdować się alternatywnie w pozycji przychodów)
12.	Do wypłaty	Należy wykazać kwotę do wypłaty po potrąceniach i doliczeniach
Data i podpis		Należy podać datę sporządzenia listy, podpis osoby sporządzającej i zatwierdzającej listę do wypłaty

 

Koszty pracodawcy i ich wysokość:

Lista powinna zawierać również część kosztową pracodawcy, tzn. składki, które finansuje z własnych środków za pracownika na ubezpieczenia: emerytalne (9,76%), rentowe (6,5%), wypadkowe - według stopy, jaka obowiązuje pracodawcę zgodnie z profilem jego działalności, na Fundusz Pracy (2,45%), na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%)

Dokumenty towarzyszące liście płac

Lista płac jest dokumentem finalnym. Aby jednak ją sporządzić, pracodawca powinien dysponować danymi, na podstawie których prawidłowo ustali wysokość składników wynagrodzenia, innych świadczeń, obciążeń publicznoprawnych i kwoty do wypłaty. Do tego potrzebne są różnego rodzaju dokumenty pomocnicze, takie jak zaświadczenia, oświadczenia, ewidencje, wnioski itp.

Dokumenty niezbędne do prawidłowego sporządzenia listy płac

Dokumenty do celów podatkowych/ubezpieczeniowych

Dokumenty do celów rozliczeniowych

● PIT-2 - oświadczenie o możliwości stosowania kwoty zmniejszającej podatek przy obliczaniu zaliczki na podatek; powinno być złożone przed pierwszą w danym roku podatkowym wypłatą i raz złożone zachowuje ważność do ewentualnej zmiany stanu faktycznego wynikającego z tego oświadczenia (art. 32 ust. 3 ustawy o pdof), ● oświadczenie o spełnieniu przez pracownika warunków do stosowania przez pracodawcę podwyższonych kosztów uzyskania przychodów; oświadczenie obowiązuje do ewentualnego odwołania go przez pracownika, np. gdy zmieni on miejsce zamieszkania (art. 32 ust. 5 ustawy o pdof), ● oświadczenie pracownika w sprawie dodatkowego zmniejszania zaliczki o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali oraz stosowania 18% stawki podatku - składane wówczas, gdy pracownik oświadcza, że za dany rok zamierza opodatkować swoje dochody łącznie z małżonkiem (art. 32 ust. 1a ustawy o pdof), ● zawiadomienie pracownika o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w celu zaprzestania odprowadzania składek na te ubezpieczenia - jeżeli do ich opłacania jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik (art. 19 ust. 6 ustawy systemowej)

● umowa o pracę, ● lista obecności, ● ewidencja czasu pracy, w tym godzin nadliczbowych, nocnych, ● wnioski urlopowe, ● wniosek o udzielenie dni wolnych dla osoby wychowującej dziecko w wieku do 14 lat (art. 188 Kodeksu pracy), ● zaświadczenie ZUS ZLA o niezdolności do pracy lub sprawowaniu opieki nad dzieckiem, w tym nad dzieckiem chorym lub chorym członkiem rodziny, ● polecenia wyjazdów służbowych, ● imienne karty pracy, np. o osiągniętych wynikach, ● raporty, zestawienia, na podstawie których są obliczane np. premie lub prowizje

Termin sporządzenia i forma listy płac

Termin sporządzenia listy płac jest uzależniony od przyjętego w firmie terminu wypłat wynagrodzeń. Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Lista powinna być zatem przygotowana przynajmniej raz w miesiącu, przed terminem wypłaty. Pensje należne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu ich pełnej wysokości (nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego). Ponieważ w przyjętym terminie płatności wynagrodzeń pracownik powinien dysponować pieniędzmi, lista powinna być gotowa odpowiednio wcześniej. Przykładowo, jeśli termin wypłaty przypada w ostatnim dniu miesiąca, którym jest niedziela, a sobota jest w zakładzie dniem wolnym, pracownik powinien otrzymać wypłatę wcześniej, tj. w piątek (przy założeniu, że w tym dniu nie przypada święto). Jeśli firma nie jest duża, a system wynagrodzeń jest prosty (np. przewiduje wypłatę wyłącznie stałych składników), listę można sporządzić nawet w piątek, jeżeli w tym dniu pracownicy będą mogli podjąć swoje pieniądze. Gdy firma rozlicza się z pracownikami bezgotówkowo, należy pamiętać, że środki powinny się znaleźć na koncie pracownika w dniu oznaczonym jako termin wypłaty. Dlatego niezbędne jest przygotowanie listy płac i dyspozycji w banku z odpowiednim wyprzedzeniem. Jeśli bowiem pracodawca dokona przelewu dopiero ostatniego dnia miesiąca, to nie jest pewne, czy zasilenie rachunku pracownika nastąpi tego samego dnia.

Listy płac mogą być sporządzane częściej niż raz w miesiącu, w zależności od tego, ilu wypłat/świadczeń pracodawca dokonuje w tym okresie (np. z tytułu premii, zaliczek na poczet wynagrodzeń). Można je prowadzić w formie elektronicznej (np. w programie płacowym), pod warunkiem że w każdej chwili będzie możliwy ich wydruk. Należy dodać, że lista płac może zawierać zbiorcze rozliczenie dla poszczególnych pracowników (jedna lista dla wszystkich), jednak nie zwalnia to pracodawcy ze sporządzenia dla każdego pracownika imiennej karty przychodów (§ 8 pkt 2 rozporządzenia w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika). Prowadzenia indywidualnych kart przychodów pracowników wymaga też wskazane wcześniej rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Okres przechowywania listy płac

Płatnik składek jest zobowiązany przechowywać listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty, przez okres 50 lat od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy u danego płatnika (art. 125a ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Firmy podlegające ustawie o rachunkowości mogą, po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, zarchiwizować listy płac na informatycznych nośnikach danych, pod warunkiem dysponowania urządzeniami, które pozwolą na odtworzenie tych dokumentów w postaci wydruku. Pozostałe firmy muszą je przechowywać w formie papierowej.

Akta osobowe również muszą być przechowywane przez okres 50 lat. Natomiast pozostałe dokumenty o charakterze pomocniczym, takie jak karty urlopowe, ewidencje czasu pracy czy listy obecności, nie muszą być przechowywane przez tak długi okres. Przykładowo okres przechowywania kart urlopowych wynosi 2 lata (rozporządzenie Ministra Kultury z 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych). Inne dokumenty, po utracie praktycznego znaczenia, mogą zostać zniszczone. Jednak przyjmuje się, że jeżeli dany dokument może mieć wagę dowodu w przypadku ewentualnych roszczeń ze stosunku pracy, to powinien być przechowywany przynajmniej przez 3 lata, czyli tyle, ile wynosi okres przedawnienia tych roszczeń.

Lista płac czy rachunek do umowy dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne

Lista płac obejmuje wynagrodzenia pracowników. Nie powinno się na niej rozliczać osób wykonujących umowę zlecenia lub o dzieło, ponieważ zleceniobiorca nie jest pracownikiem i nie podlega przepisom Kodeksu pracy, lecz przepisom Kodeksu cywilnego. Dokumentem rozliczeniowym powinien być w takim przypadku rachunek wystawiony przez zleceniobiorcę lub sama umowa zlecenia albo sporządzony na jej podstawie inny dokument/lista, potwierdzające wzajemne rozliczenie.

Zleceniodawca jest także płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne lub tylko zdrowotne, w zależności od sytuacji ubezpieczeniowej zleceniobiorcy oraz sposobu opodatkowania przychodów (na zasadach ogólnych lub ryczałtowo). Dlatego niezbędne jest sporządzenie rozliczenia, na którym będą widoczne kwoty:

● uzyskanego w danym miesiącu przychodu z działalności wykonywanej osobiście oraz zasiłku (jeśli zleceniodawca jest jego płatnikiem, a zleceniobiorca nabył prawo do tego świadczenia);

● podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia: emerytalne (9,76%), rentowe (1,5%), ewentualnie chorobowe (2,45%), jeżeli zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczenia chorobowego dobrowolnie, oraz kwoty tych składek. Podstawą ich wymiaru jest przychód do celów podatkowych, jeśli w umowie określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. W przypadku gdy odpłatność została ustalona w inny sposób, podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę;

● podstawy wymiaru składki zdrowotnej i kwota tej składki, z podziałem na należną do ZUS (9%) oraz do odliczenia od podatku (7,75%);

● kosztów uzyskania przychodów - które stanowią 20% przychodu (lub 50% w przypadku umowy z przeniesieniem praw autorskich), po odliczeniu części składek na ubezpieczenia społeczne, tj. 13,71% lub 11,26%, jeżeli osoba nie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego,

● dochodu do opodatkowania, tj. przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zleceniobiorcę oraz o koszty uzyskania tego przychodu,

● zaliczki na podatek obliczonej w wysokości 18% dochodu i należnej po odliczeniu składki zdrowotnej lub ryczałtu, jeżeli wynagrodzenie spełnia warunki do opodatkowania go w ten sposób,

● wynagrodzenia do wypłaty.

Dodatkowo na rozliczeniu powinny znaleźć się podpisy zleceniobiorcy i zleceniodawcy.

