Paczki świąteczne dla pracowników i ich dzieci sfinansowane ze środków ZFŚS

Zasady gospodarowania środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) określa ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz regulamin przyjęty w zakładzie pracy, określający cele, które mogą być sfinansowane ze środków ZFŚS. Fundusz ten jest wykorzystywany m.in. w okresie przedświątecznym, kiedy to z jego środków pracodawca, jako administrator, finansuje wydatki związane m.in. z przekazaniem paczek świątecznych dla pracowników i ich dzieci. W takim przypadku przyznanie pracownikom paczek świątecznych powinno być uzależnione od ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej (art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS). Dochowanie tego warunku ma spowodować, aby świadczenia z ZFŚS były kierowane przede wszystkim do osób najbardziej potrzebujących.

Tworzenie ZFŚS i administrowanie jego środkami jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym z ustawy o ZFŚS. Zakupy dokonane w związku z dysponowaniem środkami ZFŚS nie są związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, lecz z działalnością socjalną, o której mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS. W tym przypadku pracodawca nie występuje w charakterze podatnika VAT. Dlatego świadczenia na rzecz pracowników i ich dzieci, dokonane przez pracodawcę z wykorzystaniem środków ZFŚS, nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu VAT, co powoduje, że pracodawca nie nalicza od nich podatku należnego.

Stanowisko to od dawna podzielają składy orzekające sądów administracyjnych. Kluczowy w tym zakresie jest wyrok NSA z 2 września 2008 r. (sygn. akt I FSK 1076/07), z którego wynika, że pracodawca wykonujący czynności w ramach administrowania środkami ZFŚS nie działa w charakterze podatnika VAT. Tak samo uznał NSA w wyroku z 18 stycznia 2011 r. (sygn. akt I FSK 91/10), w którym wyjaśnił, że:

W wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. z dnia 2 września 2008 r. sygn. akt I FSK 1076/07, z dnia 17 września 2010 r. sygn. akt I FSK 1491/09, z dnia 15 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1511/09, z dnia 22 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1727/09) na podstawie analizy przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustawy o podatku od towarów i usług, jak również przepisów unijnych oraz wyrażonego na ich tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzono, że podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania zakładowym funduszem socjalnym podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podmiot nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych. W konsekwencji podmiot wykonując te czynności z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Stanowisko sądów potwierdzają również organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 lipca 2013 r. (sygn. ITPP1/443-356/13/DM) dotyczącej opodatkowania zakupu towarów sfinansowanych ze środków ZFŚS, przekazanych pracownikom m.in. z okazji świąt Bożego Narodzenia, czytamy, że:

(...) w zakresie nabywania ze środków ZFŚS i nieodpłatnego bądź częściowo odpłatnego "przekazania" na rzecz pracowników towarów i usług nabytych od podmiotów trzecich, Wnioskodawca nie będzie występować jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z tym wykonywana działalność w zakresie administrowania funduszem socjalnym, nie będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że jeżeli wydatki poniesione przez pracodawcę w związku z przekazaniem paczek świątecznych dla uprawnionych pracowników firmy są sfinansowane ze środków ZFŚS, to czynność ta, jako niepodlegająca VAT, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w tym podatku ani konieczności naliczenia podatku należnego. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy świadczenie na rzecz pracownika jest sfinansowane w całości ze środków tego funduszu, jak i przypadku, gdy jest ono finansowane ze środków ZFŚS jedynie częściowo, natomiast w pozostałej części dopłatę wnosi pracownik uprawniony do tego świadczenia. Finansowe partycypowanie pracownika nie stanowi dla pracodawcy wynagrodzenia, a więc nie ma w jego świadczeniu cechy odpłatności, co wyklucza uznanie świadczenia częściowo sfinansowanego przez pracownika za czynność opodatkowaną VAT.

Pracodawca nie ma także prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupów sfinansowanych ze środków ZFŚS w postaci np. artykułów spożywczych, zabawek dla dzieci czy innych towarów, które przekazuje w paczkach świątecznych, ponieważ prawo to przysługuje:

● wyłącznie podatnikowi VAT, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT (a jak wspomniano wcześniej, w przypadku zakupu towarów i usług przekazywanych pracownikom w ramach administrowania środkami ZFŚS podmiot nie działa w charakterze podatnika VAT),

● tylko wówczas, gdy wydatki dotyczą działalności opodatkowanej (działalność socjalna pracodawcy realizowana w ramach ZFŚS nie podlega opodatkowaniu VAT).

