Zatrudnianie pracowników samorządowych na stanowiskach asystentów i doradców będzie niedopuszczalne

Nowelizacja ustawy o pracownikach samorządowych uchyla przepisy dotyczące tzw. gabinetów politycznych funkcjonujących na szczeblu samorządowym przy wójtach (burmistrzach, prezydentach miast), starostach i marszałkach województwa. Stosunki pracy z pracownikami samorządowymi zatrudnionymi na stanowiskach doradców i asystentów wygasną po upływie 14 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji.

Ustawa o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych likwiduje stanowiska doradców i asystentów w urzędzie gminy, starostwie powiatowym i urzędzie marszałkowskim. Nowelizacja została przekazana do podpisu prezydentowi. Wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Dotychczasowe zasady zatrudniania asystentów i doradców

W stanie prawnym obowiązującym przed wejściem w życie nowych przepisów, wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), starostowie i marszałkowie województw na czas pełnienia swojej funkcji mają możliwość zatrudniania w urzędzie gminy, starostwie powiatowym i urzędzie marszałkowskim asystentów i doradców (art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o pracownikach samorządowych; dalej: ustawa). Osoby te są zatrudniane na podstawie umowy o pracę i mają status pracowników samorządowych (art. 4 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy). Liczba zatrudnionych doradców i asystentów nie może przekroczyć:

• w gminach do 20 000 mieszkańców - 3 osób,
• w gminach do 100 000 mieszkańców oraz powiatach - 5 osób,
• w pozostałych gminach oraz województwach - 7 osób

- art. 17 ust. 4 ustawy.

Ustawa o pracownikach samorządowych traktuje asystentów i doradców w sposób szczególny. Mianowicie, jej przepisy nie określają zadań, jakie mają wykonywać asystenci i doradcy. Do ich zatrudniania nie ma też obowiązku stosowania przepisów o wolnym naborze. W praktyce na stanowiskach asystentów i doradców często zatrudniane były osoby związane partyjnie z urzędującym wójtem, starostą czy marszałkiem województwa. Tworzyły one tzw. gabinety polityczne.

Zmiany w zatrudnianiu pracowników samorządowych

W wyniku wejścia w życie nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych uchylone zostaną przepisy regulujące kwestie związane z zatrudnianiem asystentów i doradców. Chodzi tu o przepisy:

• dopuszczające zatrudnianie pracowników samorządowych na stanowiskach doradców i asystentów (art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy),
• określające podstawowe zasady zatrudniania na stanowiskach doradców i asystentów (art. 17 ustawy),
• zobowiązujące doradców i asystentów do składania oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz oświadczeń o stanie majątkowym (art. 33 ustawy).

Pozostałe zmiany w treści przepisów ustawy o pracownikach samorządowych mają charakter porządkowy i stanowią konsekwencję uchylenia wymienionych wyżej regulacji.

Skutki nowelizacji

Umowy o pracę z doradcami i asystentami wygasają po upływie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych. Tym samym tzw. gabinety polityczne funkcjonujące w urzędzie gminy, starostwie powiatowym i urzędzie marszałkowskim stracą podstawę prawną swojego istnienia i ulegną rozwiązaniu.

Po wejściu w życie nowelizacji pracownicy samorządowi będą zatrudniani wyłącznie na stanowiskach urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych, oraz pomocniczych i obsługi.

Podstawa prawna:

• art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 pkt 2, art. 17 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 902; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60),

• art. 1-2, art. 4 ustawy z 15 września 2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (ustawa czeka na podpis Prezydenta).

Tomasz Kowalski

specjalista z zakresu prawa pracy