Obowiązek wystawienia przez zleceniobiorcę rachunku po wykonaniu pracy powinien wynikać z treści umowy cywilnej. Nie ma bowiem obowiązku ustawowego, aby osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej musiała go wystawić, przy czym powinna to zrobić na żądanie nabywcy usługi. Rachunek jest dokumentem przydatnym dla obu stron. Stanowi potwierdzenie dokonania transakcji (wykonania usługi) i rozliczenia wynagrodzenia zgodnie z umową. Dodatkowo dla zleceniodawcy stanowi dokument będący podstawą do ujęcia kosztu z tytułu wynagrodzenia w księgach rachunkowych, a także odprowadzenia należności podatkowo-składkowych.

Jeśli zleceniobiorca nie ma dostatecznej wiedzy na temat prawidłowego naliczenia podatku czy składek, zleceniodawca jako płatnik może pomóc w sporządzeniu rachunku i taka praktyka jest często spotykana. Terminy wystawiania rachunków (szczególnie gdy umowa jest dłuższa, a wypłaty dokonywane np. miesięcznie) najlepiej określić w treści umowy zlecenia. Jeżeli strony tego nie zrobiły, rachunek wystawia się w terminie 7 dni od wykonania zlecenia bądź zakończenia okresu rozliczeniowego, jeśli odpłatności są cykliczne.

Rachunek powinien być sporządzony zgodnie z warunkami zawartej umowy cywilnej, czyli zgodnie z jej przedmiotem, oraz z zastosowaniem zasad wyceny lub według z góry określonej odpłatności (np. ryczałtowej).

Oprócz części rozliczeniowej (składki, koszty uzyskania przychodu, podatek) rachunek powinien zawierać następujące dane:

● numer,

● oznaczenie stron umowy - imię, nazwisko, adres wykonawcy/zleceniobiorcy i zlecającego oraz nazwa, adres przedsiębiorstwa tego ostatniego,

● datę wystawienia rachunku,

● sposób uregulowania płatności - przelewem (na wskazany rachunek) lub gotówką (wówczas niezbędna jest data i podpis odbierającego wynagrodzenie),

● podpis wystawcy rachunku i osoby zatwierdzającej wypłatę.

Jeżeli rozliczenia z tytułu wynagrodzenia za umowę cywilnoprawną nie są dokonywane na rachunku do umowy, lecz na listach zawierających wszystkie niezbędne pozycje, zasadniczo nie ma potrzeby sporządzania rachunku do takich list.

Lista płac dla pracownika otrzymującego przychody opodatkowane i zwolnione ze składek ZUS

Pracownik może otrzymać w danym miesiącu przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych i przychody zwolnione ze składek ZUS. Niektóre ze zwolnień podatkowych pokrywają się ze zwolnieniami składkowymi, np. świadczenia obowiązkowe z zakresu bhp lub należności z tytułu podróży służbowych. Jednak lista przychodów zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych jest krótsza i dlatego częściej dochodzi do sytuacji, gdy dany przychód jest opodatkowany, ale nie stanowi podstawy wymiaru składek ZUS. Przy sporządzaniu listy płac należy pamiętać o doliczeniu do podstawy opodatkowania przychodu, od którego nie zostały naliczone składki.

PRZYKŁAD

Adam K. jest wynagradzany według stałej stawki miesięcznej 3800 zł. Ma prawo do miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek oraz do podstawowych kosztów uzyskania przychodów. W marcu 2015 r. nabył prawo do nagrody jubileuszowej za 25 lat pracy. W firmie nagrody wypłacane są co 5 lat i przysługują na podstawie regulaminu wynagradzania. Nagroda wyniosła 2850 zł, tj. 75% wynagrodzenia miesięcznego ustalanego na zasadach obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Gratyfikacja za staż pracy jest wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia składkowego.

Lista płac za marzec powinna wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	3800,00 zł
2.	Nagroda jubileuszowa	2850,00 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (w części finansowanej przez pracownika)	3800,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%)	370,88 zł 57,00 zł 93,10 zł
	Składki razem	520,98 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 3 - poz. 4)	3279,02 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	295,11 zł 254,12 zł
7.	Przychód ogółem (poz. 1 + poz. 2)	6650,00 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	111,25 zł
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 7 - poz. 4 - poz. 8) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	6018,00 zł
10. a)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł]	1036,91 zł
b)	do zapłaty do US (poz. 10a - poz. 6b) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	783,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (poz. 1 + poz. 2 - poz. 4 - poz. 6a - poz. 10b)	5050,91 zł

W podobny sposób należy rozliczyć na liście np. odprawę emerytalno-rentową, ryczałt pieniężny za używanie do celów służbowych w jazdach lokalnych samochodu niebędącego własnością pracodawcy czy świadczenie urlopowe wypłacane na podstawie ustawy o zfśs.

Rozliczenie zleceniobiorcy otrzymującego przychody opodatkowane i zwolnione ze składek ZUS

Przychodem zleceniobiorcy z tytułu działalności wykonywanej osobiście jest nie tylko wynagrodzenie za wykonane usługi, ale również dodatkowe świadczenia czy należności wskazane w umowie cywilnej, przysługujące w związku z realizowaniem przedmiotu tej umowy. Obowiązujące w podmiocie zlecającym wewnętrzne przepisy o wynagradzaniu mogą przyznawać zleceniobiorcom określone dodatkowe świadczenia, np. posiłki, pakiety medyczne, ekwiwalenty pieniężne za używanie do pracy własnego sprzętu czy narzędzi. Niewiele przychodów osiąganych przez zleceniobiorców jest zwolnionych z opodatkowania. Większość zwolnień dotyczy pracowników. Zleceniobiorcy mogą jednak zaoszczędzić na składkach, gdyż na podstawie § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia składkowego lista wyłączeń w nim zawarta ma odpowiednie zastosowanie do osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Jeśli zatem zleceniobiorca ma prawo do określonych świadczeń na podstawie indywidualnej umowy czy przepisów o wynagradzaniu i są one wymienione jako zwolnione, to nie należy od nich odprowadzać składek, chyba że rozporządzenie składkowe zastrzega, iż dane zwolnienie dotyczy wyłącznie pracowników (np. świadczenia należne z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych na podstawie przepisów Kodeksu pracy). Wówczas stanowi ono podstawę wymiaru składek ZUS.

PRZYKŁAD

Eryk P. będący zleceniobiorcą na podstawie zawartej umowy ma prawo do zwrotu kosztów jazd lokalnych prywatnym samochodem osobowym odbywanych w celu prawidłowego wykonania umowy. Zwrot następuje na podstawie ewidencji przebiegu pojazdu (według kilometrówki), z zastosowaniem stawki za 1 kilometr wynoszącej 0,8358 zł dla samochodu o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm³. Za marzec zwrot wyniósł 212,29 zł (254 km x 0,8358 zł). Oprócz zwrotu tych kosztów zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 12 zł za 1 godzinę pracy. W marcu przeznaczył na prace zlecone 180 godzin, a jego wynagrodzenie wyniosło 2160 zł. Zwrot kosztów za przejazdy jest w pełni opodatkowany, gdyż dotyczy jazd lokalnych, czyli odbywanych na terenie, gdzie zwykle wykonywana jest praca, a nie podróży zamiejscowych. Z kolei należność ta jest zwolniona ze składek na podstawie § 2 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia składkowego, gdyż nie przekracza kwoty ustalonej z zastosowaniem stawek urzędowych za 1 kilometr.

Rozliczenie wynagrodzenia z umowy zlecenia powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1a. 1b.	Wynagrodzenie brutto Zwrot kosztów jazd lokalnych	2160,00 zł 212,29 zł
2.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	2160,00 zł
3.	Składka emerytalna (9,76%)	210,82 zł
4.	Składka rentowa (1,5%)	32,40 zł
5.	Składka chorobowa (2,45%)	52,92 zł
6.	Razem składki ZUS finansowane przez zleceniobiorcę	296,14 zł
7.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 1a - poz. 6)	1863,86 zł
8.	Składka zdrowotna (9%)	167,75 zł
9.	Koszty uzyskania przychodów [(poz. 1a + poz. 1b - poz. 6) x 20%]	415,23 zł
10.	Dochód do opodatkowania (poz. 1a + poz. 1b - poz. 6 - poz. 9) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	1661,00 zł
11.	Podatek (poz. 10 x 18%)	298,98 zł
12.	Składka zdrowotna do odliczenia od zaliczki na podatek dochodowy (7,75%)	144,45 zł
13.	Zaliczka na podatek (poz. 11 - poz. 12) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	155,00 zł
14.	Dochód netto (poz. 1a + poz. 1b - poz. 6 - poz. 8 - poz. 13)	1753,40 zł

Sporządzanie listy płac dla pracownika otrzymującego przychody zwolnione z podatku, lecz podlegające oskładkowaniu

W zasadzie w większości przypadków osoby odpowiedzialne za sporządzanie list płac mają do czynienia z dwiema sytuacjami, tj.:

● przychód jest zwolniony zarówno z podatku dochodowego, jak i ze składek ZUS,

● przychód jest zwolniony ze składek ZUS, ale podlega opodatkowaniu.

Może jednak dojść do sytuacji, gdy przychód jest zwolniony z podatku, ale podlega oskładkowaniu (np. udostępnienie mieszkania pracownikowi, dofinansowanie do wypoczynku dziecka ze środków bieżących). Inne są wówczas zasady ustalania podstawy opodatkowania.

PRZYKŁAD

Maria D., jedna z pracownic firmy, w której nie funkcjonuje zfśs, otrzymała dofinansowanie do obozu narciarskiego 13-letniego syna w wysokości 400 zł. Obóz organizowała szkoła w okresie ferii zimowych. Wynagrodzenie pracownicy wynosi 2100 zł (pracownica ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów i złożyła PIT-2). Dopłata do wypoczynku dziecka pracownicy jest zwolniona z podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 760 zł, jeśli pochodziła ze środków innych niż zfśs i zostały spełnione łącznie następujące warunki:

● wypoczynek jest zorganizowany w formach takich jak: wczasy, kolonie, obozy lub zimowiska, w tym zielone szkoły (wyjątki stanowią: wczasy pod gruszą, pobyt u rodziny oraz wypoczynek organizowany na własną rękę w hotelach, pensjonatach, domach wczasowych, wynajmowanych kwaterach),

● organizatorem wypoczynku jest podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, tj. mający formalnoprawne umocowanie do wykonywania usług związanych z wypoczynkiem m.in. dzieci i młodzieży - w ramach działalności gospodarczej lub statutowej (biura podróży, kościoły, szkoły, fundacje, gospodarstwa agroturystyczne z przygotowaną bazą noclegowo-rekreacyjną),

● dopłata dotyczy dzieci i młodzieży uczestniczących w wypoczynku, które nie ukończyły 18. roku życia.

Ponadto niezbędne do zastosowania zwolnienia podatkowego jest posiadanie dokumentu (faktury VAT, rachunku, dowodu wpłaty KP, przelewu bankowego, przekazu pocztowego), który powinien być opatrzony podpisem osoby wystawiającej. Z dokumentu powinno jednoznacznie wynikać:

● kto jest organizatorem wypoczynku,

● kto korzystał z wypoczynku, tj. imię i nazwisko dziecka,

● jaka była forma wypoczynku,

● w jakim okresie korzystano z wypoczynku,

● w jakiej kwocie poniesiono wydatek.

Dofinansowanie stanowi podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych ze względu na źródło finansowania, jakim są środki obrotowe.

Lista płac za luty powinna wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	2100,00 zł
2.	Dofinansowanie wypoczynku dziecka	400,00 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika	2500,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%)	244,00 zł 37,50 zł 61,25 zł
	Składki razem	342,75 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 3 - poz. 4)	2157,25 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%) [(poz. 1 - 13,71%) x 7,75%]	194,15 zł 140,44 zł
7.	Przychód ogółem (poz. 1 + poz. 2)	2500,00 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	111,25 zł
9.	Podstawa opodatkowania [poz. 1 - (poz. 1 x 13,71%) - poz. 8] - po zaokrągleniu do pełnych złotych	1701,00 zł
10. a) b)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a - poz. 6b) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	259,85 zł 119,00 zł
11.	Kwota do wypłaty [(poz. 1 + poz. 2) - poz. 4 - poz. 6a - poz. 10b]	1844,10 zł

Składki na ubezpieczenia społeczne zostały odliczone od dochodu tylko w części naliczonej od wynagrodzenia zasadniczego, czyli od przychodu opodatkowanego. Analogicznie składka zdrowotna podlega odliczeniu od zaliczki na podatek, ale tylko w wysokości ustalonej od podstawy wymiaru stanowiącej opodatkowany przychód. Oznacza to, że przy ustalaniu zaliczki na podatek nie można odliczyć pełnych kwot składek, tj. tych, których podstawą wymiaru był przychód zwolniony z podatku, czyli dofinansowanie.

Sporządzanie listy płac dla pracownika otrzymującego inne świadczenia

Wynagrodzenie za pracę musi mieć postać pieniężną. Jednak oprócz pensji pracownik może otrzymywać od pracodawcy także inne dodatkowe bonusy w formie rzeczowej lub korzystania z usług czy praw. Są to świadczenia w naturze, nieodpłatne świadczenia, świadczenia ponoszone za pracowników, np. pakiety medyczne, finansowanie nauki, okolicznościowe prezenty, ubezpieczenie na życie, udostępnienie mieszkania lub samochodu służbowego do prywatnego użytku. Każda materialna korzyść, przysporzenie, również rozumiane jako zaoszczędzenie wydatku, pochodzące od pracodawcy stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o pdof. Wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń należy wycenić według zasad określonych w art. 11 ust. 2 i 2a ustawy o pdof.

Zasady ustalania wartości pieniężnej innych nieodpłatnych świadczeń

Przedmiot świadczenia	Ustalanie wartości pieniężnej
usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia	według cen stosowanych wobec innych odbiorców
usługi zakupione	według cen zakupu
udostępnienie lokalu lub budynku	według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku
pozostałe przypadki	na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług albo udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia

Jeżeli w danym miesiącu pracownik otrzymuje zarówno wypłaty pieniężne, jak i niepieniężne (nieodpłatne lub częściowo odpłatne), to pracodawca jako płatnik ma obowiązek odpowiednio wycenić świadczenia niepieniężne, a następnie zsumować wartość wszystkich otrzymanych świadczeń i od łącznego przychodu odliczyć zobowiązania publicznoprawne. Zobowiązania są naliczane od łącznego przychodu/dochodu, w tym od tego niepieniężnego, i w końcowym etapie rozliczania listy płac zostają potrącone z pensji. Im wyższa wartość np. świadczenia rzeczowego, tym mniej pieniędzy otrzyma pracownik.

Przy dokonywaniu obliczeń należy zwrócić uwagę na odmienną wycenę świadczenia z tytułu zakwaterowania do celów podatkowych i składkowych oraz zwolnienie tego świadczenia z podatku dochodowego przy jednoczesnym obowiązku naliczenia od niego składek ZUS.

Jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu lub budynku, wycenia się je według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku. Wycena podatkowa odpowiada więc wysokości czynszu, jaki musiałby opłacić pracownik, gdyby to on był stroną umowy najmu.

Jednak zwolniona z podatku jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł (art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o pdof). Wskazany przepis ma zastosowanie do pracowników, których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów, zarówno miesięcznych, jak i rocznych. Zatem pracownik, który sam mieszka w wynajętym przez pracodawcę lokalu, nie zapłaci podatku od świadczenia do wysokości 500 zł miesięcznie. Zapłaci go dopiero od nadwyżki ponad ten limit. Nadwyżką jest różnica między wycenioną odpowiednio wartością świadczenia a kwotą 500 zł.

Koszty ponoszone przez pracodawcę z tytułu udostępnienia lokalu mieszkalnego są przychodem ze stosunku pracy i podwyższają podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych, ponieważ nie zostały uwzględnione wśród wyłączeń wskazanych w rozporządzeniu składkowym.

Do podstawy wymiaru składek przyjmuje się wartość pieniężną tego świadczenia. Wartość pieniężną świadczeń w naturze do celów składkowych ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku, jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie pracownikowi lokalu mieszkalnego - jego wartość ustala się według poniższych zasad.

Sposoby wyceny udostępniania pracownikowi lokalu mieszkalnego

Rodzaj lokalu	Sposób wyceny
lokale spółdzielcze typu lokatorskiego i własnościowego	w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej
lokale własnościowe, z wyłączeniem lokali spółdzielczych, oraz domów stanowiących własność prywatną	w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach - w danej dzielnicy
lokale komunalne	w wysokości czynszu wyznaczonego dla tego lokalu przez gminę
lokale w hotelach	w wysokości kosztu udokumentowanego rachunkami wystawionymi przez hotel

PRZYKŁAD

Adam C. jest zatrudniony w innej miejscowości niż jego miejsce zamieszkania, dlatego pracodawca wynajął dla niego mieszkanie. Zarówno czynsz dla wynajmującego (650 zł), jak i czynsz należny spółdzielni (387 zł) finansuje pracodawca. Pracownik sam opłaca pozostałe koszty, tj. prąd, gaz i inne media. Adam C. złożył PIT-2 i ma prawo do zwykłych kosztów uzyskania przychodów. Wynagrodzenie pracownika wynosi 4900 zł.

W podstawie wymiaru składek nie należy uwzględniać faktycznego czynszu dla wynajmującego, lecz czynsz w wysokości obowiązującej dla danego typu lokalu. Jeśli stroną wynajmującą jest pracodawca, to do podstawy wymiaru składek należy wliczyć:

● pełne wynagrodzenie (przychód) pracownika oraz

● kwoty czynszów według zasad wyceny właściwych dla danego typu lokalu.

Przychód z tytułu zakwaterowania, tj. łączny czynsz za wynajem mieszkania, wynosi 1037 zł, w tym dla spółdzielni 387 zł i dla wynajmującego 650 zł, przy czym podstawę wymiaru składek stanowi kwota 387 zł. W podstawie opodatkowania należy uwzględnić 537 zł (po odliczeniu części zwolnionej z podatku, tj. 1037 zł - 500 zł).

