Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 11/2020, data dodania: 19.10.2020

Ustalanie wynagrodzenia chorobowego dla pracownika delegowanego, który przebywa na obowiązkowej kwarantannie

PROBLEM

Jeden z naszych pracowników, który przez rok pracował za granicą (Niemcy) w ramach delegowania, powrócił do Polski i bezpośrednio od 1 do 10 września 2020 r. przebywał na obowiązkowej kwarantannie. Pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego za ten okres. Za czas delegowania za granicę i za czas pracy w Polsce jego wynagrodzenie było ustalane według innych zasad (dotyczących wysokości i waluty). Podczas audytu w październiku 2020 r. zarzucono nam, że nieprawidłowo policzyliśmy świadczenie chorobowe temu pracownikowi. Od jakiego wynagrodzenia powinniśmy wyliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego?

RADA

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy z powodu kwarantanny, czyli od września 2019 r. do sierpnia 2020 r. Jednak przy obliczaniu tego wynagrodzenia powinni Państwo uwzględnić szczególne rozwiązania w zakresie ustalania podstawy zasiłkowej dla pracowników oddelegowanych do pracy za granicę przez polskiego pracodawcę rekomendowane przez ZUS. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Podstawa wymiaru świadczeń chorobowych. Wpływ na ustalenie podstawy wymiaru zasiłku z okresu delegowania pracownika do pracy za granicą mają zasadniczo reguły wyznaczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stosowane do wszystkich pracowników. Odrębności w tym zakresie, dotyczące osób zatrudnionych u polskich pracodawców i wykonujących pracę za granicą, wynikają z interpretacji przepisów przez ZUS i obejmują zagadnienia odnoszące się do: uzupełniania wynagrodzenia, wliczania do podstawy zasiłkowej składników wynagrodzenia przysługujących za okresy pobierania zasiłku oraz przysługujących do określonego terminu, a także miesięcy, z których przychód jest wliczany do podstawy zasiłkowej.

Szczególne zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków dla pracowników wykonujących pracę za granicą dotyczą wszystkich przypadków, tj. zarówno gdy miesięczny przychód pracownika przewyższa kwotę przeciętnego wynagrodzenia, jak i gdy miesięczny przychód nie przewyższa tej kwoty.

Uzupełnianie wynagrodzenia. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku z okresu delegowania nie należy uzupełniać wynagrodzenia, jeżeli w okresie pracy za granicą:

  • pracownik z przyczyn usprawiedliwionych nie przepracował wszystkich dni w miesiącu, ale przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy, albo
  • niezdolność do pracy pracownika powstała przed upływem pełnego kalendarzowego miesiąca zatrudnienia.

W takim przypadku do podstawy wymiaru zasiłku należy przyjąć faktyczny przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po pomniejszeniu o finansowane przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne. Dotyczy to sytuacji, gdy miesięczny przychód pracownika przewyższa kwotę przeciętnego wynagrodzenia, a także gdy nie przewyższa tej kwoty (pkt 316 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej z kwietnia 2019 r.).

PRZYKŁAD

Pracownik jest delegowany do pracy za granicę od pierwszego dnia zatrudnienia, tj. od 1 września do 31 października 2020 r. Posiada wcześniejszy, 3-miesięczny okres ubezpieczenia społecznego u innego pracodawcy, który zakończył się 31 sierpnia 2020 r. Od 25 września 2020 r. pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, za co przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe. Faktyczny przychód za okres od 1 do 24 września br. wyniósł w przeliczeniu na polską walutę 4236,20 zł i został wypłacony w październiku 2020 r. Zatem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe, za wrzesień 2020 r. wynosi 0 zł. Ponieważ przychód pracownika nie przekroczył kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w 2020 r. 5227 zł), nie został pomniejszony o równowartość diet. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi u tego pracodawcy stanowi kwota wynagrodzenia wypłaconego w październiku 2020 r., tj. 3655,42 zł (4236,20 zł - 580,78 zł, tj. 13,71% z 4236,20 zł).

 

PRZYKŁAD

Pracownik otrzymujący zmienne wynagrodzenie jest zatrudniony od 1 stycznia 2019 r. i od tej daty jest pracownikiem polskiego pracodawcy delegowanym do pracy za granicą (Niemcy). Pracownik stał się niezdolny do pracy we wrześniu 2020 r. w związku z kwarantanną. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie, które pracownik otrzymał za okres od września 2019 r. do sierpnia 2020 r. W kwietniu 2020 r. pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia z przyczyn usprawiedliwionych, jednak wynagrodzenie za ten miesiąc zostało przyjęte do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, ponieważ pracownik przepracował w tym miesiącu co najmniej połowę obowiązującego czasu pracy. Wynagrodzenie za ten miesiąc nie podlega jednak uzupełnieniu. Pracownik w tym miesiącu przepracował 17 dni z 20 dni do przepracowania (przez 3 dni był niezdolny do pracy z powodu choroby). Przychód za kwiecień 2020 r. wyniósł 11 600 zł i był wyższy niż przeciętne wynagrodzenie (5227 zł). Został zatem pomniejszony o równowartość diet wynoszącą 5953,50 zł (49 EUR x 27 dni x 4,50 zł).

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za kwiecień 2020 r. wyniosła 5646,50 zł (11 600 zł - 5953,50 zł).

Wynagrodzenie za kwiecień 2020 r., które należało uwzględnić w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego, wynosi 4872,36 zł (5646,50 zł - 774,14 zł, tj. 13,71% z 5646,50 zł).

 

Jeżeli pracownik przez część miesiąca wykonuje pracę w Polsce, a przez część miesiąca - za granicą, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku wynagrodzenia nie należy uzupełniać w żadnej z tych części.

Składniki otrzymywane za okres pobierania zasiłku i do określonego terminu. Jeżeli w miesiącu zaliczanym do podstawy zasiłkowej pracownik delegowany otrzymał składniki wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i zachowuje prawo do tych składników za okres pobierania zasiłku (np. ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, koszty zakwaterowania i dodatkowe ubezpieczenia finansowane przez pracodawcę), to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku należy ująć całość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

PRZYKŁAD

Pracownik został zatrudniony od 1 sierpnia 2020 r. i od tego dnia wykonuje pracę za granicą w ramach delegowania. W okresie od 5 do 30 września br. przebywał na zwolnieniu lekarskim, za które przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy ustalić z wynagrodzenia za sierpień 2020 r. Wynagrodzenie pracownika za ten miesiąc, po przeliczeniu na polską walutę, stanowiły: wynagrodzenie stałe miesięczne: 4880,36 zł, premia regulaminowa: 2890,10 zł, koszty dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego: 690 zł, co łącznie wynosi 8460,46 zł. Po pomniejszeniu o równowartość diet przychód był niższy od 5227 zł, zatem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne to 5227 zł. Podstawa wymiaru zasiłku wynosi 4510,38 zł (5227 zł - 716,62 zł, tj. 13,71% z 5227 zł).

 

Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku z miesięcy, w których pracownik był delegowany do pracy za granicę, nie należy wyłączać składników wynagrodzenia przysługujących pracownikowi do określonego terminu, mimo że zasiłek przysługiwałby za okres przypadający po tym terminie.

Składniki wypłacone w danym miesiącu. Ustalając podstawę wymiaru zasiłku z okresu delegowania, należy przyjąć wszystkie składniki wynagrodzenia wypłacone w danym miesiącu. Dotyczy to sytuacji, gdy w tym samym miesiącu pracownik otrzymuje wynagrodzenie za różne okresy, tj. wynagrodzenie za bieżący miesiąc i wynagrodzenie za okresy wcześniejsze. Ta zasada ma też zastosowanie do miesięcznych składników wynagrodzenia oraz składników wynagrodzenia przysługujących za okresy dłuższe niż miesiąc. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc należy uwzględnić według zasad dotyczących miesięcznych składników wynagrodzenia, a więc doliczyć do wynagrodzenia za miesiąc, w którym nastąpiła ich wypłata.

Wypłata wynagrodzenia w następnym miesiącu. W przypadku gdy wynagrodzenie miesięczne za okres delegowania pracownik otrzymuje w następnym miesiącu, należy je, łącznie ze składnikami wynagrodzenia za inny okres oraz za okresy dłuższe niż miesiąc, jeśli takie zostały pracownikowi wypłacone, traktować jak wynagrodzenie za miesiąc, za który jest wypłacane podstawowe wynagrodzenie miesięczne.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników delegowanych. Ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w tym ubezpieczenie chorobowe, dla pracownika wykonującego pracę za granicą, należy uwzględnić wysokość faktycznie uzyskiwanego przez niego przychodu w danym miesiącu, jeżeli wykonywał w nim zarówno pracę za granicą, jak i pracę w Polsce.

Jeżeli faktyczny przychód pracownika:

  • jest wyższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia - przy ustalaniu kwoty, która jest podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, przychód pracownika należy pomniejszyć o równowartość diet przysługujących z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju;
  • nie przewyższa kwoty przeciętnego wynagrodzenia - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika wykonującego pracę za granicą stanowi jego faktyczny przychód, bez pomniejszania o równowartość diet.

PODSTAWA PRAWNA:

  • art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320

  • art. 36-43, art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 870

  • § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949

  • § 13 ust. 4 i załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej - Dz.U. z 2013 r. poz. 167

  • obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 28 listopada 2019 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2020 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia - M.P. z 2019 r. poz. 1147

 

Renata Tonder

specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK