Wybór biegłego rewidenta to proces, który może trwać parę tygodni. Dlatego należy wcześniej, najlepiej po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, rozpocząć przeglądanie ofert i rozmowy z biegłymi rewidentami. Ma to istotne znaczenie, ponieważ biegły rewident musi mieć zapewnioną możliwość uczestniczenia w inwentaryzacji, która najpóźniej powinna się rozpocząć 1 października.

1. Które jednostki podlegają badaniu przez biegłego rewidenta za 2014 r.

Badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:

● banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji;

● spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;

● jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;

● jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

● spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;

● pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro, tj. 10 368 000 zł (2 500 000 euro × 4,1472 PLN/EUR z tabeli kursów walut nr 251/A/NBP/2013 z 31 grudnia 2013 r.),

- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro, tj. 20 736 000 zł (5 000 000 euro × 4,1472 PLN/EUR z tabeli kursów walut nr 251/A/NBP/2013 z 31 grudnia 2013 r.).

Należy pamiętać, że w przypadku jednostek sporządzających łączne sprawozdania finansowe opisane warunki dotyczą łącznego rocznego sprawozdania finansowego.

Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR.

Badaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.

2. Kto wybiera biegłego rewidenta

Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej.

Tabela. Organ zatwierdzający

Umowę o badanie sprawozdania finansowego z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych zawiera kierownik jednostki w terminie umożliwiającym jego udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Koszty wykonania czynności rewizji finansowej ponosi jednostka. Nie należy tworzyć rezerwy na badania.

Rozwiązanie umowy zawartej z biegłym rewidentem jest możliwe jedynie w razie zaistnienia uzasadnionej podstawy. Różnice poglądów w sprawie stosowania zasad rachunkowości lub standardów rewizji finansowej nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy. O rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdania finansowego kierownik jednostki oraz podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych informują niezwłocznie Komisję Nadzoru Audytowego.

UWAGA!

Zarząd jednostki nie może dokonać wyboru biegłego rewidenta.

3. Kto może przeprowadzić badanie sprawozdania finansowego

Podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych może być wyłącznie jednostka, w której czynności rewizji finansowej wykonują biegli rewidenci, wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych i prowadząca działalność w jednej z następujących form:

● biegły rewident prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek;

● spółka cywilna, spółka jawna lub spółka partnerska, w której większość głosów posiadają biegli rewidenci lub podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, zatwierdzeni co najmniej w jednym państwie Unii Europejskiej; w spółkach, w których powołano zarząd, większość członków zarządu stanowią biegli rewidenci zatwierdzeni co najmniej w jednym państwie Unii Europejskiej; jeżeli zarząd składa się nie więcej niż z dwóch osób, co najmniej jedną z nich jest biegły rewident;

● spółka komandytowa, w której komplementariuszami są wyłącznie biegli rewidenci lub podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, zatwierdzeni co najmniej w jednym państwie Unii Europejskiej;

● spółka kapitałowa lub spółdzielnia, które spełniają następujące wymagania:

- większość członków zarządu stanowią biegli rewidenci zatwierdzeni co najmniej w jednym państwie Unii Europejskiej; jeżeli zarząd składa się nie więcej niż z dwóch osób, jedną z nich jest biegły rewident,

- większość głosów na walnym zgromadzeniu posiadają biegli rewidenci lub podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, zatwierdzeni co najmniej w jednym państwie Unii Europejskiej,

- większość w organach nadzorczych stanowią biegli rewidenci zatwierdzeni co najmniej w jednym państwie Unii Europejskiej;

● spółdzielczy związek rewizyjny, który spełnia następujące wymagania:

- zatrudnia do badania biegłych rewidentów,

- posiada w składach zarządu co najmniej jednego biegłego rewidenta, z tym że opinię i raport z badania (przeglądu) sprawozdania finansowego podpisuje wyłącznie członek zarządu będący biegłym rewidentem.

Bezstronność i niezależność nie jest zachowana, jeżeli biegły rewident:

● posiada udziały, akcje lub inne tytuły własności w jednostce, w której wykonuje czynności rewizji finansowej, lub w jednostce z nią powiązanej;

● jest lub był w ostatnich trzech latach przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem), członkiem organów nadzorujących, zarządzających, administrujących lub pracownikiem jednostki, w której wykonuje lub wykonywał czynności rewizji finansowej, albo jednostki z nią powiązanej;

● w ostatnich trzech latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych lub sporządzaniu sprawozdania finansowego jednostki, w której wykonywał czynności rewizji finansowej;

● osiągnął chociażby w jednym roku, w ciągu ostatnich pięciu lat, co najmniej 40% przychodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz jednostki, w której wykonywał czynności rewizji finansowej, lub jednostki z nią powiązanej; nie dotyczy to pierwszego roku działalności biegłego rewidenta;

● jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia lub jest związany z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą będącą członkiem organów nadzorujących, zarządzających lub administrujących jednostki, w której wykonuje czynności rewizji finansowej, albo zatrudnia do wykonywania czynności rewizji finansowej takie osoby;

● uczestniczy w podejmowaniu decyzji przez jednostkę, w której wykonuje czynności rewizji finansowej w zakresie mającym związek ze świadczonymi usługami;

● z innych powodów, po przeprowadzeniu czynności zmierzających do wyeliminowania powstałych zagrożeń, nie może sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii lub raportu.

Zasady bezstronności i niezależności należy stosować odpowiednio do podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, a także członków zarządu i organów nadzorczych tych podmiotów lub innych osób wykonujących czynności rewizji finansowej oraz do sieci.

UWAGA!

Czynności rewizji finansowej może przeprowadzić wyłącznie biegły rewident spełniający warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii lub raportu. Należy mieć na uwadze, że badanie przeprowadzone z naruszeniem zasady bezstronności jest nieważne z mocy prawa.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 64 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 613

dr Gyöngyvér Takáts

specjalista ds. rachunkowości, właścicielka biura rachunkowego