Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

Art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, 362, 596, 769, 1278, 1342, 1448, 1529 i 1540, z 2013 r. poz. 888, 1036, 1287, 1304, 1387 i 1717 oraz z 2014 r. poz. 223, 312, 567 i 598), rozumiane w ten sposób, że "inne nieodpłatne świadczenie" oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika, są zgodne z art. 2 w związku z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Od redakcji: Nieodpłatne świadczenia dla pracowników obejmują m.in. sytuacje, w których pracodawca opłaca pracownikom polisy ubezpieczeniowe, dojazdy do pracy czy abonamenty medyczne. Od tego rodzaju świadczeń niepieniężnych fiskus może żądać pobrania podatku dochodowego. Przepisy nakładające ten podatek są bowiem zgodne z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny w swym wyroku zaznaczył, że przepisy pdof nakładające ten podatek powinny być rozumiane jako dotyczące przysporzeń majątkowych o indywidualnie określonej wartości.

Tymczasem w przeszłości organy podatkowe i niektóre składy sądów administracyjnych zajmowały stanowisko, że przychodem jest już sama możliwość skorzystania z nieodpłatnego świadczenia (np. otrzymanie zaproszenia na imprezę integracyjną). Takie niekorzystne stanowisko zajął m.in. NSA w wyroku z 12 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1428/11. Kontrowersyjna była także teza organów podatkowych, że każdy pracownik uczestniczący w imprezie integracyjnej powinien zapłacić podatek dochodowy w tej samej wysokości, tzw. podatek uśredniony. Zgodnie z tym stanowiskiem wydatki poniesione na zorganizowanie imprezy integracyjnej należy podzielić przez liczbę jej uczestników - pracowników i tak ustalić ich przychód (tak np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 września 2012 r., sygn. IPPB4/415-538/12-3/MP).

Wyrok TK powinien zakończyć spór między podatnikami a fiskusem o przychody pracowników z tytułu udziału w imprezach integracyjnych. Jak wynika z komunikatu wydanego przez TK po wyroku:

Za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

1) zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

2) zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

3) korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Źródło: www.trybunal.gov.pl

W tej sytuacji np. samo otrzymanie zaproszenia na imprezę integracyjną nie stanowi przychodu z nieodpłatnych świadczeń. Podobnie niedopuszczalne jest ryczałtowe określenie przychodu wszystkim uczestnikom takiej imprezy. Przychód powinien być określony indywidualnie. Wyrok TK powinien ujednolicić linię orzeczniczą sądów administracyjnych i wpłynąć na zmianę stanowiska organów podatkowych na korzystniejsze dla podatników.

oprac. Sławomir Biliński

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego"