W przedstawionym w pytaniu przypadku pracodawca 28 maja 2012 r. dokonał wypłaty zasiłku chorobowego za okres do 31 maja 2012 r. 29 maja 2012 r. pracownik zmarł. W związku z tym, że zasiłek chorobowy został wypłacony przez pracodawcę przed datą zgonu pracownika, należy uznać, że kwota wypłaconego zasiłku jest świadczeniem należnym i podlega w całości rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. Ponieważ zasiłek chorobowy przysługujący za maj 2012 r. został wypłacony 28 maja 2012 r., to informacja o wypłaconym zasiłku powinna być przekazana w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RSA sporządzonym za maj 2012 r. (identyfikator raportu). W tym przypadku jako okres niezdolności do pracy, za który zasiłek przysługiwał, należy podać okres do dnia śmierci pracownika włącznie i wykazać pełną wypłaconą pracownikowi kwotę zasiłku chorobowego.

Płatnicy składek wypłacają zasiłki w terminach przyjętych do wypłaty wynagrodzeń lub dochodów. Zasiłki nie powinny być wypłacane później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia wszystkich dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku. W związku z tym, że wynagrodzenie jest wypłacane pracownikom "z dołu", również przy wypłacie zasiłków, które zastępują pracownikom utracone wskutek niezdolności do pracy wynagrodzenie, obowiązuje zasada niedokonywania wypłaty za okres "z góry". Przyjęte zostało, że w dniu dokonywania wypłaty zasiłku okres, za który zasiłek może zostać wypłacony, może obejmować maksymalnie 7 dni okresu niezdolności do pracy przypadającego po dniu wypłaty zasiłku. Zatem pracodawca dokonując wypłaty zasiłku w terminie wypłat wynagrodzeń, przypadającym najczęściej 28. dnia miesiąca, może wypłacić zasiłek za okres niezdolności do pracy pracownika przypadający także po dacie wypłaty, np. za okres do ostatniego dnia miesiąca.

Wypłacone przez płatnika składek zasiłki podlegają rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne, z wyjątkiem zasiłków wypłaconych przez płatnika składek bezpodstawnie. Nie można uznać, że zasiłek chorobowy wypłacony przed datą zgonu pracownika za okres trzech dni po dniu wypłaty został przez pracodawcę wypłacony bezpodstawnie, skoro wypłacono go w przewidzianym przepisami terminie, za okres niezdolności do pracy z powodu choroby orzeczonej zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA, tj. za okres nie dłuższy niż okres, za który pracodawca dokonywałby wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za pracę, tj. do ostatniego dnia miesiąca (art. 46 ust. 2 ustawy systemowej).

Inaczej przedstawiałaby się sytuacja, gdyby pracodawca wypłaty zasiłku dokonał już po dniu śmierci pracownika. W razie śmierci ubezpieczonego przed podjęciem należnego mu zasiłku, zasiłek jest wypłacany jako prawo majątkowe osobom uprawnionym do podjęcia wynagrodzenia lub dochodu ubezpieczonego. Osobami tymi są małżonek ubezpieczonego oraz dzieci spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). W razie braku takich osób niewypłacone świadczenia wchodzą do spadku. Zasiłkiem należnym w takim przypadku jest zasiłek należny jedynie za okres do dnia zgonu pracownika.

Radosław Milczarski

Biuro Prasowe Zakładu Ubezpieczeń Społecznych