Podsumowując, jeżeli zakup paczek świątecznych dla pracowników i ich dzieci został sfinansowany ze środków ZFŚS, to na pracodawcy nie ciąży obowiązek wykazania z tego tytułu podatku należnego. Nie przysługuje mu też prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych ze świątecznymi świadczeniami.

Paczki świąteczne dla pracowników i ich dzieci sfinansowane ze środków obrotowych

Paczki świąteczne dla pracowników i ich dzieci mogą być również finansowane ze środków obrotowych firmy. Taka sytuacja będzie miała miejsce wówczas, gdy pracodawca nie tworzy ZFŚS lub gdy fundusz ten co prawda u niego występuje, ale przyznawanie paczek świątecznych jest dokonywane z pominięciem kryterium socjalnego, tj. bez uwzględniania sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracowników, wobec czego pracodawca finansuje je ze środków obrotowych.

Z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że opodatkowaniu VAT podlega przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste pracowników podatnika, w tym byłych pracowników, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W chwili zakupu towarów podatnik musi zadeklarować ich związek z działalnością opodatkowaną lub brak tego związku. Jeśli taki związek występuje, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych zakupów. Gdy zakup paczek świątecznych dla pracowników i ich dzieci, sfinansowany ze środków obrotowych, zostanie uznany za związany z działalnością opodatkowaną podatnika, odliczy on podatek naliczony od dokonanego zakupu, a następnie, co do zasady, naliczy podatek należny od ich przekazania (ten sam skutek wystąpi wówczas, gdy podatnik kupił towary np. do dalszej odsprzedaży, wobec czego przy nabyciu odliczył podatek naliczony, a następnie postanowił wykorzystać je w inny sposób, tj. przekazać na paczki świąteczne). W przeciwnym razie, tzn. gdy podatnik uzna, że zakup paczek świątecznych nie jest związany z jego działalnością opodatkowaną, nie odlicza on podatku naliczonego i nie wykazuje podatku należnego od przekazania paczek pracownikom.

Kwestia prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu paczek świątecznych dla pracowników i ich dzieci bywa oceniana przez organy podatkowe w sposób niejednolity. Można spotkać się ze stanowiskiem, że zakup ten służy wyłącznie potrzebom osobistym pracownika, wobec czego zakład pracy (podatnik) nie powinien odliczać podatku naliczonego od zakupu tych paczek, gdyż nie są one związane z jego działalnością opodatkowaną. W rezultacie nie wystąpi obowiązek naliczenia podatku należnego od ich przekazania. Można też spotkać się ze stanowiskiem odmiennym, na podstawie którego zakup paczek świątecznych służy m.in. umocnieniu relacji z pracownikami, co w sposób pośredni wpływa na wysokość przyszłych wyników sprzedażowych, wykazując tym samym pośredni związek z działalnością gospodarczą podatnika. Wystąpienie tego związku powoduje, że podatnik z jednej strony ma prawo do odliczenia VAT od zakupu paczek świątecznych, a z drugiej - ciąży na nim obowiązek opodatkowania ich przekazania.

Należy jednak podkreślić, że jeżeli podatnik nie odliczy podatku naliczonego od zakupu towarów sfinansowanych ze środków obrotowych, przeznaczonych na paczki świąteczne dla pracowników, to może spotkać się z poglądem organu podatkowego, że miał do tego prawo, tylko z prawa tego nie skorzystał. W takim wypadku powinien odliczyć VAT od zakupu i opodatkować jego przekazanie. Dlatego dla podatnika bezpieczniejszym rozwiązaniem jest uznanie, że zakup jest związany z działalnością opodatkowaną, wobec czego przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Skutkuje to obowiązkiem opodatkowania towarów przeznaczonych na paczki świąteczne dla pracowników i ich dzieci, sfinansowanych ze środków obrotowych, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Uznanie przekazania paczek świątecznych na rzecz pracowników za czynność związaną z prowadzoną przez pracodawcę działalnością gospodarczą nie będzie jednak zawsze wiązało się z obowiązkiem naliczenia od tego przekazania VAT należnego. Trzeba bowiem pamiętać, że w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT ustawodawca stwierdził, że nieodpłatne przekazanie towarów nie podlega opodatkowaniu VAT, jeśli dotyczy prezentów o małej wartości przekazanych na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Za prezenty o małej wartości uznaje się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób,

