Od 16 maja 2021 r. płatnicy będą informowali ZUS o zawodzie wykonywanym przez osoby zgłaszane do ubezpieczeń

Nowelizacja ustawy systemowej, która będzie obowiązywać od 16 maja 2021 r., nakłada na płatników nowy obowiązek - zamieszczania w formularzach zgłoszeń do ubezpieczeń 6-cyfrowego kodu wykonywanego zawodu osoby ubezpieczonej. W związku z tą zmianą modyfikacji ulegną formularze ZUS ZUA oraz ZUS ZZA.

Od 16 maja 2021 r. płatnicy składek, zgłaszający osoby do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego, będą mieli obowiązek informowania ZUS o kodzie zawodu wykonywanego przez osobę ubezpieczoną. Obowiązek ten ustanawia nowelizacja art. 36 ust. 10 ustawy systemowej, wprowadzona na mocy ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875 ze zm.).

Obowiązek informowania ZUS o kodzie wykonywanego zawodu

Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 36 ust. 10 zgłoszenie do ubezpieczeń ma zawierać - oprócz m.in. danych osobowych osoby ubezpieczonej, tytułu jej ubezpieczenia, informacji o posiadanym orzeczeniu o niepełnosprawności i/lub prawie do emerytury lub renty oraz danych adresowych - także informację o wykonywanym zawodzie. Informacja o kodzie wykonywanego zawodu, zgodnie z uzasadnieniem wprowadzonych zmian, jest przydatna w celach statystycznych, m.in.:

• w analizie przyczyn absencji chorobowej - w zależności od wykonywanego zawodu,
• w analizie orzekanego stopnia niezdolności do pracy - w korelacji z wiekiem i wykonywanym zawodem,
• w ocenie poziomu wysokości świadczeń - w korelacji z zawodem,
• w prognozowaniu lub szacowaniu skutków finansowych zmian ustaw z zakresu ubezpieczeń społecznych, polegających m.in. na włączaniu/wyłączaniu wybranych grup zawodów,
• we wprowadzaniu zmian ustawowych tylko dla wybranej grupy zawodowej,
• w przeprowadzeniu bilansu wpływów składek do FUS i wydatków na świadczenia dla wybranych grup zawodowych.

WAŻNE

Od 16 maja 2021 r. płatnicy składek zgłaszający osoby do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego mają obowiązek informowania ZUS o kodzie zawodu wykonywanego przez osobę ubezpieczoną.

W związku ze zmianą wprowadzoną w ustawie systemowej odpowiedniej modyfikacji ulegną formularze zgłoszeniowe ZUS ZUA oraz ZUS ZZA. Aby umożliwić płatnikom realizację nowego obowiązku, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało projekt zmiany rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego… (Dz.U. z 2020 r. poz. 2366). Zmiana rozporządzenia ma wejść w życie w tym samym dniu, w którym zacznie obowiązywać nowelizacja ustawy systemowej, tj. 16 maja 2021 r.

Planowane zmiany w formularzu ZUS ZUA

Zgodnie z przedstawionym projektem zmiany ww. rozporządzenia zmiany zostaną wprowadzone w bloku X formularza ZUS ZUA (Inne dane o osobie zgłaszanej do ubezpieczeń). Pole 01 (Kod wykonywanego zawodu) bloku X formularza ZUS ZUA, które w obecnej wersji rozporządzenia jest nieaktywne (zacieniowane), zostanie "odblokowane" i pojawi się możliwość wpisania wymaganego kodu.

Rys. 1. Blok X formularza ZUS ZUA przed projektowaną zmianą

Rys. 2. Blok X formularza ZUS ZUA po wprowadzeniu projektowanej zmiany

Warto wspomnieć, że obecnie w aplikacjach służących do zgłaszania ubezpieczonych i rozliczania składek (Płatnik, e-Płatnik) pole Kod wykonywanego zawodu także jest widoczne, ale pozostaje nieaktywne i kodu tego nie można wpisać. Od 16 maja 2021 r. pole to zostanie odblokowane.

Rys. 3. Nieaktywne pole Kod wykonywanego zawodu w formularzu ZUS ZUA w aplikacji e-Płatnik na PUE ZUS

Planowane zmiany w formularzu ZUS ZZA

Z kolei w formularzu ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego), w bloku V formularza, gdzie obecnie znajduje się tylko jedno pole 01- Kod tytułu ubezpieczenia - zostanie dodane kolejne pole 02 - Kod wykonywanego zawodu. W związku z tym zmianie ulegnie także nazwa bloku V formularza ZUS ZZA z Tytuł ubezpieczenia na Kod tytułu ubezpieczenia i kod wykonywanego zawodu.

Rys. 4. Blok V formularza ZUS ZZA przed projektowaną zmianą

Rys. 5. Blok V formularza ZUS ZZA po wprowadzeniu projektowanej zmiany

Oznaczenie kodu wykonywanego zawodu

Zgodnie z informacją zawartą w modyfikowanych formularzach, wpisując kod wykonywanego zawodu, należy korzystać z tabeli kodów zawartych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2018 r. poz. 227). Tabela Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Struktura klasyfikacji zawodów i specjalności, w której znajdują się 6-cyfrowe kody zawodów, stanowi załącznik do tego rozporządzenia.

PODSTAWA PRAWNA:

art. 33 ust. 5, art. 36 ust. 10 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 423; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 432

załączniki nr 1 i 3 do rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów - Dz.U. z 2020 r. poz. 2366

Joanna Stolarska

prawnik, ekspert prawa ubezpieczeń społecznych, autorka licznych publikacji i opracowań z zakresu składkowego, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były wieloletni pracownik ZUS