Ryczałt z tytułu korzystania z samochodów służbowych obejmuje również koszty paliwa

NSA wydał precedensowy wyrok w sprawie pracowników korzystających ze służbowych samochodów do celów prywatnych. Jego zdaniem ustalany z tego tytułu zryczałtowany przychód obejmuje również koszty paliwa. Tym samym nie zgodził się ze stanowiskiem prezentowanym w tej kwestii od lat przez organy podatkowe.

Spór pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi w kwestii rozliczania paliwa tankowanego do samochodów służbowych wykorzystywanych przez pracowników do celów prywatnych ciągnie się od ponad trzech lat, tj. odkąd w 2015 r. weszły w życie przepisy art. 12 ust. 2a-2c updof. Przypomnijmy, że na ich podstawie każdy pracodawca ma obowiązek doliczyć pracownikowi zryczałtowany przychód w przypadku gdy nieodpłatnie wykorzystuje on samochód służbowy do celów prywatnych. Wysokość tego ryczałtu jest uzależniona od pojemności silnika użytkowanego samochodu i wynosi odpowiednio 250 zł lub 400 zł miesięcznie.

Niekorzystne stanowisko organów podatkowych

Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach potwierdzają, że w ww. kwotach mieści się nie tylko przychód z tytułu udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego, ale również z tytułu opłacenia przez pracodawcę ubezpieczenia OC i AC, wydatków na wymianę części, naprawy i przeglądy. Organy nie zgadzają się natomiast na to, że kwoty te obejmują także wartość zatankowanego przez pracodawcę paliwa. Uważają, że jest to odrębne świadczenie generujące przychód u pracownika, od którego należy pobierać zaliczkę na PIT. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 30 maja 2018 r., sygn. 0112-KDIL3-1.4011.224.2018.1.KS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że:

MF (...) W sytuacji zatem, gdy pracodawca zdecyduje się dodatkowo pokrywać wydatki na zakup paliwa, które będzie następnie zużyte na cele inne niż służbowe, wówczas nieodpłatne świadczenie pracodawcy polegające na udostępnieniu zakupionego paliwa i wykorzystaniu go w celach prywatnych przez pracownika jest odrębnym świadczeniem stanowiącym opodatkowany przychód pracownika ze stosunku pracy, którego wartość należy ustalić w oparciu o art. 12 ust. 3 ww. ustawy, tj. według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b tej ustawy.

Tym samym - oprócz zryczałtowanej kwoty przychodu z nieodpłatnych świadczeń z tytułu wykorzystywania samochodów do celów prywatnych (wynikającej z ww. art. 12 ust. 2a ustawy) - Spółka powinna do przychodów pracowników ze stosunku pracy doliczać dodatkowy przychód z nieodpłatnych świadczeń z tytułu zużywania w trakcie jazd prywatnych nabytego przez spółkę paliwa.

Korzystne stanowisko sądów administracyjnych

Ze stanowiskiem organów podatkowych nie zgadzają się sądy administracyjne. W wydawanych wyrokach twierdzą, że przepisy regulujące kwestię ryczałtów z tytułu nieodpłatnego wykorzystywania samochodów służbowych do celów prywatnych nie określają wprost co mieści się w pojęciu "wykorzystywanie". Z tego powodu uznają, że przepisy te dotyczą samochodu z paliwem, gdyż tylko taki nadaje się do używania. Ich zdaniem nie chodzi w nich wyłącznie o samochód jako urządzenie, tylko o samochód z możliwością jego użycia. Samochód służbowy to samochód gotowy do jazdy z zapewnionym paliwem i innymi materiałami eksploatacyjnymi. Tylko wówczas jest możliwe jego skuteczne wykorzystywanie (por. wyrok WSA w Opolu z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt I SA/Op 2/17 czy wyrok WSA w Gliwicach z 27 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 1064/17 - oba wyroki są nieprawomocne).

Przełomowe stanowisko NSA

Sporną kwestią zajął się w końcu NSA. W wyroku z 10 lipca 2018 r., sygn. akt II FSK 1185/16, uznał, że zryczałtowany przychód z tytułu nieodpłatnego korzystania z samochodu służbowego do celów prywatnych obejmuje także udostępnione pracownikowi paliwo. Podkreślił, że świadczeniem pracodawcy nie jest wyłącznie samo udostępnienie samochodu, ale również zapewnienie jego prawidłowego używania, w tym ponoszenie związanych z nim wydatków. Nieprawidłowym jest zatem dzielenie pewnych kosztów eksploatacyjnych, takich jak wymiana opon, koszty napraw czy ubezpieczenia, z jednoczesnym pominięciem paliwa.

Należy mieć nadzieję, że korzystne dla pracowników stanowisko zaprezentowane przez NSA w omawianej kwestii wpłynie na zmianę dotychczasowej opinii organów podatkowych w tej sprawie. Co prawda wyrok NSA wiąże tylko w indywidualnej sprawie, która była przedmiotem rozstrzygnięcia sądu, ale można przyjąć, że podatnicy którzy uzyskali niekorzystne interpretacje podatkowe dotyczące tego problemu, mają teraz większe szanse na pozytywne rozstrzygnięcie swojej sprawy na drodze sądowej. Mogą również spróbować złożyć korektę dotychczasowych rozliczeń i wnioskować o zwrot pobranych od paliwa zaliczek na PIT, które biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie NSA, można uznać za nienależnie pobrane.

Podstawa prawna

• art. 12 ust. 2a -2c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych- j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 200; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1552

Katarzyna Wojciechowska

prawnik, ekspert w zakresie podatków dochodowych, redaktor "MONITORA księgowego"