Jak przeprowadzić postępowanie powypadkowe, gdy w wypadku uczestniczą pracownicy dwóch różnych pracodawców

PROBLEM

Wynajęliśmy samochód wraz z kierowcą w celu dostarczania towarów naszej spółki do klientów. Razem z kierowcą firmy zewnętrznej wynajętym samochodem pojechał pracownik naszej firmy, który miał pomagać dostarczyć towar i wnieść go do domu klienta. W trakcie przewozu samochód uległ wypadkowi, w wyniku którego poszkodowani zostali zarówno pracownik naszej spółki, jak i kierowca firmy zewnętrznej. Kto w takiej sytuacji powinien sporządzić protokół powypadkowy - my czy firma zewnętrzna? Czy to zdarzenie należy potraktować jako zbiorowy wypadek przy pracy?

RADA

Protokół wypadku w zakresie dotyczącym Państwa pracownika powinien zostać sporządzony przez zespół powypadkowy powołany w Państwa firmie, natomiast w przypadku kierowcy samochodu protokół powinien sporządzić zespół powypadkowy jego pracodawcy. Wypadek, w którym uczestniczył Państwa pracownik, nie jest zbiorowym wypadkiem przy pracy, ponieważ każdy z poszkodowanych jest pracownikiem innego pracodawcy.

UZASADNIENIE

Okoliczności i przyczyny wypadków ustala powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy, który sporządza protokół powypadkowy zatwierdzany następnie przez pracodawcę (§ 4-8 rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy).

Wypadek poza terenem zakładu pracy. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, któremu uległ pracownik na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powołany przez pracodawcę poszkodowanego w obecności przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie doszło do tego zdarzenia (§ 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy). Pracodawca, na którego terenie zakładu pracy miał miejsce wypadek, ma obowiązek udostępnienia zespołowi powołanemu przez pracodawcę poszkodowanego miejsca wypadku i udzielenia niezbędnych informacji i pomocy. Na wniosek pracodawcy poszkodowanego pracownika pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, może ustalić okoliczności i przyczyny wypadku, a następnie dokumentację powypadkową przekazać pracodawcy poszkodowanego pracownika (§ 8 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy).

Przykład

Pracownik przebywał na terenie innej firmy, gdzie wykonywał polecenie swojego pracodawcy. Podczas tej pracy pracownik skręcił nogę. Protokół powypadkowy powinien sporządzić jego pracodawca z udziałem przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie doszło do wypadku. Nie ma też przeszkód, żeby protokół powypadkowy sporządził pracodawca, u którego doszło do wypadku. Musi jednak otrzymać w tej sprawie wniosek od pracodawcy poszkodowanego pracownika.

W opisanym w pytaniu przypadku do wypadku nie doszło "na terenie" wynajętej przez Państwa firmy zewnętrznej. Należy jednak zauważyć, że w posiadaniu wynajętej firmy zewnętrznej znajduje się wiele dowodów oraz informacji dotyczących zdarzenia, niezbędnych do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Ponadto kierowca firmy zewnętrznej jest jednocześnie świadkiem tego wypadku. Dlatego ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku, któremu uległ pracownik Państwa firmy, będzie wymagało współpracy z firmą zewnętrzną, której samochodem podróżował poszkodowany w wypadku pracownik. Zatem firma ta powinna udzielić Państwa zespołowi powypadkowemu informacji i pomocy w zakresie niezbędnym do ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku.

Ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku polega m.in. na:

• oględzinach miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych,
• zbadaniu warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
• sporządzeniu szkicu lub fotografii miejsca wypadku,
• wysłuchaniu wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
• zebraniu informacji dotyczących wypadku od świadków wypadku,
• zasięgnięciu opinii lekarza, a w razie potrzeby - opinii innych specjalistów w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
• zebraniu innych dowodów dotyczących wypadku,
• dokonaniu prawnej kwalifikacji wypadku,
• określeniu środków profilaktycznych oraz wniosków, w szczególności wynikających z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.

W swojej pracy zespół powypadkowy ma obowiązek wykorzystać także materiały zebrane przez organy prowadzące dochodzenie, dotyczące danego wypadku, jeżeli zostaną mu udostępnione.

Zbiorowy wypadek przy pracy. Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby (art. 3 ust. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytuły wypadków przy pracy i chorób zawodowych). Ze względu na definicję wypadku przy pracy należy uznać, że jest to wypadek, któremu ulegają pracownicy zatrudnieni u tego samego pracodawcy. Kierowca firmy zewnętrznej, pomimo że uległ wypadkowi w wyniku tego samego zdarzenia, nie jest pracownikiem Państwa firmy. Dlatego nie mają Państwo obowiązku zgłaszania zbiorowego wypadku przy pracy ani zamieszczania w protokole powypadkowym informacji, że był to wypadek zbiorowy.

Podstawa prawna:

• art. 234 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495

• § 4-8 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy - Dz.U. Nr 105, poz. 870,

• art. 3 ust. 1, ust. 6 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205

Ewa Łukasik

specjalista z zakresu prawa pracy i bhp