9/2019, data dodania: 20.08.2019 Od 7 września 2019 r. zmienią się przepisy Kodeksu pracy, w tym zasady wystawiania świadectwa pracy
7 września 2019 r. wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy. Wprowadzone tą nowelizacją zmiany dotyczą zasad wydawania świadectwa pracy, norm antydyskryminacyjnych, sytuacji pracownika dotkniętego mobbingiem oraz uprawnień związanych z rodzicielstwem. Pracodawcy powinni zapoznać się przede wszystkim z nowymi procedurami związanymi z obowiązkiem wydania pracownikowi świadectwa pracy. Jest to bowiem jeden z podstawowych obowiązków obciążających pracodawców po zakończeniu z pracownikiem umowy o pracę.
Nowe zasady wystawiania świadectwa pracy
Zgodnie z nowymi przepisami pracodawca będzie miał obowiązek wysłania świadectwa pracy do byłego pracownika, jeśli nie odebrał on tego dokumentu. Zmienią się też przepisy regulujące terminy wydawania świadectwa pracy i uprawnienia byłych pracowników dotyczące wnoszenia pozwów do sądu pracy.
Termin na dostarczenie świadectwa pracy
Poprzednio obowiązujące przepisy nie regulowały sytuacji, gdy wydanie świadectwa pracy było niemożliwe z przyczyn obiektywnych. Stanowiły jedynie, że obowiązkiem pracodawcy jest wydanie świadectwa pracy w ciągu 7 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy z pracownikiem (o ile nie zamierza nawiązać z nim kolejnej umowy o pracę).
Od 7 września 2019 r. pracodawca będzie musiał przesłać pocztą lub doręczyć w inny sposób świadectwo pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej, jeżeli dokument ten nie zostanie odebrany. Nowe regulacje określają, że pracodawca będzie miał na to 7 dni, licząc od dnia upływu 7-dniowego terminu wydania świadectwa pracy (znowelizowany art. 97 § 1 Kodeksu pracy).
Termin złożenia wniosku o sprostowanie świadectwa pracy
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami pracownik, który nie zgadzał się z treścią wydanego mu przez pracodawcę świadectwa pracy, miał prawo dochodzenia jego sprostowania. Pracownik mógł, w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy, wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługiwało, w ciągu 7 dni od zawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. Przepisy nie regulowały sytuacji, gdy ze strony pracodawcy nie było żadnej reakcji na wniosek pracownika.
Po wejściu w życie nowelizacji zostaną wydłużone terminy do wystąpienia z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy do pracodawcy oraz żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. Terminy te będą wynosić po 14 dni. Pozwoli to pracownikowi zorientować się w ewentualnych nieprawidłowościach co do treści otrzymanego świadectwa pracy i podjąć działania zmierzające do usunięcia wadliwości. Ponadto zmienione przepisy jasno określają, że w razie niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy, żądanie sprostowania świadectwa pracy wnosi się do sądu pracy (znowelizowany art. 97 § 21 Kodeksu pracy).
Z powyższymi żądaniami można będzie wystąpić w każdym czasie przed upływem terminu przedawnienia (3 lata od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne).
Żądanie zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy
Nowelizacja wprowadziła nowy art. 971 do Kodeksu pracy. Przepis ten reguluje sytuacje, gdy pracodawca nie wydaje pracownikowi świadectwa pracy. Pracownik będzie mógł wystąpić do sądu pracy z powództwem o zobowiązanie pracodawcy do wydania tego dokumentu.
Wyrok sądu dotyczący wydania świadectwa pracy podlega wykonaniu w trybie przewidzianym dla egzekucji świadczeń niepieniężnych, określonym przez Kodeks postępowania cywilnego. Co jednak zrobić gdy pracodawca nie wykonuje orzeczenia sądu, a egzekucja okaże się nieskuteczna lub nie może być prowadzona (np. ze względu na faktyczną likwidację podmiotu będącego pracodawcą)? Nowy przepis określa, że w takich sytuacjach pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy.
I w tym przypadku nowe przepisy dają czas na wystąpienie z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy lub ustalenia uprawnienia do otrzymania tego dokumentu do upływu terminu przedawnienia.
Zaostrzenie odpowiedzialności za niewydanie świadectwa pracy
Dotychczas osoba, która wbrew obowiązkowi nie wydała pracownikowi świadectwa pracy, podlegała karze grzywny od 1000 zł do 30000 zł (art. 282 pkt 3 Kodeksu pracy). Od 7 września 2019 r. regulacja ta ulega zaostrzeniu. Karze podlega niewydanie pracownikowi świadectwa pracy w określonym przepisami prawa terminie.
Inne zmiany Kodeksu pracy
Przepisy dotyczące świadectwa pracy nie są jedynymi, które wejdą w życie 7 września 2019 r. W tabeli przedstawiono pozostałe zmiany przepisów Kodeksu pracy.
Pozostałe znowelizowane przepisy Kodeksu pracy wchodzące w życie 7 września 2019 r.
| Lp. | Zmiany przepisów | ||
| Przepisy | Zakres zmian | Uwagi | |
| 1. | art. 113, art. 183a ust. 1 | Normy o charakterze antydyskryminacyjnym | Każde nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami nierówne traktowanie pracowników będzie uznawane za dyskryminację. |
| 2. | art. 47, art. 50 § 5, art. 57 § 2, art. 163 § 3, art. 177 § 5 | Uprawnienia związane z rodzicielstwem | W wyniku zmian zostanie zrównana sytuacja pracownika-innego członka najbliższej rodziny, korzystającego z urlopu macierzyńskiego bądź urlopu rodzicielskiego, z sytuacją pracownika-ojca wychowującego dziecko. |
| 3. | art. 943 § 4 | Uprawnienia mobbingowanego pracownika | Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, będzie miał prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. |
Podstawa prawna
art. 113, art. 183a § 1, art. 47, art. 50, § 5, art. 57 § 2, art. 943 § 4, art. 97, art. 163 § 3, art. 177 § 5, art. 282 pkt 3, art. 292 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495
art. 1, art. 6 ustawy z 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2019 r. poz. 1043
Tomasz Kowalski
prawnik, redaktor "MONITORA księgowego", specjalista w zakresie prawa pracy
