Czy można dzielić zamówienie, aby nie zastosować split payment

Split payment ma zastosowanie, gdy na fakturze są towary lub usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT i wartość brutto faktury przekracza 15 000 zł. Ma on również zastosowanie, gdy na fakturze są towary lub usługi z załącznika oraz niewymienione w tym załączniku, a wartość faktury przekracza wskazany limit. W związku z tym powstaje pytanie, czy można jedno zamówienie dokumentować dwoma fakturami: jedna z towarami z załącznika nr 15, a druga z towarami spoza tego załącznika, nawet gdy w wyniku tego rozwiązania split payment nie będzie miał w ogóle zastosowania. Organy podatkowe potwierdziły prawo do takiego postępowania.

W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 grudnia 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.646.2019.1.AZ) czytamy:

Od listopada 2019 r. Wnioskodawca zamierza zachować dotychczasowy system fakturowania i osobno wystawiać faktury dla klientów, dokumentujące sprzedaż towarów z załącznika nr 15, a osobno pozostałe, niezależnie od wartości zamówienia, jak również od tego, czy w tym samym dniu byłyby wydawane dla klienta towary z załącznika 15 oraz pozostałe.

(…) W świetle powołanych przepisów należy zauważyć, że nie ma przeszkód, aby sprzedawca w ramach realizacji jednego zamówienia dokonywał odrębnego fakturowania sprzedaży towarów ujętych w załączniku nr 15 do ustawy oraz sprzedaży towarów spoza tego załącznika (sprzedawca może więc wystawić odrębne faktury: jedna z nich będzie odnosić się do dostawy towarów objętych załącznikiem nr 15 do ustawy, druga zaś do sprzedaży towarów spoza załącznika nr 15 do ustawy).

Odnosząc się do przedstawionych we wniosku sytuacji, należy wskazać, że istotne znaczenie dla dokonania zapłaty należności z zastosowaniem obowiązkowego MPP w opisanych we wniosku przypadkach, w których zamówienie dotyczy zarówno towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT oraz towarów spoza tego załącznika, ma wartość brutto na fakturze, a nie wartość tego zamówienia.

Odrębne fakturowanie będzie w niektórych przypadkach powodowało, że split payment nie będzie miał zastosowania do żadnej z faktur, mimo że miałby zastosowanie, gdyby transakcja była fakturowana wspólną fakturą.

Przykład

Wartość zamówienia wynosi 30 000 zł, a podatnik realizuje je w tym samym dniu i wystawia dwie faktury: jedną obejmującą pozycje z załącznika nr 15 w wartości 5000 zł i drugą na pozostały asortyment w wartości 25 000 zł. W tym przypadku podatnik nie ma obowiązku umieszczania adnotacji "mechanizm podzielonej płatności" na żadnej z faktur. Gdyby podatnik wystawił jedną fakturę, musiałaby posiadać to oznaczenie. Ale obowiązek płacenia z zastosowaniem split payment dotyczyłby tylko wartości obejmującej towary z załącznika nr 15 do ustawy.

Nie zawsze jednak podział zamówienia będzie powodował, że unikniemy split payment.

Przykład

Wartość zamówienia wynosi 35 000 zł, które podatnik realizuje w tym samym dniu i wystawia dwie faktury: jedną obejmującą pozycje z załącznika nr 15 o wartości 16 000 zł i drugą na pozostały asortyment o wartości 19 000 zł. Podatnik obowiązany jest umieścić adnotację "mechanizm podzielonej płatności" tylko na fakturze obejmującej towary z załącznika nr 15.

Gdyby została wystawiona jedna faktura, to również musiałaby mieć oznaczenie, ale zapłata z zastosowaniem split payment byłaby obowiązkowa tylko w stosunku do towarów z załącznika nr 15 do ustawy.

W cytowanej interpretacji oraz objaśnieniach MF nie poruszono natomiast tematu dzielenia zamówienia na kilka faktur, gdy obejmuje ono wyłącznie towary lub usługi z załącznika nr 15 do ustawy. Nie należy rekomendować takiego działania, gdyż może być uznane przez organy podatkowe za próbę obejścia prawa. Ponadto nie zawsze rozdzielenie zamówienia na dwie faktury będzie korzystne, mimo że unikniemy split payment.

Przykład

Firma budowlana zamówiła u podwykonawcy okna wraz z ich montażem w lokalach mieszkalnych. Wartość okien wyceniono na 108 000 zł, natomiast montaż na 10 800 zł. Podwykonawca klasyfikuje tę transakcję jako świadczenie kompleksowe: usługę montażu i całość świadczenia opodatkowuje stawką 8%. Usługa montażu okien jest wymieniona w załączniku nr 15 do ustawy (poz. 127). Dlatego gdy podwykonawca wystawi jedną fakturę, musi mieć ona oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności". Gdy potraktuje to świadczenie jako odrębne i wystawi dwie faktury (na montaż i na okna), split payment nie będzie miał zastosowania do żadnej z nich, ale do dostawy okien podwykonawca powinien zastosować stawkę 23%.

Podstawa prawna:

• art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 106

Joanna Dmowska

Ekspert w zakresie VAT