Przykładowa lista płac za marzec powinna wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1	2	3
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	4900,00 zł
2.	Zakwaterowanie	1037,00 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika (poz. 1 + poz. 2 w wysokości 387 zł)	5287,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%)	516,01 zł 79,31 zł 129,53 zł
	Składki razem	724,85 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 3 - poz. 4)	4562,15 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	410,59 zł 353,57 zł
7.	Przychód ogółem (poz. 1 + poz. 2)	5937,00 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	111,25 zł
9.	Podstawa opodatkowania [(poz. 1 + poz. 2 w wysokości 537 zł) - poz. 4 - poz. 8] - po zaokrągleniu do pełnych złotych	4601,00 zł
10. a) b)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a - poz. 6b) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	781,85 zł 428,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 1 - poz. 4 - poz. 6a - 10b)	3336,56 zł

Rozliczenie zleceniobiorcy otrzymującego świadczenia nieodpłatne

Zleceniobiorcy mogą mieć prawo do dodatkowych świadczeń wynikających nie tylko z samej umowy cywilnej, ale także z polityki płacowej zleceniodawcy, który może przyznawać nieobowiązkowe bonusy również osobom niebędącym pracownikami. Jeżeli zatem wykonawca zlecenia uzyska dodatkową korzyść, np. wycieczkę za ponadprzeciętne wykonanie zlecenia, lub zostanie objęty prywatną opieką medyczną, to uzyskuje przychód z działalności wykonywanej osobiście. W zasadzie każde dodatkowe świadczenie z tego źródła przychodów podlega opodatkowaniu. Natomiast o naliczeniu składek ZUS decyduje to, czy znajduje się ono wśród wyłączeń zawartych w rozporządzeniu składkowym.

PRZYKŁAD

Zenon F. będący zleceniobiorcą jest objęty prywatną opieką medyczną na zasadach właściwych dla pracowników. Koszt pakietu przypadającego na jedną osobę wynosi 40 zł. W marcu zleceniobiorca, ze względu na indywidualne zdarzenie losowe (kradzież mienia), otrzymał od firmy 2500 zł zapomogi pieniężnej. Wynagrodzenie zleceniobiorcy wynosi 10 000 zł, przy czym jest wypłacane w ratach w wysokości 2000 zł co drugi miesiąc. W 2015 r. wynagrodzenie zostało wypłacone w styczniu, a wypłata kolejnego nastąpi w marcu. Zatem w lutym zleceniobiorca osiągnął tylko przychód z tytułu pakietu medycznego, który zleceniodawca opłaca co miesiąc, oraz zapomogi. Zapomoga jest zwolniona od podatku dochodowego do wysokości 2280 zł w roku podatkowym, dlatego do opodatkowania pozostaje wartość pakietu medycznego oraz zapomoga w wysokości 220 zł, tj. nadwyżka ponad limit zwolnienia (bez względu na źródło finansowania). Zapomoga jest w całości zwolniona ze składek ZUS.

Rozliczenie przychodów z umowy zlecenia powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1a. 1b.	Pakiet medyczny Zapomoga	40,00 zł 2500,00 zł
2.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	40,00 zł
3.	Składka emerytalna finansowana przez zleceniobiorcę (9,76%)	3,90 zł
4.	Składka rentowa finansowana przez zleceniobiorcę (1,5%)	0,60 zł
5.	Składka chorobowa finansowana przez zleceniobiorcę (2,45%)	0,98 zł
6.	Razem składki ZUS finansowane przez zleceniobiorcę	5,48 zł
7.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 1a - poz. 6)	34,52 zł
8.	Składka zdrowotna (9%)	3,11 zł
9.	Koszty uzyskania przychodów [(poz. 1a + poz. 1b w wysokości 220 zł -  poz. 6) x 20%]	50,90 zł
10.	Dochód do opodatkowania (poz. 1a + poz. 1b w wysokości 220 zł - poz. 6 - poz. 9) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	204,00 zł
11.	Podatek (poz. 10 x 18%)	36,72 zł
12.	Część składki zdrowotnej odliczonej od zaliczki na podatek dochodowy (7,75%)	2,68 zł
13.	Zaliczka na podatek (poz. 11 - poz. 12)	34,00 zł
14.	Dochód netto (poz. 1b - poz. 6 - poz. 8 - poz. 13)	2457,41 zł

Jeżeli przedmiotem świadczeń z działalności wykonywanej osobiście nie są pieniądze, podatnik jest zobowiązany wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki (lub należnego zryczałtowanego podatku) przed udostępnieniem świadczenia (art. 41 ust. 7 ustawy o pdof). Gdyby zleceniobiorca otrzymał w miesiącu tylko świadczenie medyczne, to musiałby wpłacić zleceniodawcy należną zaliczkę, zanim płatnik wniesie opłatę na rzecz placówki, z którą zawarł umowę o świadczenie usługi opieki medycznej.

Sporządzanie listy płac dla pracownika otrzymującego świadczenia z zfśs

Pracownicy są uprawnieni do korzystania ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Świadczenia w formie usług, rzeczy lub pieniędzy powinny być przyznawane zgodnie z regulaminem funduszu, w tym z uwzględnieniem kryteriów socjalnych (sytuacji życiowej, rodzinnej, materialnej osoby uprawnionej). Jeżeli są wypłacane bądź przekazywane prawidłowo, tj. zgodnie z założeniami działalności socjalnej, podlegają zwolnieniu ze składek ZUS. Zwolnienie ze składek nie jest uzależnione ani od rodzaju świadczenia, ani od jego wysokości. Natomiast z podatku dochodowego zwolniona jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zfśs, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof). Zwolnienie podatkowe jest więc obwarowane kilkoma warunkami. Jeden z nich dotyczy rocznej sumy wartości świadczeń, tj. 380 zł. Po jej przekroczeniu pracodawca musi od nadwyżki odprowadzić zaliczkę na podatek.

PRZYKŁAD

Spółka XYZ, posiadająca zfśs, w marcu 2015 r. przyznała pracownikowi z tego funduszu na święta wielkanocne:

● bilety do kina o wartości 75 zł,

● bon towarowy na kwotę 200 zł,

● paczkę z artykułami spożywczymi o wartości 150 zł.

W styczniu 2015 r. pracownik otrzymał dofinansowanie z zfśs na zimowisko małoletniego dziecka w wysokości 200 zł. Pracownik zarabia 11,50 zł/godz. i otrzymuje miesięczne premie w wysokości od 10% do 30% płacy zasadniczej. Premia za marzec wyniosła 20% wynagrodzenia, tj. 404,80 zł (wynagrodzenie wyniosło 2024 zł: 11,50 zł x 176 godz.).

Sporządzając rozliczenie pracownika za marzec dział płac powinien uwzględnić, że wszystkie świadczenia z zfśs są zwolnione ze składek ZUS, natomiast do przychodu opodatkowanego należy doliczyć wartość bonu, którego zwolnienie nie obejmuje, oraz nadwyżkę wartości pozostałych świadczeń ponad limit 380 zł, tj. 45 zł [(200 zł + 75 zł + 150 zł) - 380 zł]. Należy także pamiętać o wcześniejszej dopłacie do zimowiska, która też zalicza się do limitu i po zsumowaniu z wartością świadczeń przekazanych w marcu całość przewyższa próg zwolnienia.

Przykładowa lista płac za marzec powinna wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1	2	3
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	2024,00 zł
2. a)	Inne składniki wynagrodzenia/świadczenia: premia	404,80 zł
b)	zfśs: ● bilety ● paczka ● bon	75,00 zł 150,00 zł 200,00 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika (poz. 1 + poz. 2a)	2428,80 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%)	237,05 zł 36,43 zł 59,51 zł
	Składki razem	332,99 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 3 - poz. 4)	2095,81 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	188,62 zł 162,43 zł
7.	Przychód ogółem (poz. 1 + poz. 2)	2853,80 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	111,25 zł
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 3 + 245 zł - poz. 4 - poz. 8) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	2230,00 zł
10. a) b)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a - poz. 6b) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	355,07 zł 193,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 1 + poz. 2a - poz. 4 - poz. 6a - poz. 10b)	1714,19 zł

Dokonując tego rodzaju rozliczeń należy mieć na uwadze, aby kwotę do wypłaty obliczyć poprawnie, tj. tylko wypłaty pieniężne pomniejszyć o składki i podatek naliczone od sumy przychodów opodatkowanych i oskładkowanych (zarówno pieniężnych, jak i niepieniężnych).

Rozliczenie zleceniobiorcy otrzymującego świadczenia z zfśs

Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia mogą być odbiorcami świadczeń finansowanych z zfśs. Wówczas zleceniobiorca osiąga przychód, ale ze źródła, jakim jest działalność wykonywana osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy o pdof). Nie można bowiem ograniczać pojęcia przychodu z tego źródła tylko do wynagrodzenia. Dlatego do przychodów z działalności wykonywanej osobiście zalicza się zarówno wynagrodzenie, jak i inne świadczenia przekazane w związku z łączącym strony stosunkiem cywilnoprawnym. W odniesieniu do zleceniobiorców nie przewidziano żadnego zwolnienia z podatku dochodowego, nawet jeśli świadczenie pochodzi z zfśs. Roczne zwolnienie limitowane do wysokości 380 zł dotyczy wyłącznie pracowników. Zatem pełną wartość świadczenia socjalnego otrzymanego przez zleceniobiorcę należy zsumować z pozostałym przychodem za wykonanie zlecenia i od łącznego dochodu pobrać podatek. Jednak ze względu na to, że wyłączenia z podstawy wymiaru składek ZUS odnoszą się też do zleceniobiorców, którzy są uprawnieni do korzystania z zfśs, otrzymane przez te osoby świadczenia są objęte zwolnieniem składkowym w nielimitowanej wysokości.

PRZYKŁAD

W marcu Anna R. - będąca zleceniobiorcą podlegającym ubezpieczeniom emerytalno-rentowym oraz chorobowemu i zdrowotnemu - otrzymała oprócz wynagrodzenia miesięcznego 700 zł także zapomogę pieniężną z zfśs w wysokości 1200 zł. Przyznanie zapomogi było uwarunkowane trudną sytuacją materialną Anny R. Zapomoga jest nieoskładkowana, ale podlega obciążeniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest zapomogą z tytułu indywidualnego zdarzenia losowego, klęski żywiołowej, długotrwałej choroby lub śmierci, a tylko te podlegają zwolnieniu z podatku do wysokości 2280 zł w roku podatkowym.

Rozliczenie przychodu za marzec powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1a. 1b.	Wynagrodzenie brutto Zapomoga z zfśs	700,00 zł 1200,00 zł
2.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	700,00 zł
3.	Składka emerytalna finansowana przez zleceniobiorcę (9,76%)	68,32 zł
4.	Składka rentowa finansowana przez zleceniobiorcę (1,5%)	10,50 zł
5.	Składka chorobowa finansowana przez zleceniobiorcę (2,45%)	17,15 zł
6.	Razem składki ZUS finansowane przez zleceniobiorcę	95,97 zł
7.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 1a - poz. 6)	604,03 zł
8.	Składka zdrowotna (9%)	54,36 zł
9.	Koszty uzyskania przychodów [(poz. 1a + poz. 1b - poz. 6) x 20%]	360,81 zł
10.	Dochód do opodatkowania (poz. 1a + poz. 1b - poz. 6 - poz. 9) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	1443,00 zł
11.	Podatek (poz. 10 x 18%)	259,74 zł
12.	Część składki zdrowotnej odliczanej od zaliczki na podatek dochodowy (7,75%) (poz. 7 x 7,75%)	46,81 zł
13.	Zaliczka na podatek (poz. 11 - poz. 12)	213,00 zł
14.	Dochód netto (poz. 1a + poz. 1b - poz. 6 - poz. 8 - poz. 13)	1536,67 zł

Lista płac dla chorującego pracownika

Zdarza się, że za dany miesiąc pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę oraz świadczenia z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, tj. wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek. Wynagrodzenie chorobowe przysługuje od pracodawcy łącznie za 33 dni choroby w roku kalendarzowym, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 lat - za 14 dni. Stanowi ono przychód ze stosunku pracy opodatkowany na ogólnych zasadach, który jest wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (art. 18 ust. 2 ustawy systemowej). Wynagrodzenie chorobowe należy jednak wliczyć do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zasiłek z ubezpieczenia chorobowego, przysługujący począwszy od 34. (15.) dnia choroby, nie jest przychodem ze stosunku pracy, lecz przychodem "z innych źródeł". Oznacza to, że przy obliczaniu zaliczki na podatek od zasiłku nie stosuje się żadnych kosztów uzyskania przychodów ani odliczenia z tytułu składek ZUS. Zasiłki nie stanowią bowiem podstawy wymiaru składek ani na ubezpieczenia społeczne, ani na ubezpieczenie zdrowotne.

PRZYKŁAD

Krystian H. zachorował w kwietniu 2015 r. Dostarczył zwolnienie lekarskie na okres od 20 do 30 kwietnia. Za 8 dni zwolnienia przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe, którego płatnikiem jest pracodawca, a za pozostałe dni zasiłek chorobowy. Pracownik zarabia 4200 zł miesięcznie oraz otrzymuje stałą regulaminową premię miesięczną - 400 zł, która jest zmniejszana za okresy choroby w sposób proporcjonalny, tak jak wynagrodzenie zasadnicze (należy ją zaliczyć do podstawy wymiaru wynagrodzenia i zasiłku chorobowego). Pracownik ma prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów oraz złożył PIT-2. Za kwiecień przysługuje mu:

● wynagrodzenie zasadnicze za przepracowaną część miesiąca: 2660 zł (4200 zł : 30 = 140 zł; 140 zł x 11 dni = 1540 zł; 4200 zł - 1540 zł = 2660 zł),

● premia za przepracowaną część miesiąca: 253,37 zł (400 zł : 30 = 13,33 zł; 13,33 zł x 11 dni = 146,63 zł; 400 zł - 146,63 zł = 253,37 zł),

● wynagrodzenie chorobowe za 8 dni: 846,80 zł [(4600 zł - 13,71%) = 3969,34 zł; 3969,34 zł : 30 = 132,31 zł; 132,31 zł x 80% = 105,85 zł; 105,85 zł x 8 dni = 846,80 zł],

● zasiłek chorobowy za 3 dni: 317,55 zł (105,85 zł x 3 dni = 317,55 zł).

Przykładowa lista płac za kwiecień powinna wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie zasadnicze za przepracowaną część miesiąca	2660,00 zł
2. a) b) c)	Inne składniki wynagrodzenia/świadczenia: premia wynagrodzenie chorobowe zasiłek chorobowy	253,37 zł 846,80 zł 317,55 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika (poz. 1 + poz. 2a)	2913,37 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%) Składki razem	284,34 zł 43,70 zł 71,38 zł 399,42 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 3 + poz. 2b - poz. 4)	3360,75 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	302,47 zł 260,46 zł
7.	Przychód ogółem (poz. 1 + poz. 2)	4077,72 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	139,06 zł
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 1 + poz. 2a + poz. 2b - poz. 4 - poz. 8 + poz. 2c) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	3539,00 zł
10. a) b)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a - poz. 6b) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	590,69 zł 330,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 7 - poz. 4 - poz. 6a - poz. 10b)	3045,83 zł

PRZYKŁAD

Pracownik z poprzedniego przykładu chorował przez cały kwiecień i nabył prawo tylko do zasiłku chorobowego w wysokości 3175,50 zł (105,85 zł x 30 dni). Rozliczenie zasiłku powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	0,00 zł
2.	Inne składniki wynagrodzenia/świadczenia: zasiłek chorobowy	3175,50 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika	0,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%) Składki razem	0,00 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej	0,00 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	0,00 zł 0,00 zł
7.	Przychód ogółem	3175,50 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	-
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 7) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	3176,00 zł
10. a)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł]	525,35 zł
b)	do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	525,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 7 - poz. 10b)	2650,50 zł

Rozliczenie zleceniobiorcy, który nabył prawo do zasiłku

W przypadku choroby zleceniobiorca ma inne niż pracownik uprawnienia w tym zakresie lub w ogóle ich nie ma, jeśli zdecydują o tym zasady podlegania ubezpieczeniom. Zleceniobiorcy nie mają prawa do wynagrodzenia za czas choroby, gdyż nie podlegają przepisom Kodeksu pracy. Od pierwszego dnia choroby nabywają prawo do zasiłku z ubezpieczenia społecznego, ale tylko wówczas, gdy przystąpią do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i legitymują się odpowiednim okresem tego ubezpieczenia (tzw. okresem wyczekiwania wynoszącym 90 dni). Jeżeli płatnik składek (zleceniodawca) jest uprawniony do wypłaty zasiłków, to wypłaca on również zasiłek chorobowy przysługujący zleceniobiorcy. Co do zasady, przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście. Jednak do tej kategorii nie można zaliczyć zasiłków. Należą one do innych źródeł. W przeciwieństwie do zakładów pracy, które są płatnikami zasiłków na rzecz pracowników i pobierają zaliczkę na podatek dochodowy od wypłacanych im zasiłków, podmiot, który jest zleceniodawcą, nie jest uprawniony do tej czynności. Oznacza to, że zasiłek wypłaca w wysokości brutto, bez potrącania zaliczki na podatek. Jednak nie zmienia to faktu, że zasiłki dla zleceniobiorców są opodatkowane. Płatnikiem podatku będzie zleceniobiorca, który dokona rozliczenia z tego tytułu w rocznym zeznaniu podatkowym na podstawie otrzymanej od zleceniodawcy informacji PIT-8C (art. 42a ustawy o pdof).

Należy podkreślić, że brakuje ustawowego wzoru na zmniejszenie wynagrodzenia z umowy zlecenia z powodu choroby. Wynagrodzenie może być zmniejszone tylko wtedy, gdy zleceniobiorca nie wykonał zleconych mu prac ze względu na niezdolność do ich wykonania. Jeżeli jednak mimo choroby wykonał usługę, to przysługuje mu pełne wynagrodzenie. Zleceniobiorca bowiem sam organizuje sobie czas, w którym realizuje zlecenie. Z kolei zleceniodawca wypłaca umówione wynagrodzenie za wykonanie zadań w danej jednostce czasu (np. w miesiącu). Choroba wcale nie musi negatywnie wpłynąć na pracę zleceniobiorcy. Jeżeli jednak spowodowała, że zleceniobiorca nie zrealizował wszystkich usług, to można zmniejszyć jego wynagrodzenie odpowiednio do wykonanej pracy. Nie ma żadnego ogólnego wzoru czy metody zmniejszenia. Zleceniodawca może np. ustalić, w jakim procencie zleceniobiorca wykonał zlecenie, i według tego odpowiednio obliczyć kwotę wynagrodzenia. Jeśli wynagrodzenie jest podzielone na miesięczne odpłatności, to taką kwotę można podzielić przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca i pomnożyć przez liczbę dni, w których zleceniobiorca był zdrowy i wykonywał zlecenie.

Przykład

Józef J. będący zleceniobiorcą, wynagradzany co miesiąc w wysokości 1800 zł, chorował od 16 do 31 marca. Ponieważ ze względów zdrowotnych nie wykonywał pracy przez połowę miesiąca, strony uzgodniły obniżenie wynagrodzenia według następującego wzoru: 1800 zł : 31 dni marca x 15 dni = 870,97 zł. Zleceniobiorca ma prawo do zasiłku chorobowego za 16 dni. Zasiłek wyniósł 662,72 zł.

Rozliczenie przychodu za marzec powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1a. 1b.	Wynagrodzenie brutto Zasiłek	870,97 zł 662,72 zł
2.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	870,97 zł
3.	Składka emerytalna finansowana przez zleceniobiorcę (9,76%)	85,01 zł
4.	Składka rentowa finansowana przez zleceniobiorcę (1,5%)	13,06 zł
5.	Składka chorobowa finansowana przez zleceniobiorcę (2,45%)	21,34 zł
6.	Razem składki ZUS finansowane przez zleceniobiorcę	119,41 zł
7.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 1a - poz. 6)	751,56 zł
8.	Składka zdrowotna (9%)	67,64 zł
9.	Koszty uzyskania przychodów [(poz. 1a - poz. 6) x 20%]	150,31 zł
10.	Dochód do opodatkowania (poz. 1a - poz. 6 - poz. 9) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	601,00 zł
11.	Podatek (poz. 10 x 18%)	108,18 zł
12.	Część składki zdrowotnej odliczanej od zaliczki na podatek dochodowy (7,75%)	58,25 zł
13.	Zaliczka na podatek (poz. 11 - poz. 12)	50,00 zł
14.	Dochód netto (poz. 1a + poz. 1b - poz. 6 - poz. 8 - poz. 13)	1296,64 zł

Lista płac dla pracownika, który przekroczył pierwszy próg podatkowy

Ważnym zagadnieniem, z jakim można się spotkać w płacowej praktyce, jest prawidłowe ustalenie momentu naliczenia wyższej zaliczki na podatek dochodowy, tj. 32%. Zaliczki pobierane przez zakład pracy jako płatnika za okres od stycznia do grudnia wynoszą:

1) za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;

2) za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1 - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu (art. 32 ust. 1 ustawy o pdof).

Kwota stanowiąca górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej wynosi 85 528 zł. Jest to kwota dochodu liczona narastająco od początku roku, uzyskana przez pracownika w danym zakładzie pracy. Dochód należy tu rozumieć jako przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania oraz o składki na ubezpieczenia społeczne potrącone przez płatnika ze środków pracownika. Aby sprawdzić, od którego miesiąca będzie należna zaliczka według wyższej stawki - 32%, trzeba ustalić miesiąc przekroczenia kwoty 85 528 zł. Ważne jest bowiem, że za miesiąc, w którym dochód pracownika liczony od początku roku przekroczył pierwszy próg podatkowy, należna jest jeszcze zaliczka według stawki 18% od całego dochodu miesięcznego. Dopiero od dochodu uzyskanego w następnym miesiącu powinna być naliczona wyższa stawka podatku (32%). Jeżeli więc np. dochód pracownika przekroczył pierwszy próg we wrześniu, to zaliczka w wysokości 32% jest należna dopiero od dochodu uzyskanego w kolejnym miesiącu, tj. w październiku.

Lista płac dla pracownika, który przekroczył tzw. limit 30-krotności

Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podlega ograniczeniu do kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej. Limit 30-krotności na 2015 r. wynosi 118 770 zł. Od nadwyżki ponad ten limit składki emerytalna i rentowe nie powinny być przez płatnika naliczane i odprowadzane. Nie dotyczy to jednak składek na pozostałe ubezpieczenia, tj.: chorobowe, wypadkowe, zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP. Te nadal powinny być opłacane, bez względu na wysokość ich podstawy wymiaru. Okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek jest traktowany jak okres ubezpieczenia. Informację o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe płatnik zawiera w imiennym raporcie rozliczeniowym ZUS RCA. Sporządzając raport za pracownika, za którego nie opłaca się składek emerytalnej i rentowych, w polu 02 bloku III.B ("Informacja o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe") należy wpisać cyfrę "2" - jeśli informację o przekroczeniu przekazuje pracodawca jako płatnik składek, a nie ZUS czy sam ubezpieczony.

Płatnikiem składek ubezpieczeniowych pracowników jest pracodawca. To on oblicza, potrąca z ich dochodów, rozlicza oraz opłaca należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Ma też obowiązek składania we właściwym terminie deklaracji zbiorczych oraz imiennych raportów miesięcznych za każdego zatrudnionego. Jeżeli jest jedynym pracodawcą dla danego pracownika, to na podstawie własnej dokumentacji płacowej ma możliwość sprawdzania na bieżąco wysokości wynagrodzenia w zakresie kontroli limitu 30-krotności (narastająco od początku roku). Gdy z dokumentacji płacowej płatnika wynika, że w danym miesiącu następuje przekroczenie kwoty ograniczenia, płatnik oblicza i przekazuje składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tylko od tej części podstawy wymiaru składek, która nie spowoduje przekroczenia kwoty ograniczenia. Począwszy od następnego miesiąca płatnik zaprzestaje opłacania składek emerytalnej i rentowej.

PRZYKŁAD

Michał B. jest wynagradzany miesięczną stałą stawką w wysokości 11 000 zł, ale w marcu 2015 r. otrzymał dodatkowo roczną nagrodę za poprzedni rok w wysokości 11 879 zł. W trakcie roku, tj. w maju, otrzymał również jednorazową nagrodę w postaci sprzętu elektronicznego (tablet i komputer) o wartości 8000 zł. Pracownik ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT-2.

Wynagrodzenie miesięczne, nagroda roczna i wartość sprzętu stanowią przychód ze stosunku pracy podlegający oskładkowaniu, a więc należy go wliczyć do rocznej podstawy wymiaru składek. Załóżmy, że do sierpnia włącznie całkowity oskładkowany przychód od początku roku wyniesie 107 879 zł:

(11 000 zł x 8 miesięcy) + 19 879 zł (11 879 zł + 8000 zł) = 107 879 zł.

Zatem we wrześniu, po uzyskaniu kolejnego wynagrodzenia, roczna podstawa wymiaru składek wyniesie 118 879 zł. Oznacza to, że we wrześniu dojdzie do przekroczenia kwoty granicznej. Należy więc obliczyć tę część przychodu, od której trzeba obliczyć składki emerytalną i rentowe. Od całego przychodu należne będą składki chorobowa i zdrowotna. Poniższe obliczenia pokazują, że we wrześniu płatnik naliczy i odprowadzi składki emerytalną i rentowe tylko od wynagrodzenia w kwocie 10 891 zł: 118 770 zł (limit 30-krotności w 2015 r.) - 107 879 zł (roczna podstawa wymiaru od stycznia do sierpnia) = 10 891 zł. Jest to kwota brakująca do osiągnięcia we wrześniu kwoty ograniczenia.

Miesięczny dochód pracownika z tytułu wynagrodzenia wynosi 9381 zł (podstawa opodatkowania), ponieważ: (11 000 zł - 13,71%) - 111,25 zł = 9380,65 zł; po zaokrągleniu 9381 zł. Ponadto dochód w marcu powiększy nagroda, tj.:

● 11 000 zł + 11 879 zł = 22 879 zł; 22 879 zł - 13,71% = 19 742,29 zł; 19 742,29 zł - 111,25 zł = 19 631,04 zł; po zaokrągleniu 19 631 zł,

a w maju wartość świadczenia rzeczowego:

● 11 000 zł + 8000 zł = 19 000 zł; 19 000 zł - 13,71% = 16 395,10 zł; 16 395,10 zł - 111,25 zł = 16 283,85 zł; po zaokrągleniu 16 284 zł.

Po zsumowaniu do sierpnia łączny dochód wyniósł:

(9381 zł x 6 miesięcy) + 19 631 zł + 16 284 zł = 92 201 zł.

Oznacza to, że od dochodu za sierpień, czyli miesiąc, w którym doszło do przekroczenia górnej granicy pierwszego przedziału skali, należy pobrać zaliczkę 18%, a dopiero od września do końca roku - 32%.

