Biuletyn VAT 7/2021, data dodania: 02.07.2021

Jak realizować korekty w ramach ulgi na złe długi po wyroku TSUE

Nieuregulowanie przez kontrahenta należności wynikającej z faktury w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności uprawnia wierzyciela do skorygowania podstawy opodatkowania oraz kwoty VAT należnego. Dłużnik jest wówczas obowiązany do odpowiedniej korekty podatku naliczonego odliczonego na podstawie nieopłaconej faktury. Wyrok TSUE zakwestionował polskie przepisy, co oznacza, że nie musimy stosować warunków ustawowych. Od 1 października 2021 r. w ramach pakietu SLIM VAT2 zostaną wprowadzone zmiany w tym zakresie.

Zasady dokonywania korekty podstawy opodatkowania oraz kwot podatku należnego i naliczonego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności regulują przepisy art. 89a i 89b ustawy o VAT.

1. Korekta VAT należnego u wierzyciela

Podatnik dokonujący dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju jest uprawniony do skorygowania podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z tytułu nieściągalnych wierzytelności, pod warunkiem że nieściągalność ta zostanie uprawdopodobniona. Korekta może obejmować także część podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego z faktury, gdy nie uregulowano tylko części należności.

Definiując moment uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, ustawodawca wskazuje na upływ 90 dni od określonego w umowie lub na fakturze terminu płatności (art. 89a ust. 1a ustawy).

Tym samym jeżeli wynikająca z faktury wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, należy przyjąć, że w rozumieniu ustawowym jej nieściągalność została uprawdopodobniona. To z kolei uprawnia wierzyciela do dokonania korekty "in minus" podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego, wynikających z wystawionej faktury.

Kolejne warunki zostały zakwestionowane przez TSUE w wyroku z 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19. Orzeczenie to jest niewątpliwie korzystne i oczekiwane przez krajowych podatników. W praktyce wyrok ten umożliwia korzystanie z ulgi nawet w przypadku braku spełnienia, zakwestionowanych przez TSUE, warunków ustawowych (zob. tabelę). Stosują się do niego również organy podatkowe. W związku z wyrokiem TSUE zostaną wprowadzone od 1 października 2021 r. zmiany w ramach pakietu SLIM VAT2. Nie odzwierciedlają one jednak całkowicie tez zawartych w wyroku TSUE. Nie zrezygnowano z zakwestionowanego warunku, aby wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT. Zdaniem Ministerstwa Finansów mogłoby to doprowadzić do rozszczelnienia systemu i przyczynić się do powstawania wyłudzeń VAT. W pakiecie tym zaproponowano ponadto wydłużenie terminu prawa do skorzystania ulgi na złe długi z 2 do 3 lat, licząc od końca roku, w którym faktura została sporządzona.

 

Wymagane warunki, które musi spełnić wierzyciel, aby skorzystać z ulgi na złe długi

Lp.

Warunki według ustawy o VAT przed zmianą

Warunki według TSUE

Warunki ustawowe po zmianach od 1 października 2021 r.

1.

Dostawa towaru lub świadczenie usług są dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Zdaniem TSUE warunek, że dostawa towaru lub świadczenie usług muszą być dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji, jest niezgodny z dyrektywą, dlatego można go nie stosować.

 

Warunek, że dostawa towaru lub świadczenie usług muszą być dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji, zostanie uchylony.

Jednak zostanie dołożony nowy. W przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu niezarejestrowanego jako podatnik VAT czynny korekta może zostać dokonana, jeżeli:

  1. wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
  2. wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
  3. wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

 

2.

Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.

Zdaniem TSUE warunek, że na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni, jest niezgodny z dyrektywą, dlatego można go nie stosować.

Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

3.

Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego ani w trakcie likwidacji.

Zdaniem TSUE warunek, że na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego ani w trakcie likwidacji, jest niezgodny z dyrektywą, dlatego można go nie stosować.

Warunek, że na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego ani w trakcie likwidacji, zostanie uchylony. Jednocześnie taki status nie będzie zwalniał dłużnika z korekty.

4.

Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Trybunał nie wypowiadał się na temat warunku dotyczącego terminu na rozliczenie ulgi. Dlatego należy go stosować.

Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

1.1. Termin rozliczenia ulgi na złe długi

Gdy spełnimy wymagane warunki, korekta podstawy opodatkowania oraz podatku należnego może być sporządzona w rozliczeniu za okres, w którym dochodzi do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności (art. 89a ust. 3 ustawy o VAT). Będzie to zatem okres rozliczeniowy, w którym mija 90 dzień liczony od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Wierzyciel nie będzie jednak uprawniony do dokonania korekty, jeżeli do dnia złożenia deklaracji dla podatku od towarów i usług za ten okres rozliczeniowy, wierzytelność zostałaby uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Przykład

4 marca 2021 r. podatnik VAT dokonał dostawy towarów na rzecz innego krajowego podatnika. W tym samym dniu sporządził fakturę i przekazał ją nabywcy. Termin płatności należności, zgodnie z zapisem na fakturze, przypadał na 11 marca 2021 r. Obowiązek podatkowy powstał 4 marca 2021 r. Sprzedawca ujął wartości wynikające z faktury po stronie podatku należnego, w deklaracji VAT za marzec 2021 r. Wartości z faktury wyniosły:

■ podstawa opodatkowania: 25 000,00 zł,

■ podatek należny: 5750,00 zł.

Nabywca nie uregulował należności wynikającej z tej faktury, a wierzytelność nie została zbyta.

W takim przypadku termin 90 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze, minął w czerwcu 2021 r. W tym okresie rozliczeniowym dochodzi zatem do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wynikającej z wystawionej faktury. Tym samym, jeżeli sprzedawca do dnia złożenia deklaracji VAT za czerwiec 2021 r. nie otrzyma zapłaty należności wynikającej z faktury, a wierzytelność nie zostanie zbyta, będzie uprawniony do odpowiedniej korekty "in minus" podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w części ewidencyjnej JPK_V7 za czerwiec 2021 r. tj.:

■ podstawa opodatkowania (K_19): (-) 25 000,00 zł,

■ podatek należny (K_20): (-) 5750,00 zł,

oraz uwzględnienia tych kwot zbiorczo w części deklaracyjnej JPK_V7 za czerwiec w poz. (P_19, P_20 oraz P_68 i P_69).

Sprzedawca nie cofa się więc z korektą do okresu rozliczeniowego, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu czynności wykazanej na fakturze, lecz dokonuje korekty "na bieżąco", po wystąpieniu przesłanek wskazanych w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT.

Korekta podstawy opodatkowania oraz podatku należnego, dokonywana w ramach ulgi na złe długi, może obejmować również faktury, w przypadku których dochodzi do uprawdopodobnienia nieściągalności tylko części wierzytelności wynikającej z faktury. Wierzyciel nie może wówczas dokonać pełnej korekty kwot z faktury. Część należności została bowiem uregulowana. Uprawnienie do korekty obejmuje zatem tę część podstawy opodatkowania i podatku należnego, które przypadają na nieściągalną wierzytelność.

Przykład

Podatnik VAT 12 stycznia 2021 r. dokonał dostawy towarów na rzecz innego krajowego podatnika. W tym samym dniu sporządził fakturę i przekazał ją nabywcy. Termin płatności należności, zgodnie z zapisem na fakturze, przypadał na 26 stycznia 2021 r. Obowiązek podatkowy powstał w styczniu 2021 r. Sprzedawca ujął wartości wynikające z faktury po stronie podatku należnego w deklaracji VAT za styczeń 2021 r. Wartości z faktury wyniosły:

■ podstawa opodatkowania: 10 000,00 zł,

■ podatek należny: 2300,00 zł.

Nabywca 26 stycznia 2021 r. uregulował jednak tylko 50% należności wynikającej z faktury, a następnie w lutym 2021 r. kolejne 20%. Nabywca nie uregulował pozostałej części należności wynikającej z tej faktury, a wierzytelność nie została zbyta.

W takim przypadku termin 90 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze, minął w kwietniu 2021 r. W tym okresie rozliczeniowym dochodzi zatem do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wynikającej z wystawionej faktury. Tym samym, jeżeli sprzedawca do dnia złożenia deklaracji VAT za kwiecień 2021 r., nie otrzymał zapłaty pozostałych 30% należności wynikającej z faktury, a wierzytelność nie została zbyta, był uprawniony do odpowiedniej korekty in minus podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za kwiecień 2021 r. Korekta ta będzie jednak obejmowała tylko 30% wartości podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego, wynikających z faktury, tj.

■ podstawa opodatkowania: (-) 3000,00 zł,

■ podatek należny: (-) 690,00 zł.

2. Korekta VAT naliczonego u dłużnika

Z prawem wierzyciela do korekty podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego z tytułu nieściągalnych wierzytelności koresponduje obowiązek dłużnika do odpowiedniego skorygowania podatku naliczonego, który odliczył on na podstawie otrzymanej faktury. Odpowiednie regulacje w tym zakresie zawierają postanowienia art. 89b ust. 1 ustawy o VAT. Nieuregulowanie należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego umownie lub na fakturze nakłada na dłużnika obowiązek korekty kwoty podatku naliczonego odliczonego na podstawie tej faktury. Korekta odliczenia powinna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym mija 90 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Dłużnik może się uwolnić od obowiązku korekty, jeżeli ureguluje należność z faktury, nie później niż w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego (art. 89b ust. 1a ustawy o VAT). Podobnie jak miało to miejsce przy korekcie podatku należnego przez wierzyciela, częściowe uregulowanie należności nakłada na dłużnika obowiązek korekty podatku naliczonego, przypadającego na tę nieuregulowaną część (art. 89b ust. 2 ustawy o VAT).

W przypadku gdy dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 90 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, nie ma obowiązku dokonywania korekty. Od 1 października 2021 r. to się zmieni. W takiej sytuacji będzie mimo to istniał obowiązek korekty.

 

Powróćmy do wcześniejszych przykładów

Przykład

W pierwszym przykładzie dłużnik jest obowiązany do korekty in minus pełnej kwoty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury, czyli 5750 zł, w rozliczeniu za czerwiec 2021 r.

Z kolei w drugim przykładzie, w rozliczeniu za kwiecień 2021 r., dłużnik powinien dokonać korekty "in minus" 30% kwoty podatku naliczonego, odliczonego na podstawie otrzymanej faktury, czyli 690 zł. Oczywiście przy założeniu, że nabywca rozlicza się z tytułu podatku od towarów i usług miesięcznie.

 

3. Odroczenie terminu płatności

W praktyce działalności gospodarczej nierzadko zdarza się, że termin płatności należności wynikający z umowy lub faktury, stanowiący podstawę do ustalenia daty uprawdopodobnienia nieściągalności danej wierzytelności, jest przez strony transakcji umownie odraczany. Takie przesunięcie, w przypadku dalszego nieuregulowania należności, wpłynie na ustalenie okresu rozliczeniowego, w którym:

  • wierzyciel realizuje swoje prawo do korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego, a
  • dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonego podatku naliczonego.

Przy czym jeżeli przesunięcie to obejmowałoby przykładowo tylko kilka dni, okresy dokonania korekt mogą pozostać niezmienione.

Należy podkreślić, że skuteczne przesunięcie terminu płatności wymaga zgodnej woli obu stron transakcji. Sam wniosek o zmianę terminu płatności, skierowany przez dłużnika do wierzyciela, pozostanie zatem bez wpływu na ewentualne ustalenie daty uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, wynikającej z wystawionej faktury. Dopiero jego akceptacja przez wierzyciela i wspólne ustalenie nowego terminu zapłaty będą wywierały określone skutki prawne.

3.1. Forma przesunięcia terminu płatności

Przesunięcie terminu zapłaty należności może być dokonane zasadniczo w dowolnej formie. Przykładowo w postaci aneksu do umowy, porozumienia zawierającego zmieniony termin płatności czy przez wystawienie faktury korygującej, w której sprzedawca wskaże nowy termin zapłaty. Skuteczne udokumentowanie faktu przesunięcia terminu zapłaty wymaga dochowania formy pisemnej. Nowy termin płatności powinien być określany każdorazowo w precyzyjny sposób. Jeżeli wierzyciel i dłużnik zaaprobują nowy termin zapłaty, w razie ewentualnego nieuregulowania należności, to on będzie bowiem podstawą do obliczania okresów korekt wskazanych w postanowieniach art. 89a i 89b ustawy o VAT.

