Opłacanie składek na Fundusz Pracy jest obowiązkowe za osoby, które łącznie spełniają następujące warunki:

● są objęte obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych,

● podstawa wymiaru składek na powyższe ubezpieczenia dla tych osób wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (bez stosowania ograniczenia 30-krotności),

● nie osiągnęły wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn (art. 104 ust. 1 w zw. z art. 107 oraz art. 104b ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia...).

Jeśli dana osoba jest objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z więcej niż jednego tytułu, obowiązek opłacania za nią składek na FP z każdego z tych tytułów powstanie wówczas, gdy łączna podstawa wymiaru składek ze wszystkich tytułów wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Przykład

Wiktor B. pracuje w spółce z o.o. na 1/2 etatu i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 1500 zł. Dotychczas jego pracodawca nie opłacał za niego składki na FP. Od 1 stycznia Wiktor B. został jednocześnie powołany do rady nadzorczej w spółce jawnej i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1000 zł. W celu ustalenia obowiązku opłacania składek na FP należy zsumować podstawę wymiaru składek z każdego z tych tytułów, co oznacza, że od wynagrodzeń należnych za styczeń 2015 r. obaj pracodawcy odprowadzą składkę na FP obowiązkowo.

Zasadą jest, że składki na FP opłaca się za wszystkich ubezpieczonych spełniających wskazane warunki, jeśli w stosunku do danego tytułu ubezpieczenia obowiązek ten nie został wyraźnie wyłączony. Wyłączenie dotyczy m.in.:

● duchownych,

● osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie o opiece nad dziećmi do lat 3 (chodzi o nianie),

● osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński,

● osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem, m.in. osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, zleceniobiorców oraz osób z nimi współpracujących (art. 104 ust. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia...).

Członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia swoich funkcji, objęci od 1 stycznia 2015 r. obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nie zostali wymienieni w powołanym przepisie, co oznacza, że płatnicy składek są zobowiązani opłacać za nich składki na FP począwszy od wynagrodzeń stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należnych za styczeń 2015 r., jeśli wynagrodzenie to będzie odpowiadało kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę lub jeśli suma wynagrodzeń ze wszystkich tytułów osiągnie co najmniej taką wysokość.

W odniesieniu do członków rad nadzorczych nie występuje natomiast obowiązek opłacania składki na FGŚP. Składki te są opłacane przez pracodawców będących przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zatrudniających na terytorium Polski zgodnie z przepisami polskiego prawa co najmniej jednego pracownika. Za pracownika (zgodnie z art. 10 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych) uznaje się natomiast wyłącznie te osoby, które:

● pozostają w stosunku pracy,

● wykonują pracę nakładczą,

● są zatrudniane na podstawie umów o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo

● wykonują pracę zarobkową na innej podstawie niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną, spółdzielnią kółek rolniczych lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną,

jeśli z danego tytułu podlegają obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wymienione osoby nie będą uznawane za "pracowników" w rozumieniu art. 10 ww. ustawy, jeżeli pozostają z pracodawcą w bliskich stosunkach pokrewieństwa lub powinowactwa. Zaliczają się do nich np.: małżonek pracodawcy, jego dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodzice, macocha i ojczym oraz osoby przysposabiające, a także rodzeństwo, wnuki, dziadkowie, zięciowie i synowe, bratowe, szwagierki i szwagrowie oraz osoby wykonujące pracę zarobkową w gospodarstwie domowym.

Członkowie rad nadzorczych nie zostali uznani za "pracowników" w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, zatem płatnicy nie mają obowiązku opłacania za nich składek na FGŚP.

UWAGA!

Płatnicy składek mają obowiązek opłacania składek na FP za członków rad nadzorczych począwszy od wynagrodzenia należnego za styczeń 2015 r., jeśli będzie ono odpowiadało co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę.

Roman Dorawa

prawnik, ekspert i praktyk, od 11 lat zajmujący się prawem ubezpieczeń społecznych, autor licznych opracowań i publikacji w zakresie ubezpieczeń i składek

Podstawa prawna:

● art. 104 ust. 1 i ust. 3, art. 104b ust. 2, art. 107 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 149

● art. 9, art. 10 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 272; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 923

● art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 672; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1885