Informacje, które muszą znaleźć się w świadectwie pracy, dotyczą m.in. okresu i rodzaju wykonywanej pracy, stanowisk zajmowanych przez pracownika w czasie zatrudnienia, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy. Należy w nim zamieścić także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i z ubezpieczenia społecznego. W zakresie określenia trybu rozwiązania stosunku pracy pracodawca powinien podać wyłącznie podstawę prawną i treść rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Nie może natomiast przywoływać przyczyn zakończenia zatrudnienia podanych np. w piśmie rozwiązującym umowę o pracę. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy do rozwiązania umowy dochodzi z przyczyn niedotyczących pracownika i ma to wpływ na uzyskanie przez niego prawa do określonych świadczeń.

PRZYKŁAD

W grudniu 2011 r. z Marcinem G. rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu kradzieży mienia pracodawcy. Pracodawca wskazał w świadectwie pracy oprócz trybu i podstawy prawnej rozwiązania umowy przyczynę ustania zatrudnienia, tj. art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy - rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę - z powodu kradzieży mienia. Informacja o powodzie rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem nie powinna znaleźć się w świadectwie pracy. Takie postępowanie pracodawcy jest nieprawidłowe.

Jeśli rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub bez wypowiedzenia, należy podać informację o tym, z czyjej inicjatywy zostało dokonane. Taka informacja jest niezbędna m.in. do ustalenia prawa byłego pracownika do zasiłku dla bezrobotnych.

W świadectwie pracy pracodawca obowiązkowo podaje również informację dotyczącą zajęcia wynagrodzenia za pracę, jeśli podlega ono zajęciu w postępowaniu egzekucyjnym. Pracodawca, który nie zamieścił w świadectwie pracy informacji o zajęciu wynagrodzenia za pracę przez komornika, podlega grzywnie w wysokości do 500 zł. Od 3 maja 2012 r. za brak takiej informacji w świadectwie pracy grzywna będzie wynosiła do 2000 zł i może zostać wymierzona pracodawcy, a jeżeli pracodawca nie jest osobą fizyczną - odpowiedzialnemu pracownikowi lub wspólnikowi, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika lub niemożności jego ustalenia - osobom uprawnionym do reprezentowania pracodawcy, a jeżeli pracodawcą jest spółka cywilna - któremukolwiek ze wspólników.

W świadectwie pracy pracodawca ma również obowiązek wykazać informację o innych świadczeniach przewidzianych przepisami prawa pracy, które przysługiwały pracownikowi w czasie zatrudnienia. Do takich świadczeń należy zaliczyć m.in. wypłaconą odprawę emerytalno-rentową. Informację o takiej wypłacie pracodawca powinien zamieścić w ust. 4 pkt 9 świadectwa pracy (ust. 4 pkt 9 wyjaśnień dotyczących wypełniania świadectwa pracy do załącznika do rozporządzenia w sprawie wydawania świadectwa pracy).

W świadectwie pracy pracodawca zamieszcza informację jedynie o tym, że odprawa emerytalno-rentowa została wypłacona, ale bez podawania jej wysokości. Ujawnienie informacji dotyczących kwoty odprawy (czyli de facto wysokości wynagrodzenia pracownika) bez zgody pracownika byłoby bowiem naruszeniem jego dobra osobistego. Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale z 16 lipca 1993 r. (sygn. akt I PZP 28/93, OSNC 1994/1/2). W zakresie uprawnień związanych z nabyciem prawa do odprawy emerytalno-rentowej u kolejnego pracodawcy istotne jest przede wszystkim to, czy taką odprawę pracownik otrzymał już wcześniej.

Umieszczenie w świadectwie pracy informacji o wypłaconej odprawie emerytalno-rentowej jest istotne ze względu na jednorazowość tego świadczenia, bowiem pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa, co potwierdził również Sąd Najwyższy w wyroku z 25 stycznia 2002 r. (sygn. akt III ZP 24/01, OSNP 2002/9/202). W świadectwie pracy pracodawca nie musi podawać daty wypłaty odprawy.

WAŻNE

W świadectwie pracy nie należy podawać wysokości wypłaconej odprawy emerytalno-rentowej bez zgody pracownika.

Poza informacjami obligatoryjnymi, w świadectwie pracy mogą znaleźć się także informacje nieobowiązkowe, które pracodawca może umieścić wyłącznie na żądanie pracownika. Oznacza to, że nie można mówić o sprostowaniu świadectwa pracy, jeśli pracownik nie żądał od pracodawcy umieszczenia w nim informacji dodatkowych.

Jeśli po wydaniu świadectwa pracy pracownik zażąda od pracodawcy uzupełnienia takich informacji, to pracownik może domagać się uzupełnienia tych danych w trybie sprostowania świadectwa pracy. Sprostowanie świadectwa pracy polega na zmianie lub na uzupełnieniu treści dokumentu, który zawiera błędy lub nieścisłości.

Zatem pracownik, który po otrzymaniu świadectwa pracy domaga się od pracodawcy uzupełnienia informacji dodatkowych, może w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić do zatrudniającego z wnioskiem o sprostowanie świadectwa. Na sprostowanie pracodawca ma 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli zatrudniający uwzględni wniosek, w terminie 7 dni wydaje pracownikowi nowe świadectwo pracy.

Jeżeli jednak taki wniosek nie zostanie uwzględniony, pracownik ma prawo wystąpić, w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, do sądu z żądaniem jego sprostowania. W razie uwzględnienia przez sąd pracy powództwa pracownika w tym zakresie, pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi niezwłocznie nowe świadectwo pracy, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu w tej sprawie.

Na żądanie pracownika w świadectwie pracy należy podać informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia osiąganego podczas zatrudnienia u tego pracodawcy oraz o uzyskanych kwalifikacjach, czyli odbytych szkoleniach lub kursach. Chodzi tu o wszelkie informacje, które mogą mieć wpływ na ocenę kwalifikacji zawodowych pracownika i jego zatrudnienie u przyszłego pracodawcy. Należy uznać, że do celów dowodowych pracownik powinien wystąpić do pracodawcy z pisemnym żądaniem zamieszczenia takich informacji w świadectwie pracy.

Aneta Mościcka

specjalista ds. prawa pracy i podatków

PODSTAWA PRAWNA

● art. 92¹, art. 97 ustawy z 26 czerwca 1976 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)
● § 1 ust. 1, § 5 ust. 1 i 2 oraz załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. Nr 60, poz. 282 ze zm.)
● art. 884 § 2 - 3, art. 886 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
● art. 1 pkt 95 - 96 ustawy z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381)