Przykład

8 grudnia 2020 r. podatnik VAT dokonał dostawy towarów na rzecz innego krajowego podatnika. W tym samym dniu wystawił fakturę i przekazał ją nabywcy. Termin zapłaty należności, zgodnie z zapisem na fakturze, przypadał na 8 stycznia 2021 r. Sprzedawca ujął wartości wynikające z faktury po stronie podatku należnego w rozliczeniu za grudzień 2020 r. W tym samym okresie rozliczeniowym nabywca dokonał na jej podstawie odliczenia podatku naliczonego. 7 stycznia 2021 r. nabywca zwrócił się do sprzedawcy o przesunięcie terminu płatności wynikającego z wystawionej faktury. Ten wyraził zgodę i kontrahenci zawarli pisemne porozumienie ustalające, że zapłata powinna zostać dokonana do 8 lutego 2021 r. Pomimo przesunięcia terminu zapłaty, nabywca nie uregulował należności, a wierzytelność nie została zbyta.

W takiej sytuacji umowne przesunięcie terminu płatności zmienia datę uznania wierzytelności wynikającej z wystawionej faktury za wierzytelność, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Dla obliczenia 90 dni należy przyjąć termin zapłaty wynikający z zawartego porozumienia, czyli 8 lutego 2021 r. Do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności dochodzi zatem dopiero w maju 2021 r. Jeżeli sprzedawca do dnia złożenia JPK_V7 za maj 2021 r. nie otrzymał zapłaty należności wynikającej z faktury, a wierzytelność nie została zbyta, jest uprawniony do korekty podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za maj 2021 r. W tym samym okresie rozliczeniowym nabywca będzie obowiązany do korekty kwoty podatku naliczonego, odliczonego na podstawie nieopłaconej faktury.

W sytuacji przedstawionej w przykładzie zawarcie porozumienia o zmianie terminu płatności, skutkowało przesunięciem momentu skorzystania przez sprzedawcę z prawa do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego w ramach ulgi na złe długi. Analogicznie przełożony został obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego u nabywcy. Wierzyciel zawierający podobne porozumienie winien mieć tego świadomość. Pomimo nieuregulowania należności przez dłużnika nie ma wówczas możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w okresie rozliczeniowym wynikającym z pierwotnego terminu płatności. Okres rozliczeniowy, w którym wierzyciel będzie uprawniony do dokonania korekty, jest już wyznaczany nowym terminem wynikającym z zawartego przez strony porozumienia.

3.2. Czas na skuteczne przesunięcie terminu płatności

Warto zaznaczyć, że skuteczne przesunięcie terminu płatności wymaga zawarcia przez strony porozumienia w okresie 90 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Niedochowanie tego terminu skutkuje już bowiem uprawdopodobnieniem nieściągalności wierzytelności w rozumieniu ustawowym. W efekcie prowadzi do zastosowania procedur, o których mowa w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT. Zmiana terminu uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wymaga tym samym zawarcia porozumienia jeszcze przed upływem 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

3.3. Przesunięcie terminu płatności tylko do części wierzytelności

Strony transakcji mogą również uzgodnić przesunięcie terminu płatności tylko części kwoty wynikającej z faktury. Obowiązują wówczas analogiczne zasady, jak w przypadku przesunięcia terminu płatności pełnej wartości transakcji. Dlatego również w tym przypadku obowiązuje wymóg zawarcia porozumienia jeszcze przed upływem 90 dni, licząc od daty upływu pierwotnego terminu płatności, oraz dochowania formy pisemnej. W stosunku do tej części należności bieg terminu służącego określeniu daty uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, rozpoczyna się ponownie. Zawarte porozumienie może ponadto dzielić kwotę z faktury na części, wyznaczając kilka nowych terminów płatności. Konsekwencją takich ustaleń, będzie odrębne obliczanie terminów uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności dla każdej z poszczególnych części należności.

