Jak od 1 stycznia 2018 r. płatnik posiadający zadłużenie w ZUS powinien rozliczyć składki społeczne zaliczone na spłatę składek zdrowotnych

Od 1 stycznia 2018 r. ZUS zaliczy opłacone składki w pierwszej kolejności na poczet ewentualnego zadłużenia (zarówno z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, FEP, zdrowotne jak i fundusze pozaubezpieczeniowe). Zatem bieżące zobowiązanie płatnika na poszczególne składki może nie zostać uregulowane w całości lub w części ze względu na niewystarczającą kwotę wpłaty. Zapłacone przez składki na własne ubezpieczenia, bez względu na okres, za jaki przysługują, przedsiębiorca może nadal odliczyć od podstawy opodatkowania albo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, według metody kasowej. Jeżeli jednak dokonana wpłata składek na ubezpieczenia społeczne zostanie zaliczona na zaległe składki zdrowotne, należy dokonać korekty tych kosztów. Takie stanowisko zajęło MF w odpowiedzi z 17 listopada 2017 r. na pytania redakcji MPPiU w tym zakresie.

Od 1 stycznia 2018 r. płatnicy składek będą regulować zobowiązania składkowe wobec ZUS na jeden indywidualnie przypisany rachunek. Ponadto dokonane wpłaty będą zaliczane w pierwszej kolejności na spłatę ewentualnego zadłużenia, jeżeli płatnik takie posiada. W związku z tym powstały wątpliwości w zakresie zaliczania dokonanych wpłat na zaległości z tytułu ubezpieczeń społecznych, FEP, zdrowotnego i funduszy pozaubezpieczeniowych do kosztów uzyskania przychodów. Problematyczna jest również sytuacja, gdy wpłata dokonana na składki społeczne zostanie zaliczona na spłatę zaległości z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.

Redakcja MPPiU skierowała w tej sprawie pytania do Ministerstwa Finansów, na które odpowiedzi przedstawiamy poniżej.

Pytanie redakcji:

W jakiej wysokości składki zapłacone począwszy od 1 stycznia 2018 r. płatnik będący dłużnikiem wobec ZUS będzie mógł odliczyć od przychodu, a w jakiej od podatku?

MF (…) Nowe przepisy dotyczące płatności składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne obowiązujące od 1 stycznia 2018 r. nie wpływają na zmiany zasad stosowania przepisów ustawy PIT.

W przypadku osoby fizycznej opłacającej składki na własne ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej możliwe są dwa rozwiązania.

Po pierwsze, podatnik ten może zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne odliczyć od podstawy opodatkowania zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a) lub art. 30c ust. 2 ustawy PIT, pod warunkiem że składki te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Przy czym odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ze wspomnianych wyżej przepisów wynika, że odliczeniu podlegają składki zapłacone w danym okresie rozliczeniowym. Jeżeli podatnik nie odlicza przedmiotowych składek w sposób wyżej opisany, składki te może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku zastosowanie znajdzie art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy PIT, co oznacza, że wydatki takie mogą zostać zaliczone do kosztów z chwilą opłacenia składek. Obowiązuje tu więc kasowa metoda zaliczania do kosztów składek na własne ubezpieczenia społeczne.

Pytanie redakcji:

Jakie znaczenie dla płatników składek na własne ubezpieczenia ma zaliczenie wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne na zaległość z tytułu składki zdrowotnej?

MF Zaliczenie dokonanej wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne za zaległe składki zdrowotne stanowi podstawę do korekty kosztów. Zasady korekty kosztów uzyskania przychodów wynikają z art. 22 ust. 7c -7f ustawy PIT. Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, na podstawie art. 27b ustawy PIT obniża podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejności o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (o której mowa w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki. Wysokość wydatków na ubezpieczenie zdrowotne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.

Takie same zasady odliczania (czyli kasowa metoda) od przychodu składek na własne ubezpieczenia społeczne obowiązują w przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą, którzy opłacają ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a także odliczania od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku opłacania podatku w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej.

Oprac. Bożena Goliszewska-Chojdak