Rozliczenie przychodu za wrzesień powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	11 000,00 zł
2.	Inne składniki wynagrodzenia/świadczenia:	0,00 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	10 891,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%) Składki razem	1062,96 zł 163,37 zł 269,50 zł 1495,83 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 1 - poz. 4)	9504,17 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	855,38 zł 736,57 zł
7.	Przychód ogółem	11 000,00 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	111,25 zł
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 1 - poz. 4 - poz. 8) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	9393,00 zł
10. a) b)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 32%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a - poz. 6b) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	2959,43 zł 2223,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 7 - poz. 4 - poz. 6a - poz. 10b)	6425,79 zł

Rozliczenie zleceniobiorcy, który przekroczył tzw. limit 30-krotności, i miesięczna podstawa składki chorobowej

Zleceniobiorców podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również dotyczy limit 30-krotności. Nie jest to jedyne ograniczenie, jeśli zleceniobiorca przystąpił również do ubezpieczenia chorobowego. Ustalając podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych oraz chorobowej, należy pamiętać o:

● rocznym ograniczeniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

● miesięcznym ograniczeniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe zleceniobiorcy stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tej osoby, bez stosowania ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (tzw. limitu 30-krotności). Jednak podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe w danym miesiącu nie może być wyższa od 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej. W 2015 r. (od stycznia do grudnia) limit miesięczny podstawy wymiaru składki chorobowej wynosi 9897,50 zł.

PRZYKŁAD

Marcelina P. jest zatrudniona na podstawie kontraktu menedżerskiego zawartego w formie umowy zlecenia. Z kontraktu otrzymuje 12 000 zł miesięcznie. Podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz zdrowotnemu, a także dobrowolnie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego. W październiku 2015 r. przekroczy roczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:

12 000 zł x 10 miesięcy = 120 000 zł.

Aby nie nadpłacić składek, w dokumentach rozliczeniowych do ZUS zleceniodawca powinien wykazać składki od podstawy nie wyższej niż 10 770 zł (118 770 zł - 108 000 zł - łączny przychód od stycznia do września).

Rozliczenie przychodu powinno wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie brutto	12 000,00 zł
2.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%)	10 770,00 zł 10 770,00 zł 9897,50 zł
3.	Składka emerytalna finansowana przez zleceniobiorcę	1051,15 zł
4.	Składka rentowa finansowana przez zleceniobiorcę	161,55 zł
5.	Składka chorobowa finansowana przez zleceniobiorcę	242,49 zł
6.	Razem składki ZUS finansowane przez zleceniobiorcę	1455,19 zł
7.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej (poz. 1 - poz. 6)	10 544,81 zł
8.	Składka zdrowotna (9%)	949,03 zł
9.	Koszty uzyskania przychodów [(poz. 1 - poz. 6) x 20%]	2108,96 zł
10.	Dochód do opodatkowania (poz. 1 - poz. 6 - poz. 9) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	8436,00 zł
11.	Podatek (poz. 10 x 18%)	1518,48 zł
12.	Część składki zdrowotnej odliczanej od zaliczki na podatek dochodowy (7,75%)	817,22 zł
13.	Zaliczka na podatek (poz. 11 - poz. 12) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	701,00 zł
14.	Wynagrodzenie netto (poz. 1 - poz. 6 - poz. 8 - poz. 13)	8894,78 zł

Najczęstsze błędy przy sporządzaniu listy płac

Korekta listy płac jest zwykle wymagana, gdy dane z niej wynikające nie odpowiadają stanowi faktycznemu. Istnieją co prawda sytuacje, kiedy można zrezygnować z korygowania listy, ale zależy to od konkretnej okoliczności i od tego, czy będzie możliwość poprawy błędu przy kolejnym rozliczeniu. Najczęściej pomyłki dotyczą niedopłaty lub nadpłaty wynagrodzenia. Najwięcej problemów powoduje sytuacja, gdy błędnie naliczone wynagrodzenie zostało już wypłacone.

Korekty dokonuje się poprzez utworzenie nowej, korygującej listy płac stanowiącej odrębny dokument.

Najczęściej popełniane błędy na liście płac

Błędy na liście płac spowodowane przez:
pracodawcę	pracownika
● wypłata nienależnego składnika wynagrodzenia (np. premię wypłacono pracownikowi X zamiast pracownikowi Y), ● wypłata wynagrodzenia w zawyżonej wysokości (np. zamiast dodatku 200 zł wypłacono 2000 zł), ● ustalenie prawa do niewłaściwego świadczenia chorobowego (np. zamiast wynagrodzenia chorobowego wypłacono zasiłek i odwrotnie, co wynika z błędnie obliczonego limitu 33 lub 14 dni choroby w roku kalendarzowym, albo wypłata wynagrodzenia/zasiłku chorobowego 80% zamiast zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego - 100%), ● niepobranie składek na ZUS i/lub zaliczki na podatek w wyniku błędnego zastosowania zwolnienia przedmiotowego, ● błędne ustalenie momentu przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowej (w wyniku czego może powstać niedopłata lub nadpłata tych składek) oraz składki zdrowotnej, ● błędne obliczenie zaliczki na podatek z powodu stosowania kosztów uzyskania przychodów w niewłaściwej wysokości lub kwoty zmniejszającej podatek mimo braku oświadczenia PIT-2	● dostarczenie zwolnienia lekarskiego bądź nieusprawiedliwiona nieobecność po pobraniu wynagrodzenia za pełny miesiąc pracy, ● podanie nieprawdziwych informacji mających wpływ na obowiązek składkowy, np. w zakresie składek na Fundusz Pracy, ● złożenie błędnego oświadczenia o zaprzestaniu odprowadzania składek emerytalnej i rentowych w wyniku przekroczenia tzw. limitu 30-krotności, gdy pracownik ma kilku płatników

Korekta listy płac wiąże się często z powstaniem nieprawidłowości w wysokości naliczonych i pobranych należności podatkowo-składkowych. Często zdarza się, że błędy powstałe tylko w zakresie składek ZUS pociągają za sobą również zawyżenie bądź zaniżenie podatku dochodowego. Zaliczkę miesięczną na podatek oblicza się bowiem z uwzględnieniem odliczenia od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne potrąconych przez płatnika oraz od podatku - składki zdrowotnej.

W wyniku korekty listy płac może powstać:

● niedopłata składek na ubezpieczenia społeczne, nadpłata składki zdrowotnej i podatku dochodowego,

● nadpłata składek na ubezpieczenia społeczne, niedopłata składki zdrowotnej i podatku dochodowego,

● nadpłata składek na ubezpieczenia społeczne, składki zdrowotnej i podatku dochodowego,

● niedopłata składek na ubezpieczenia społeczne i składki zdrowotnej oraz podatku dochodowego.

Korekta listy płac a dokumenty korygujące do ZUS

W przypadku nieprawidłowości w składkach ubezpieczeniowych ich nadpłatę lub niedopłatę można stwierdzić jedynie przesyłając do ZUS komplet dokumentów korygujących. Na tej podstawie nadpłatę (składki nienależnie opłacone) ZUS zalicza zwykle na poczet składek zaległych, bieżących lub przyszłych, chyba że płatnik złoży wniosek o ich zwrot. Wtedy ZUS ma 30 dni, od daty złożenia wniosku, na dokonanie zwrotu, jeżeli wysokość nadpłaty przekracza koszty upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym. Jeśli jest ona niższa, ZUS nie zwraca nadpłaty w tym trybie. W przypadku niedopłaty składek płatnik jest zobowiązany zapłacić całą zaległość wraz z odsetkami za zwłokę. Oznacza to, że płatnik musi uregulować niedopłatę nie tylko w części przez siebie finansowanej, ale również pokrywaną przez ubezpieczonego. Następnie musi we własnym interesie rozliczyć nadpłaty/niedopłaty składek z pracownikiem.

Może również wystąpić sytuacja, że składki ubezpieczeniowe zostały rozliczone prawidłowo, natomiast błędnie obliczono zaliczkę na podatek. W ciągu roku płatnik nie składa do urzędu skarbowego żadnych deklaracji, nie ma więc potrzeby składania korekt, gdy wystąpi niedopłata lub nadpłata podatku. Jeżeli niedopłata podatku powstała z tytułu nieujawnienia lub zaniżenia przez płatnika podstawy opodatkowania ze stosunku pracy, to płatnik ponosi odpowiedzialność za zaliczkę w wysokości, którą był zobowiązany pobrać. W praktyce oznacza to obowiązek dopłaty podatku przez płatnika wraz z ewentualnymi odsetkami za zwłokę. Następnie, w drodze regresu, płatnik może domagać się od podatnika zwrotu zapłaconego za niego podatku.

Gdy mamy do czynienia z nadpłatą podatku - podatnik może ją odzyskać przez odliczenie od dochodu np. zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, od których został opłacony podatek, lub w zeznaniu rocznym poprzez wykazanie prawidłowych danych (np. na podstawie korekty informacji PIT-11).

PRZYKŁAD

Arkadiusz B. 1 marca 2015 r. uległ wypadkowi w pracy i przez cały miesiąc przebywał na zwolnieniu chorobowym. Pracodawca będący płatnikiem zasiłku wypłacił pracownikowi za marzec 100% zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego, ponieważ zakwalifikował zdarzenie jako wypadek przy pracy. Jednak zespół powypadkowy po dodatkowej weryfikacji nowych dowodów zakwestionował zdarzenie jako wypadek przy pracy, w związku z czym pracodawca musiał na nowo ustalić uprawnienia chorobowe Arkadiusza B. Pracownik zamiast zasiłku wypadkowego powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe za 20 dni oraz zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za 11 dni. Podstawa wymiaru świadczeń wynosi 3020,15 zł, po odliczeniu 13,71% z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez ubezpieczonego.

Za marzec pracownik otrzymał zasiłek wypadkowy w kwocie 3120,77 zł (3020,15 zł : 30 = 100,67 zł; 100,67 zł x 31 dni = 3120,77 zł).

Lista płac za marzec przed korektą wyglądała następująco:

Lp.	Pozycja	Wysokość
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	0,00 zł
2.	Inne składniki wynagrodzenia/świadczenia: zasiłek chorobowy	3120,77 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika	0,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: ● emerytalne (9,76%) ● rentowe (1,5%) ● chorobowe (2,45%) Składki razem	0,00 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej	0,00 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	0,00 zł 0,00 zł
7.	Przychód ogółem	3120,77 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	-
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 7) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	3121,00 zł
10. a) b)	Zaliczka na podatek dochodowy: wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	515,45 zł 515,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 7 - poz. 10b)	2605,77 zł

Po korekcie dokumentów do ZUS oraz listy płac za marzec pracodawca naliczył:

● wynagrodzenie chorobowe w wysokości 1610,80 zł, tj.: 100,67 zł (zasiłek za 1 dzień) x 80% = 80,54 zł; 80,54 zł x 20 dni = 1610,80 zł;

● zasiłek chorobowy w wysokości 80%, tj.: 80,54 zł x 11 dni = 885,94 zł.

Korekta listy płac za marzec powinna wyglądać następująco:

Lp.	Pozycja	Wartość po korekcie	Wartość przed korektą	Różnica
1.	Wynagrodzenie zasadnicze	0,00 zł	0,00 zł	0,00 zł
2. a) b)	Inne składniki wynagrodzenia/świadczenia: wynagrodzenie chorobowe zasiłek chorobowy	1610,80 zł 885,94 zł	0,00 zł 3120,77 zł	1610,80 zł -2234,83 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika	0,00 zł	0,00 zł	0,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia: emerytalne (9,76%) rentowe (1,5%) chorobowe (2,45%) Składki razem	0,00 zł	0,00 zł	0,00 zł
5.	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej	1610,80 zł	0,00 zł	1610,80 zł
6. a) b)	Składka zdrowotna: należna do ZUS (9%) do odliczenia od zaliczki na podatek (7,75%)	144,97 zł 0,00 zł	0,00 zł 0,00 zł	144,97 zł 0,00 zł
7.	Przychód ogółem (poz. 2a + poz. 2b)	2496,74 zł	3120,77 zł	-624,03 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów	111,25 zł	0,00 zł	111,25 zł
9.	Podstawa opodatkowania (poz. 7 - poz. 8) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	2385,00 zł	3121,00 zł	-736,00 zł
10.	Zaliczka na podatek dochodowy:
a) b)	wyliczona [(poz. 9 x 18%) - 46,33 zł] do zapłaty do urzędu skarbowego (poz. 10a) - po zaokrągleniu do pełnych złotych	382,97 zł 383,00 zł	515,45 zł 515,00 zł	-132,48 zł -132,00 zł
11.	Kwota do wypłaty (netto) (poz. 7 - poz. 10b)	1968,77 zł	2605,77 zł	-637,00 zł

 

Z przedstawionych wyliczeń wynika, że w przypadku przekwalifikowania 100% zasiłku wypadkowego na 80% wynagrodzenie chorobowe i zwykły zasiłek nadpłata w zaliczce na podatek wynosi 132 zł (515 zł - 383 zł). Za marzec pracodawca musi złożyć w ZUS następujące dokumenty korygujące:

● ZUS RSA z kodem świadczenia/przerwy 331 i kwotą wynagrodzenia chorobowego 1610,80 zł oraz z kodem 313 i kwotą zasiłku z ubezpieczenia chorobowego 885,94 zł,

● ZUS RCA z kodem pracowniczym 01 10 xx i podstawą wymiaru składki zdrowotnej 1610,80 zł oraz kwotą składki 144,97 zł,

● ZUS DRA - płatnik ma prawo rozliczyć w ciężar składek społecznych jedynie kwotę zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego, czyli kwotę 885,94 zł, a nie 3120,77 zł. Różnica między odliczeniami, tj. 2234,83 zł, stanowi zaległość w składkach na ubezpieczenie społeczne płatnika.

Przy założeniu, że pracownik zwróci pracodawcy nienależny zasiłek w kwocie netto wraz z pobraną zaliczką na podatek oraz składkę zdrowotną, tj. 913,97 zł (2605,77 zł -  1968,77 zł + 132 zł + 144,97 zł), ubezpieczony będzie miał prawo do:

● odliczenia w zeznaniu rocznym od podatku składki zdrowotnej 7,75%, czyli 124,84 zł (1610,80 zł x 7,75%),

● odliczenia od dochodu zwróconej kwoty nadpłaconego zasiłku (łącznie z pobraną zaliczką), jeżeli pracodawca nie zrobił tego w trakcie roku podatkowego, przy poborze zaliczki w miesiącu dokonania zwrotu.

Brak obowiązku sporządzenia korekty listy płac

Nie zawsze (szczególnie w razie nadpłaty wynagrodzenia) należy korygować listę płac, a w konsekwencji dokumenty rozliczeniowe ZUS. Dotyczy to sytuacji, gdy po wypłacie wynagrodzenia za dany miesiąc w pełnej wysokości pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy i za tę nieobecność nie przysługuje mu wynagrodzenie lub przysługuje ono w niższej wysokości. Przykładowo po otrzymaniu 100% pensji pod koniec miesiąca (w ostatnim dniu) zachoruje lub będzie miał nieusprawiedliwioną nieobecność albo weźmie udział w strajku. Podobne okoliczności mogą wystąpić, gdy wynagrodzenia za dany miesiąc są płatne z góry. Jeśli jest możliwość odliczenia nadpłaty w najbliższym terminie płatności wynagrodzeń, wówczas nie ma potrzeby korygowania listy płac. Odliczenia można dokonać na podstawie art. 87 § 7 Kodeksu pracy, zgodnie z którym z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Odliczenia w tym trybie można dokonać także z wynagrodzenia chorobowego, jeśli w następnym miesiącu pracownik był niezdolny do pracy. Jeżeli natomiast w kolejnym terminie płatności nie ma możliwości odliczenia, np. pracownikowi przysługuje tylko zasiłek, ponieważ choroba jest długotrwała, to skorygowanie rozliczeń jest konieczne.

PRZYKŁAD

Termin wypłaty wynagrodzeń w spółce XYZ przypada 25. dnia każdego miesiąca. W tym dniu pracownik otrzymał na rachunek pełne wynagrodzenie za pracę w lutym, a 27 lutego dostarczył zwolnienie lekarskie na okres od 26 lutego do 3 marca (6 dni). Pensja pracownika wynosi 4200 zł (ma prawo do zwykłych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT-2). Za 6 dni choroby pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości:

● 4200 zł - 13,71% = 3624,18 zł (podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego),

● 3624,18 zł : 30 = 120,81 zł (dzienna stawka wynagrodzenia chorobowego),

● 120,81 zł x 80% = 96,65 zł (80% stawka wynagrodzenia chorobowego),

● 96,65 zł x 6 dni = 579,90 zł (wynagrodzenie chorobowe za 6 dni).

Tę kwotę pracownik otrzyma od pracodawcy w następnym terminie płatności, tj. w marcu. Natomiast pensja zasadnicza za marzec ulegnie odpowiedniemu pomniejszeniu, tj.:

● 4200 zł : 30 = 140 zł,

● 140 zł x 6 dni = 840 zł (kwota odliczenia z wynagrodzenia zasadniczego za okres choroby),

● 4200 zł - 840 zł = 3360 zł (wynagrodzenie zasadnicze).

Na liście płac za marzec pracodawca rozliczy: wynagrodzenie chorobowe w wysokości 579,90 zł oraz wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca (po odliczeniu nadpłaty za luty) w wysokości 3360 zł.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 77⁵, art. 85, art. 87 § 7, art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662

● § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika - Dz.U. Nr 62, poz. 286; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 115, poz. 971

● załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Kultury z 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych - Dz.U. Nr 167, poz. 1375

● § 1, § 2 ust. 1 pkt 1, pkt 13, pkt 15, pkt 19, pkt 22, § 3 pkt 3, § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1967

● art. 18 ust. 1-3, art. 19 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 121

● art. 81 ust. 1, ust. 5, ust. 6, art. 83 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1831

● art. 26a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 749; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 251

● art. 11 ust. 2a, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 8, art. 21 ust. 1 pkt 16, pkt 19, pkt 26, pkt 67, pkt 78, ust. 13, art. 22 ust. 2, ust. 9 pkt 3, pkt 4, art. 30 ust. 1 pkt 5a, ust. 3, art. 31, art. 32, art. 41 ust. 1, ust. 1a, ust. 2, ust. 7, art. 41a, art. 41b, art. 45 ust. 3a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 251

● załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1037

● art. 734, art. 742 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 121; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 4

● art. 125a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1682

● § 19 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 232

● art. 3 pkt 3, art. 36 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 159

● art. 9 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 637

● art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 111

● § 1-5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej - Dz.U. z 2013 r., poz. 167

Izabela Nowacka

ekonomistka, od wielu lat zajmuje się tematyką wynagrodzeń i rozliczaniem płac, autorka licznych publikacji z dziedziny prawa pracy i ubezpieczeń społecznych