Przykład

Podatnik VAT 17 listopada 2020 r. dokonał dostawy towarów na rzecz innego krajowego podatnika. W tym samym dniu wystawił fakturę i przekazał ją nabywcy. Termin płatności należności, zgodnie z zapisem na fakturze, przypadał na 8 grudnia 2020 r. Sprzedawca ujął wartości wynikające z faktury po stronie podatku należnego w rozliczeniu za listopad 2020 r. W tym samym okresie rozliczeniowym nabywca dokonał na jej podstawie odliczenia podatku naliczonego. 8 grudnia 2020 r. nabywca uregulował jednak tylko 40% należności, zwracając się jednocześnie do sprzedawcy o przesunięcie terminu płatności pozostałej kwoty wynikającej z faktury i zgodę na jej zapłatę w ratach. 14 grudnia 2020 r. kontrahenci zawarli pisemne porozumienie, w którym ustalili, że pozostała należność powinna zostać uregulowana w dwóch równych ratach, w terminach płatności przypadających 8 stycznia 2021 r. oraz 8 marca 2021 r.

W takim przypadku umowne przesunięcie terminu płatności zmieniło bieg terminu uznania wierzytelności wynikającej z wystawionej faktury za wierzytelność, której nieściągalność została uprawdopodobniona. W razie nieuregulowania pozostałej części należności wynikającej z faktury, do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności doszło w dwóch okresach rozliczeniowych:

  • w kwietniu 2021 r. - w stosunku do kwoty stanowiącej 30% należności wynikającej z faktury,

  • w czerwcu 2021 r. - w stosunku do kwoty stanowiącej 30% należności wynikającej z faktury.

4. Zapłata po dokonaniu korekty

Ustawodawca unormował również tryb postępowania w razie uregulowania lub zbycia należności w jakiejkolwiek formie, już po skorzystaniu przez wierzyciela z prawa do korekty w ramach ulgi na złe długi. Wierzyciel jest wtedy obowiązany do odpowiedniego zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego. Powinien tego dokonać w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Częściowe uregulowanie należności skutkuje obowiązkiem proporcjonalnego powiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego.

Podobne procedury obejmują dłużnika, który ureguluje należność już po dokonaniu korekty podatku naliczonego. Zgodnie z art. 89b ust. 4 ustawy o VAT uzyskuje on prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulował, o kwotę podatku objętą uprzednią korektą. I tak, jak ma to miejsce u wierzyciela, częściowe uregulowanie należności, pozwala dłużnikowi na zwiększenie podatku naliczonego w odniesieniu do tej wartości.

Przykład

Podatnik VAT 5 października 2020 r. dokonał dostawy towarów na rzecz innego krajowego podatnika. W tym samym dniu sporządził fakturę i przekazał ją nabywcy. Termin płatności należności, zgodnie z zapisem na fakturze, przypadał na 19 października 2020 r. Sprzedawca ujął wartości wynikające z faktury po stronie podatku należnego w deklaracji VAT za październik 2020 r. W tym samym okresie rozliczeniowym nabywca dokonał odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury. Nabywca nie uregulował należności wynikającej z faktury w obowiązującym terminie, a wierzytelność nie została zbyta. Zapłaty całej należności wynikającej z faktury nabywca dokonał jednorazowo, dopiero 20 kwietnia 2021 r.

W takim przypadku termin 90 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności wynikającego z faktury, minął w styczniu 2021 r. W tym okresie rozliczeniowym dochodzi zatem do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, wynikającej z wystawionej faktury. Sprzedawca był uprawnionym do korekty podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego, wynikających z wystawionej faktury, w rozliczeniu za styczeń 2021 r. W tym samym okresie rozliczeniowym nabywca był obowiązany do korekty odliczonego VAT.

Otrzymanie zapłaty należności 20 kwietnia 2021 r. nakłada na sprzedawcę obowiązek powrotnej korekty, zwiększającej podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego. Korekta powinna być zrealizowana w rozliczeniu za kwiecień 2021 r. Nabywca, który uregulował należność, jest natomiast uprawniony do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za kwiecień 2021 r.

5. Ewidencjonowanie korekty w JPK_V7

Sporządzając korektę podstawy opodatkowania i podatku należnego w ramach ulgi na złe długi, wierzyciel powinien poinformować o tym fakcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego. Należy to uczynić w deklaracji podatkowej, w której dokonuje się tej korekty (art. 89a ust. 5 ustawy). Kwoty w ewidencji podaje się ze znakiem (-), gdy jest to korekta obniżająca podstawę i VAT należny. Ponowna korekta, gdy faktura zostanie opłacona, jest korektą "in plus".

Gdy rozliczamy ulgę na złe długi, w ewidencji ujmujemy wysokość podstawy opodatkowania i podatku należnego na podstawie odrębnych faktur, jeśli dokonujemy zarówno korekty "in plus", jak i korekty "in minus". Nie można dokonać zbiorczego wpisu.

Ważne

Faktur wpisywanych do JPK_V7 w związku z korektą w ramach ulgi na złe długi nie oznaczamy kodami.

Wierzyciel, który korzysta z prawa do ulgi na złe długi, zmniejsza podstawę opodatkowania i VAT należny. Korekta ta polega na:

1) podaniu "1" w polu "KorektaPodstawyOpodt" oraz wykazaniu ze znakiem "in minus" kwot korekt w polach K_15 i K_16, K_17 i K_18 lub K_19 i K_20 w części ewidencyjnej pliku JPK_V7M/JPK_V7K - w zależności od stawki podatku, jaką była opodatkowana czynność, której dotyczy wierzytelność, każdą fakturę należy wpisać odrębnie,

2) stosownym zmniejszeniu kwot w polach P_15 i P_16, P_17 i P_18 lub P_19 i P_20 części deklaracyjnej pliku JPK_V7M/JPK_V7K - w zależności od stawki podatku, jaką była opodatkowana czynność, której dotyczy wierzytelność,

3) zbiorczym wykazaniu ze znakiem "in minus" kwot korekt podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w polach P_68 i P_69 części deklaracyjnej pliku JPK_V7M/JPK_V7K.

Natomiast dłużnik jest obowiązany wykazać kwotę korekty ze znakiem (-) w polu K_46 i P_46 składanej w ramach pliku JPK_V7M/JPK_V7K deklaracji VAT. Każdą fakturę wpisujemy odrębnie ze znakiem (-), chyba że jest powtórna korekta po uregulowaniu należności..

Ponadto od rozliczenia za styczeń 2022 r. gdy powodem wpisu będzie korekta z tytułu ulgi na złe długi lub zapłaty wierzytelności przez dłużnika, ewidencjonując fakturę, trzeba podać również termin płatności lub datę dokonania zapłaty.

6. Podsumowanie

1. TSUE w wyroku z 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19 zakwestionował część warunków, których spełnienia polski ustawodawca wymagał, aby wierzyciel mógł skorzystać z ulgi na złe długi. Dlatego nie musimy ich stosować, co potwierdzają organy podatkowe.

2. Po wyroku TSUE, aby skorzystać z ulgi na złe długi, wystarczy, że od ustalonego terminu płatności minęło 90 dni, a wierzytelność nie została zbyta lub zapłacona w jakiejkolwiek formie oraz nie minęły 2 lata od końca roku, w którym wystawiono fakturę. Od 1 października 2021 r. termin dwuletni ma być wydłużony do 3 lat.

3. Od 1 października 2021 r. wejdą w życie zmiany w zakresie stosowania ulgi na złe długi. Nie wszystkie wytyczne TSUE zostaną wprowadzone do ustawy.

4. Aby skutecznie przesunąć termin płatności, musi się to odbyć przed jego upływem i mieć formę pisemną dla celów dowodowych.

 

Podstawa prawna:

 

  • art. 89a ust. 1, 1a, ust. 2 pkt 1, 3 i 5, ust. 3, 4 i 5 oraz art. 89b ust. 1, 1a, 1b, 2 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163

 

 

Ewa Kowalska

ekspert w zakresie VAT

 

 

 

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK