Rejestr Należności Publicznoprawnych - nowy obowiązek gmin w 2018 r.

Zakres zmian: Z dniem 1 czerwca 2017 r. weszły w życie zmiany wprowadzone ustawą z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz. 933). Zmiany objęły wiele ustaw. Między innymi w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w dziale I po rozdziale 1 dodano rozdział 1a w brzmieniu: "Rejestr Należności Publicznoprawnych". Generalnie Rejestr Należności Publicznoprawnych został wprowadzony z dniem 1 stycznia 2018 r., ale przepisy te w odniesieniu do wierzyciela będącego JST stosuje się od 1 czerwca 2018 r. Wprowadzenie tego rozwiązania ma spowodować m.in. dobrowolne wykonanie obowiązku zapłaty zaległości należnych JST, ujawnionych w tym Rejestrze. Ponadto ma się przyczynić do przeciwdziałania wyłudzeniom i oszustwom.

W Rejestrze można ujawniać dane dotyczące osób fizycznych, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobą prawną, nierezydentów w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będących osobą fizyczną, osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, które zalegają z tytułu należności publicznoprawnych wobec Skarbu Państwa lub JST.

Co nowe przepisy oznaczają dla jednostek: Aby JST mogła wprowadzać dane do Rejestru Należności Publicznoprawnych, musi mieć na to zgodę wyrażoną w uchwale, odpowiednio, rady gminy, rady powiatu albo sejmiku województwa. Podstawę prawną do wydania uchwały w sprawie wyrażenia zgody na wprowadzenie należności pieniężnych gminy do Rejestru stanowi art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym. W uchwale tej należy określić rodzaj należności pieniężnej JST, o której dane są przekazywane do Rejestru. Nie trzeba wymieniać enumeratywnie rodzaju należności. Można wskazać, że chodzi o należności pieniężne, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Czy rada gminy, wyrażając zgodę na ujawnienie zaległości podatkowych w Rejestrze, może wskazać, że w Rejestrze tym gmina będzie ujawniać tylko zaległości przedsiębiorców? Nie, rada gminy nie ma takiej kompetencji i nie może wprowadzić takiego ograniczenia. W uchwale wskazuje się konkretne podatki lub grupy podatków, a nie podmioty, których dług się ujawnia. Jeśli rada gminy podjęła uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na wprowadzenie należności pieniężnych gminy do Rejestru np. w kwietniu 2018 r., to uchwała musi zawierać zapis, że wchodzi w życie 1 czerwca 2018 r. Uchwała w sprawie wyrażenia zgody na wprowadzenie należności pieniężnych gminy do Rejestru podlega nadzorowi wojewody. Dane do Rejestru wprowadza się po upływie 30 dni od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia. Kiedy zatem najpóźniej dane mogą się znaleźć w Rejestrze? W ostatnim dniu przed upływem przedawnienia należności (patrz: Instruktaż w zakresie funkcjonowania Rejestru Należności Publicznoprawnych wraz ze wzorem uchwały w sprawie wyrażenia zgody na wprowadzenie należności pieniężnych gminy do Rejestru Należności Publicznoprawnych oraz wzorem zawiadomienia o zagrożeniu ujawnieniem zaległości w Rejestrze Należności Publicznoprawnych znajduje się w PORADNIKU Rachunkowości Budżetowej nr 6/2018 na str. 13-16.

Oprac. Małgorzata Majewska

red. naczelny PRB