Stan faktyczny

Spółka zawarła umowę z niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej o świadczenie usług medycznych. Obejmują one usługi, do których finansowania zobowiązują ją przepisy prawa, i inne usługi, dobrowolnie finansowane przez spółkę. Spółka zadała pytanie, czy opłaty ponoszone za usługi, do których finansowania nie była zobowiązana przepisami prawa, stanowiły dla osób objętych umową o świadczenie tych usług przychód podlegający opodatkowaniu? Jej zdaniem opłaty te nie stanowiły takiego przychodu.

Minister Finansów uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Jego zdaniem, na podstawie art. 11 ust. 1 i ust. 2a pkt 2 oraz art. 12 ust. 1 updof, objęcie pracowników nieobowiązkową opieką medyczną stanowiło nieodpłatne świadczenie, którego wartość należało ustalić według cen jego zakupu.

Stanowisko sądu

WSA w Łodzi dwukrotnie rozpoznawał sprawę i skargę oddalił.

Sprawa trafiła do NSA. Sąd jednak uznał, że skarga kasacyjna podlega oddaleniu. NSA wskazał, że w spornej kwestii wypowiedział się TK w wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, stwierdzając, że art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b updof, rozumiane w ten sposób, że "inne nieodpłatne świadczenie" oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika, są zgodne z Konstytucją. W konsekwencji za podlegający opodatkowaniu przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 updof mogą być uznane takie "inne nieodpłatne świadczenia", które posiadają następujące cechy:

1) zostały spełnione za zgodą pracownika,

2) zostały spełnione w jego interesie i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

3) korzyść ta jest wymierna i można ją w skonkretyzowanej wysokości przypisać indywidualnemu pracownikowi.

W ocenie NSA sąd pierwszej instancji uwzględnił wszystkie wymienione przez Trybunał kryteria. Zdaniem NSA nieodpłatnym świadczeniem, jakie uzyskał pracownik (emeryt, rencista), jest wartość "abonamentu medycznego", odpowiadającego w istocie cechom polisy ubezpieczeniowej wykupionej przez pracodawcę, a przypadającej na jednego uprawnionego pracownika. Bez znaczenia pozostaje to, czy pracownik skorzystał z usługi, czy nie. Już samo przyznanie mu abonamentu medycznego przynosi realną korzyść w postaci uniknięcia wydatku, jaki musiałby ponieść w przypadku braku takiego świadczenia ze strony zakładu pracy.

Od redakcji:

W omówionym wyroku NSA podtrzymał stanowisko w sprawie abonamentów medycznych, które wyraził wcześniej w uchwale Izby Finansowej NSA z 14 października 2011 r., sygn. akt II FPS 7/10. Świadczenie medyczne (poza obowiązkową medycyną pracy) jest dla pracownika przychodem z nieodpłatnych świadczeń, jeżeli pracownik wyraził zgodę na objęcie go tym świadczeniem. W tym przypadku bez wątpienia zaoszczędza on wydatku, jaki musiałby ponieść na zakup abonamentu. Do powstania przychodu nie jest w tym przypadku konieczne poddanie się przez pracownika określonym świadczeniom medycznym.

Wiesława Moczydłowska

ekspert w zakresie rachunkowości i podatków, praktyk, autorka licznych publikacji w prasie specjalistycznej, wykładowca na wyższych uczelniach, kursach i szkoleniach