2) których przekazania nie ujęto w ewidencji osób obdarowanych, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Na istnienie związku przekazanych pracownikom paczek okolicznościowych z działalnością gospodarczą pracodawcy wskazał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 26 lipca 2013 r. (sygn. ILPP2/443-415/13-4/AD), z której wynika, że przekazanie pracownikom artykułów spożywczych w formie paczek okolicznościowych następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Celem przekazania pracownikom paczek okolicznościowych jest bowiem ich wynagrodzenie za pracę świadczoną na rzecz zakładu pracy oraz motywacja do jeszcze bardziej rzetelnego wykonywania tej pracy w przyszłości. Ze względu na to, że w prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej istnieje konieczność zatrudniania i co za tym idzie - wynagradzania pracowników, uznanie przekazanych paczek okolicznościowych za element rzeczowy wynagrodzenia ze stosunku pracy pozwala stwierdzić istnienie związku z działalnością gospodarczą podatnika. W tych okolicznościach organ podatkowy uznał, że przekazane pracownikom paczki okolicznościowe stanowią prezenty o małej wartości, co wyklucza ich opodatkowanie, o ile zostaną spełnione pozostałe warunki wskazane w art. 7 ust. 3 i 4 ustawy o VAT.

Podsumowując, jeśli zatem paczki świąteczne przekazywane pracownikom spełniają warunki do uznania za prezenty o małej wartości, ponieważ:

● zostaną uznane za element rzeczowy wynagrodzenia ze stosunku pracy (składnik motywacyjny), co potwierdza istnienie związku przekazanego prezentu z działalnością gospodarczą podatnika,

● obejmują produkty, np. artykuły spożywcze, zabawki, których jednostkowa cena nabycia lub jednostkowy koszt wytworzenia w momencie przekazania nie przekracza 10 zł netto (chodzi tu o pojedyncze sztuki tych produktów o wartości poniżej 10 zł netto, nawet jeśli ich łączna wartość przekroczy 100 zł)

- wówczas podatnik nie wykazuje podatku należnego od przekazanych pracownikowi paczek świątecznych. Jednocześnie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów przeznaczonych na paczki świąteczne, co wynika z art. 86 ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.

Jeżeli natomiast produkty przekazane w ramach paczki świątecznej dla pracownika nie będą spełniały warunków do uznania za prezenty o małej wartości, np. ze względu na wartość pojedynczych produktów przekraczającą 10 zł netto za sztukę, wówczas podatnik powinien opodatkować ich przekazanie przy jednoczesnym prawie do odliczenia podatku naliczonego od nabycia towarów wchodzących w jej skład.

Bony towarowe

W okresie przedświątecznym zakłady pracy często przekazują swoim pracownikom bony towarowe o określonej wartości. Uprawniają one do zakupu towarów lub usług w sklepach bądź w innych placówkach wskazanych przez wystawcę bonów. Ponieważ bon towarowy nie stanowi ani towaru, ani usługi, więc jego przekazanie pozostaje poza zakresem ustawy o VAT. Dopiero wydanie towaru lub wykonanie usługi w zamian za bon uprawniający do nabycia tych dóbr podlega opodatkowaniu VAT. Z tego powodu przekazanie pracownikom świątecznych bonów towarowych nie podlega VAT bez względu na to, czy są one finansowane ze środków obrotowych czy ze środków ZFŚS.

Uznanie przekazania bonów towarowych za czynność pozostającą poza zakresem VAT wywołuje także określone konsekwencje podatkowe związane z ich udokumentowaniem. Nabycie bonów towarowych powinno być udokumentowane notą księgową, na której nie występuje VAT. Jeśli emitent bonów towarowych udokumentuje ich wydanie fakturą, to pracodawca (podatnik), który otrzymał taką fakturę, nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z niej wynikającego, ponieważ dokumentuje ona czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT (art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT).

Gratyfikacje pieniężne

W związku ze świętami Bożego Narodzenia niektórzy pracodawcy przekazują swoim pracownikom gratyfikacje pieniężne, np. w postaci premii świątecznych.

Pieniądz jako środek płatniczy nie stanowi towaru, nie jest też usługą. Przekazanie pracownikowi świątecznej gratyfikacji pieniężnej pozostaje poza zakresem VAT, gdyż czynność ta nie stanowi ani odpłatnej dostawy towarów, ani odpłatnego świadczenia usługi.

Organizacja uroczystości wigilijnej dla pracowników

Zorganizowanie uroczystości wigilijnej może powodować powstanie wątpliwości związanych z opodatkowaniem nieodpłatnego świadczenia dokonanego na rzecz pracowników biorących udział w tym spotkaniu. Z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT wynika bowiem, że za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste m.in. pracowników podatnika, w tym byłych pracowników, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za objęte VAT tylko wówczas, gdy są one świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Celem uroczystości wigilijnej jest przede wszystkim budowanie pozytywnego wizerunku oraz renomy przedsiębiorstwa wśród pracowników, a także utrwalanie i wzmacnianie relacji z pracownikami, co w przyszłości może znaleźć swoje odzwierciedlenie w wynikach sprzedażowych firmy. Z tego powodu należy uznać, że organizacja uroczystości wigilijnej pozostaje w związku z potrzebami wynikającymi z działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę.

W tej sytuacji nie wystąpi obowiązek naliczenia podatku należnego od nieodpłatnie świadczonej usługi na rzecz pracowników firmy biorących udział w spotkaniu wigilijnym, nawet jeśli przy nabyciu towarów i usług związanych z tą uroczystością podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Potwierdzenie tego stanowiska można odnaleźć w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 marca 2012 r. (sygn. IPPP2/443-47/12-2/AO), w której czytamy, że:

(...) organizacja uroczystości jubileuszowej dla pracowników oraz kontrahentów Spółki za pośrednictwem organizatora (za udział w której uczestnicy nie dokonywali żadnych opłat) w sposób pośredni jest związana z działalnością gospodarczą Spółki. Z uwagi na powyższe, w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż organizacja przedmiotowej imprezy związana jest z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż Spółka nie będzie zobowiązana do rozpoznania podatku VAT należnego w związku z nieodpłatną dostawą towarów oraz świadczeniem usług na rzecz uczestników uroczystości jubileuszowej z uwagi na związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą.

Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 8 czerwca 2012 r. (sygn. IBPP1/443-236/12/MS), w której podjął próbę zdefiniowania "potrzeb osobistych" pracownika. Organ podatkowy wyjaśnił, że:

(...) w przedmiotowej sprawie nie można uznać organizacji spotkania integracyjnego w części dotyczącej własnych pracowników Wnioskodawcy za odpłatne świadczenie usług na rzecz pracowników Wnioskodawcy, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, bowiem organizacja przedmiotowego spotkania będzie związana z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Uczestnictwo pracowników Wnioskodawcy w przedmiotowej imprezie integracyjnej ma na celu wymianę doświadczeń zawodowych, która spowoduje wzrost motywacji w zakresie wykonywania obowiązków co z kolei przełoży się na wydajność i wysoką jakość wykonywanych obowiązków służbowych, a tym samym docelowo przyczyni się do zwiększenia przychodów Wnioskodawcy.

Jednocześnie organizacja przedmiotowego spotkania integracyjnego nie będzie służyć celom osobistym pracowników.

Mimo że przytoczone pisma dotyczą imprez integracyjnych i jubileuszowych, jednak znajdują odpowiednie zastosowanie w przypadku spotkań wigilijnych. Zorganizowanie spotkania wigilijnego z udziałem pracowników firmy nie stanowi więc nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz pracowników biorących w nim udział. Jest to czynność związana z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika, a udział pracownika w tym spotkaniu wynika z istnienia stosunku pracy, a nie z jego wyłącznych potrzeb osobistych.

W przypadku organizowania przez pracodawców spotkań wigilijnych z pracownikami pojawia się problem prawa do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na ten cel. Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z organizacją uroczystości wigilijnej dla pracowników należy rozpatrywać przede wszystkim w oparciu o zasadę ogólną sformułowaną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, z której wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług w takim zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Spotkanie pracowników przy wigilijnym stole jest z pewnością okazją do ich integracji. Świąteczne spotkania organizowane przez pracodawcę sprzyjają pogłębieniu więzi z pracownikami, wpływają na zwiększenie jakości i wydajności ich pracy oraz motywują do identyfikowania się z marką firmy i jej wynikami, przez co w sposób pośredni wpływają także na wielkość obrotu realizowanego z tytułu wykonywanych przez pracodawcę (podatnika) czynności opodatkowanych. Co do zasady więc podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z organizacją firmowej uroczystości wigilijnej, o ile dotyczą one jego działalności opodatkowanej.

Jednak pomimo spełnienia podstawowego warunku odliczenia VAT, określonego przez art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik w niektórych przypadkach może zostać pozbawiony prawa do odliczenia. Pracodawca, organizując uroczystość wigilijną dla pracowników, może powierzyć obsługę tej uroczystości zewnętrznemu podmiotowi. Wówczas może on ponieść wydatki na zakup:

● usługi kateringowej - w przypadku gdy uroczystość wigilijna odbędzie się na terenie firmy lub w wynajętej przez podatnika sali z obsługą zapewnioną przez zewnętrzny podmiot, lub

● usługi gastronomicznej - w przypadku gdy uroczystość wigilijna odbędzie się w restauracji z obsługą zapewnioną przez jej właściciela.

Pracodawca może również zorganizować spotkanie świąteczne na terenie firmy z obsługą we własnym zakresie. Wówczas najczęściej ponosi on wydatki na zakup produktów potrzebnych do przygotowania tej uroczystości, w tym przede wszystkim artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych.

Jeśli podatnik wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane, to przysługuje mu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu usługi kateringowej oraz artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych przeznaczonych do przygotowania uroczystości we własnym zakresie. Jeżeli jednak organizacja spotkania wigilijnego wymaga wynajęcia sali, to także od tego wydatku podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Prawa do odliczenia podatku naliczonego nie będzie natomiast dawała faktura stwierdzająca zakup usługi gastronomicznej. Z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT wynika jednoznacznie, że podatnik jest pozbawiony prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu usługi gastronomicznej (z wyjątkiem przypadku, w którym usługa gastronomiczna dotyczy nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób).

Dekoracje świąteczne

Tradycją stało się już dekorowanie firmy, które ma na celu stworzenie świątecznej atmosfery w miejscu prowadzonej działalności. W tym celu podatnik dokonuje zakupu choinek, bombek, zabawek, ozdób choinkowych, stroików, itd.

Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług w takim zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Udekorowanie firmy w związku ze świętami Bożego Narodzenia jest w obecnych czasach tradycją i standardem. Zakupy towarów i usług, które służą temu celowi, co prawda nie generują bezpośrednio obrotu ze sprzedaży, ale wpływają na jego wielkość przez co stanowią kategorię wydatków, która jest związana z całokształtem działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika. Wydatki te wpływają na kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy i jej odbioru przez otoczenie, wobec czego pozostają w pośrednim związku z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Oznacza to, że jeżeli w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane, to przysługuje mu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, który wynika z otrzymanych faktur stwierdzających zakup ozdób przeznaczonych do świątecznego udekorowania firmy. Jeśli natomiast wykonuje on działalność mieszaną, tj. opodatkowaną i zwolnioną, to od dokonanych zakupów świątecznych związanych jednocześnie z obydwoma rodzajami działalności przysługuje mu częściowe prawo do odliczenia VAT, które "przypada" na działalność opodatkowaną.

PRZYKŁAD

Podatnik prowadzi działalność zwolnioną (usługi pośrednictwa finansowego) i opodatkowaną (wynajem pomieszczeń biurowych). Do budynku, w którym wykonuje obydwa rodzaje działalności, w grudniu br. kupił ozdoby świąteczne (stroiki, choinki, bombki, lampki itp.), którymi ma zamiar udekorować całą firmę. Ponieważ wydatki te są związane z działalnością zarówno opodatkowaną, jak i zwolnioną podatnika, więc z faktur stwierdzających ich dokonanie podatnik odliczy podatek naliczony w części, która odpowiada proporcji ustalonej na 2013 r. na podstawie art. 90 ustawy o VAT. Przy założeniu, że proporcja wstępna ustalona przez podatnika na 2013 r. wyniosła 80%, ma on prawo do odliczenia 80% kwoty podatku naliczonego, jaka wynika z otrzymanych w grudniu br. faktur potwierdzających zakup ozdób świątecznych do budynku firmy.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 2 pkt 1, art. 8 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 592; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 747

● art. 7, art. 8, art. 86 ust. 1, art. 88 ust. 1 pkt 4 i ust. 3a pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1027

Aneta Szwęch

ekspert w zakresie podatków i rachunkowości, autorka licznych publikacji