Jakie są konsekwencje niezatwierdzenia i niezłożenia sprawozdania finansowego do KRS w terminie

PROBLEM

Pomimo przedłużenia w 2021 r. terminów na zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego do 30 września 2021 r. nie udało nam się go zatwierdzić i złożyć do KRS. Jakie są tego konsekwencje?

RADA

Ustawa o rachunkowości nie przewiduje kar za niezatwierdzenie sprawozdania finansowego w terminie. Sankcjami (grzywną lub karą ograniczenia wolności) objęte jest natomiast niezłożenie sprawozdania finansowego do właściwego rejestru sądowego. Szczegóły - w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Na wstępie należy przypomnieć, że na podstawie rozporządzenia MFFiPR z 26 marca 2021 r. ostateczny termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego dla jednostek kończących rok obrotowy 31 grudnia 2020 r. był przesunięty na 30 września 2021 r. Przesunięcie tego terminu automatycznie spowodowało przesunięcie na 15 października 2021 r. ostatecznego terminu na złożenie sprawozdania finansowego do KRS przez jednostki, którym się nie udało zatwierdzić sprawozdania finansowego w terminie do 30 września 2021 r.

Konsekwencje niezatwierdzenia sprawozdania finansowego w obowiązującym terminie

Ustawa o rachunkowości ani Kodeks spółek handlowych nie przewidują sankcji za brak zatwierdzenia sprawozdania finansowego w obowiązującym terminie. W takiej sytuacji jednostka powinna złożyć niezatwierdzone sprawozdanie finansowe we właściwym rejestrze sądowym, z zachowaniem terminu granicznego 15 dni liczonym od dnia, w którym sprawozdanie finansowe najpóźniej powinno być zatwierdzone (por. art. 69 ust. 1 uor). Zatwierdzenie sprawozdania finansowego w późniejszym terminie wiąże się z obowiązkiem ponownego złożenia we właściwym rejestrze sądowym kompletu dokumentów, który będzie zawierał zatwierdzone już sprawozdanie finansowe, wraz z wymaganymi odpisami uchwał. Jednostka powinna zrobić to w terminie 15 dni po zatwierdzeniu sprawozdania.

Należy przy okazji przypomnieć o innych "dotkliwościach" braku zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Firmy nie mogą wówczas:

• dokonać podziału lub pokrycia wyniku finansowego,
• wypłacić należnych dywidend,
• zwiększyć kapitału zapasowego lub pokryć straty z lat ubiegłych.

Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego do KRS w obowiązującym terminie - kary z ustawy o rachunkowości

Ustawa o rachunkowości  (art. 79 pkt 4 uor) wprost wskazuje, że kto wbrew przepisom ustawy:

(...) nie składa sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej we właściwym rejestrze sądowym (…) - podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Oznacza to, że niezłożenie sprawozdania w terminie jest przestępstwem i do tego przestępstwem ściganym z oskarżenia publicznego. Co więcej, przestępstwo te ma charakter indywidualny, tj. karę za niezłożenie sprawozdania do KRS poniesie konkretna osoba, którą jest kierownik jednostki. Wysokość wymienionych w przepisie sankcji jest regulowana Kodeksem karnym, który przewiduje:

• karę grzywny, która jest ustalana dwuetapowo, tj. najpierw ustala się ilość stawek dziennych (mogą one zgodnie z art. 33 § 1 Kodeksu karnego wynosić od 10 do 540), a następnie ich wysokość (mogą one zgodnie z art. 33 § 3 Kodeksu karnego być w przedziale od 10 zł do 2000 zł). Tym samym grzywna wymierzona za takie przestępstwo będzie mieściła się w przedziale od 100 zł do 1 080 000 zł,
• ograniczenie wolności, które polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne (20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym przez okres od miesiąca do dwóch lat) i ewentualnie comiesięcznym potrącaniu od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę na wskazany przez sąd cel społeczny.

Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego w obowiązującym terminie - kary z ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym

Oprócz sankcji wynikających z Kodeksu karnego może zostać wszczęte postępowanie przymuszające do wywiązania się z obowiązku złożenia sprawozdania finansowego do KRS (art. 24 ustawy o KRS). Postępowanie to polega na wezwaniu jednostki do złożenia dokumentu w dodatkowym terminie. Jednostka ma na to 7 dni. Jeżeli takie postępowanie nie stanowi dostatecznej mobilizacji dla uzupełnienia braków, wówczas sąd rejestrowy może:

• wymierzyć grzywnę przewidzianą w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego i nakładać ją ponownie,
• wszcząć postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, jeżeli mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe.

Zgodnie z art. 1052 Kpc sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 15 000 złotych, chyba że dwukrotne wymierzenie grzywny okazało się nieskuteczne. Ogólna suma grzywien w tej samej sprawie nie może przewyższać miliona złotych. Co istotne, przepis ten przewiduje umorzenie niezapłaconej grzywny w razie wykonania czynności przez dłużnika.

Ważne (!)

Jeżeli na podmiot zostanie nałożona grzywna, ale nie została jeszcze wyegzekwowana, to złożenie do KRS sprawozdania finansowego spowoduje jej umorzenie. Innymi słowy, otrzymane postanowienia o nałożeniu grzywny można zignorować pod warunkiem niezwłocznego złożenia do KRS sprawozdania finansowego.

Podstawa prawna:

• art. 69 ust. 1, art. 79 pkt 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 217
• art. 1052 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - j.t Dz.U. z 2021 r. poz. 1805
• art. 24 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 112; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1641
• art. 33 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - j.t. Dz.U. z 2020. poz. 1444; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1023
• rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 26 marca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji - Dz.U. z 2021 r. poz. 572

Irena Pazio

główna księgowa, praktyk