Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 10/2016, data dodania: 16.05.2016

Czy można zrezygnować z wydłużonego urlopu rodzicielskiego - stanowisko MRPiPS

Zdaniem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracownik może zrezygnować z korzystania z wydłużonego urlopu rodzicielskiego. Jednak taka rezygnacja powoduje, że zarówno pracownik, jak i pozostali członkowie rodziny już nie będą mogli skorzystać z niewykorzystanej części tego urlopu. Takie stanowisko przedstawił resort pracy w swoich wyjaśnieniach z 7 kwietnia 2016 r. w odpowiedzi na zapytanie redakcji MPPiU.

Pracownik może łączyć urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił mu tego urlopu. W takim przypadku pracownik nie może pracować w wymiarze przekraczającym 1/2 etatu (art. 1821e § 1 Kodeksu pracy). W wyniku obowiązującej od 2 stycznia 2016 r. zmiany przepisów, jeżeli pracownik łączy wykonywanie pracy z urlopem rodzicielskim, wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu. Wydłużenie to następuje proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części. Urlop rodzicielski łącznie z urlopem wydłużonym nie może trwać dłużej niż do:

● 64 tygodni - gdy pracownikowi urodziło się jedno dziecko podczas porodu,

● 68 tygodni - gdy pracownikowi urodziło się więcej niż jedno dziecko podczas jednego porodu.

Okres, o który zostaje wydłużony urlop rodzicielski, należy ustalić jako iloczyn liczby tygodni, w których pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy, i wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Przykład

Pracownica przebywa na urlopie macierzyńskim od 4 stycznia 2016 r. Po jego wykorzystaniu, w okresie od 23 maja 2016 r. do 1 stycznia 2017 r., zamierza skorzystać z 32-tygodniowego urlopu rodzicielskiego połączonego z pracą w wymiarze 1/2 etatu. W tej sytuacji wymiar urlopu pozostałego do wykorzystania powinien być ustalony w następujący sposób: 32 tygodnie x 1/2 etatu = 16 tygodni.

W związku z możliwością wydłużania urlopu rodzicielskiego, czyli regulacją nieistniejącą dotychczas w przepisach prawa pracy, powstały wątpliwości naszych Czytelników dotyczące możliwości rezygnacji z wydłużonego urlopu rodzicielskiego. Dlatego zwróciliśmy się do resortu pracy z zapytaniem: jeżeli doszło do wydłużenia urlopu rodzicielskiego w związku z łączeniem tego urlopu z pracą i pracownik wykorzystuje ten wydłużony urlop rodzicielski, ale chce z niego zrezygnować, to czy ma takie prawo? Jeśli w tym przypadku można przerwać urlop rodzicielski, to na jakich zasadach?

W odpowiedzi na nasze zapytanie Departament Prawny Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnił, że pracownik może zrezygnować z wydłużonego urlopu rodzicielskiego na ogólnych zasadach. Zdaniem resortu pracy:

(...) przepisy Kodeksu pracy przewidują możliwość rezygnacji z urlopu rodzicielskiego na podstawie art. 1791 k.p., a zatem w przypadku gdy urlop rodzicielski został udzielony na podstawie tzw. długiego wniosku złożonego przez pracownicę, nie później niż 21 dni po porodzie. Rezygnacja z korzystania z urlopu rodzicielskiego w całości albo w części i powrót do pracy następuje na wniosek składany pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Ponadto zgodnie z art. 1821d § 3 k.p. pracownik może zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie za zgodą pracodawcy i powrócić do pracy. W opinii Departamentu Prawa Pracy możliwość rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w całości lub części dotyczy także wydłużonej proporcjonalnie części urlopu rodzicielskiego w następstwie łączenia korzystania z urlopu z wykonywaniem pracy.

Zatem zdaniem Ministerstwa Pracy pracownik może zrezygnować z wydłużonego urlopu rodzicielskiego składając wniosek najpóźniej 21 dni przed powrotem do pracy. Dotyczy to jednak wyłącznie urlopu rodzicielskiego udzielonego na podstawie tzw. długiego wniosku, czyli wówczas, gdy pracownik wystąpił o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze w ciągu 21 dni od dnia porodu. Ponadto z wydłużonego urlopu rodzicielskiego można zrezygnować w każdym czasie, ale tylko za zgodą pracodawcy.

Resort pracy zwrócił uwagę, że z wydłużonej w wyniku łączenia z pracą części urlopu rodzicielskiego może skorzystać tylko pracownik, który nabył prawo do tego wydłużonego urlopu. Zatem taki urlop rodzicielski nie przysługuje drugiemu rodzicowi dziecka czy innym członkom rodziny. Jeżeli więc pracownik zrezygnuje z wykorzystania urlopu rodzicielskiego, to definitywnie straci prawo do tego wydłużonego urlopu. Poniżej wyjaśnienia resortu pracy w tej kwestii:

Należy zaznaczyć, że we wniosku o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy, pracownik musi określić sposób wykorzystania części urlopu rodzicielskiego, o którą urlop zostanie proporcjonalnie wydłużony. Oznacza to, że wydłużona część urlopu rodzicielskiego nie wchodzi do puli wymiaru tego urlopu, a zatem z pozostałej, wydłużonej części urlopu rodzicielskiego może skorzystać tylko pracownik łączący urlop rodzicielski (lub jego część) z pracą. Zatem, zdaniem Departamentu, wydaje się, że w przypadku rezygnacji z części urlopu rodzicielskiego proporcjonalnie wydłużonego nie będzie możliwe skorzystanie z pozostałej części przypadającej po rezygnacji.

Podstawa prawna:

● art. 1791 § 1, art. 1821a, art. 1821e-1821f ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268

● § 20 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków - Dz.U. z 2015 r., poz. 2243

Marek Skałkowski

ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, redaktor naczelny MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były pracownik działu porad prawnych Państwowej Inspekcji Pracy

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK