Do jakiego zasiłku ma prawo zleceniobiorca, który uległ wypadkowi przy wykonywaniu pracy

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Ubezpieczenie chorobowe ma dla zleceniobiorcy charakter dobrowolny, co oznacza, że może on przystąpić do tego ubezpieczenia na swój wniosek w okresie trwania umowy. Jeżeli zleceniobiorca, z którym zawarli Państwo umowę, podlega tylko obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu), to w przypadku niezdolności do pracy w związku z chorobą nie nabywa prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego.

Wpadek przy wykonywaniu zlecenia. W sytuacji gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy wykonywaniu zlecenia, zleceniobiorca może nabyć prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. Kwalifikacji zdarzenia, do którego doszło w czasie wykonywania zlecenia, dokonuje zleceniodawca. Na tę okoliczność płatnik składek powinien sporządzić kartę wypadku, której wzór określa rozporządzenie w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia.

Wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego. Jeżeli płatnikiem zasiłku chorobowego z tego ubezpieczenia będzie ZUS, to łącznie z dokumentacją dotyczącą wypadku należy złożyć wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego w związku z wypadkiem przy pracy na druku ZUS Z-3a. Wniosek można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej, korzystając z Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Ważne, aby we wniosku określić, o jaki zasiłek i za jaki okres występuje ubezpieczony. Jeśli w złożonym wniosku o zasiłek nie zostało określone, z jakiego tytułu zleceniobiorca występuje o zasiłek chorobowy, to mimo dołączonej dokumentacji wypadkowej ZUS rozpatruje uprawnienia do świadczenia z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. W tym przypadku zleceniobiorca nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, dlatego otrzymał odmowę wypłaty zasiłku z ubezpieczenia chorobowego. Przedłożona w ZUS dokumentacja wypadkowa zostanie oceniona pod kątem prawidłowości jej sporządzenia i właściwej kwalifikacji zdarzenia za wypadek przy pracy. Po stwierdzeniu przez ZUS, że zdarzenie prawidłowo zostało uznane za wypadek przy wykonywaniu zlecenia, organ ten ustali uprawnienia do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu (nie obowiązuje tu okres wyczekiwania).

WAŻNE!

Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu.

Zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru stanowiącej podstawę składki na ubezpieczenie wypadkowe. Ubezpieczony może stracić prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują także ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

Ubezpieczonemu, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu i chorobowemu, a niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, oraz spełnia warunki do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego i chorobowego, przysługują świadczenia tylko z ubezpieczenia wypadkowego.

PRZYKŁAD

Zleceniobiorca zawarł umowę zlecenia od 1 stycznia 2020 r. Z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie chorobowemu. 3 lutego 2020 r. uległ wypadkowi przy wykonywaniu zlecenia. Zleceniodawca sporządził kartę wypadku i uznał to zdarzenie za wypadek przy pracy. Zleceniobiorca spełnia warunki do uzyskania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego od 3 lutego 2020 r. w wysokości 100% jego podstawy wymiaru. Jeżeli płatnikiem zasiłku dla zleceniobiorcy jest zleceniodawca, wówczas uznanie przez niego zdarzenia za wypadek przy wykonywaniu zlecenia jest wystarczające do podjęcia wypłaty zasiłku chorobowego z tytułu wypadku.

 PODSTAWA PRAWNA:

• art. 13 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 300; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2550

• art. 3, art. 5 ust. 1 pkt 6, art. 8-9 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205

• art. 61-62, art. 64-66 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 645; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1590

• § 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia - j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 1618

• § 2 ust. 1, pkt 2, § 7 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokości oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 87

Anna Szocińska

specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych z 27-letnim stażem, autorka wielu publikacji o tej tematyce