Rachunkowość Budżetowa 23/2016 [dodatek: Rachunkowość w oświacie], data dodania: 21.11.2016

Kryteria różnicowania wysokości dodatku funkcyjnego

Rada gminy przyjęła uchwałę w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli. W zakresie regulacji dotyczących dodatku funkcyjnego ustalono jedynie przedziały kwotowe stawek tego składnika pensji, zróżnicowane dla poszczególnych stanowisk. Określono, że konkretną jego wysokość ustalać będzie organ przyznający ten dodatek. Czy te zapisy uchwały są prawidłowe?

Zapisy uchwały są prawidłowe tylko w części dotyczącej ustalenia stawek dodatku funkcyjnego. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 21 lipca 2016 r. (sygn. akt II SA/Ol 799/16), forma określenia wysokości stawki dodatku zależy od organu uchwałodawczego i może być ustalona kwotowo, jako procent od wynagrodzenia zasadniczego lub przedział określający dodatek w wysokości od-do. Olsztyński Sąd Administracyjny podkreślił, że rada gminy musi jednak określić kryteria przyznawania dodatku na tyle precyzyjnie, by stawka dodatku dla poszczególnych stanowisk była możliwa do ustalenia zgodnie z jego wolą i czytelna dla osoby uprawnionej. Regulamin przyjęty przez radę gminy nie wypełnia całej delegacji zawartej w art. 30 ust. 6 pkt 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela). Zgodnie z nim, organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu wysokość stawek dodatków oraz szczegółowe warunki ich przyznawania. Wobec tego we wskazanym w pytaniu regulaminie brakuje ustalenia dotyczącego szczegółowych warunków przyznawania dodatku funkcyjnego. Olsztyński Sąd Administracyjny wskazał, że regulacja ta ma wyeliminować względnie maksymalnie ograniczyć luz decyzyjny organu przyznającego ten składnik pensji nauczycielowi (dyrektorowi lub wicedyrektorowi).

Z tego powodu sąd ten stwierdził w analogicznej sytuacji nieważność części regulaminu.

Z orzecznictwa wynika, że szczegółowe warunki przyznawania dodatku funkcyjnego to kryteria pozwalające na różnicowanie jego wysokości. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażonym w wyroku z 5 marca 2014 r. (sygn. akt I OSK 2908/13), dopuszczalne jest uzależnienie wysokości dodatku funkcyjnego od wielkości szkoły, liczby uczniów i oddziałów, złożoności zadań wynikających z zajmowanego stanowiska, liczby stanowisk kierowniczych w szkole oraz warunków lokalowych, środowiskowych i społecznych, w jakich placówka funkcjonuje. Wszystkie te czynniki mają bowiem bezpośredni wpływ na nakład pracy osoby pełniącej funkcję kierowniczą.

ZAPAMIĘTAJ!

Jako kryterium różnicujące wysokość dodatku funkcyjnego nie mogą być przyjęte wyniki pracy szkoły, ponieważ w przypadku zmiany na stanowisku kierowniczym osoba obejmująca tę funkcję mogłaby ponosić negatywne konsekwencje działań podejmowanych przez poprzednika.

Uzależnienie wysokości dodatku funkcyjnego od wyników pracy szkoły mogłoby także doprowadzić do pokrzywdzenia dyrektora szkoły, który z uwagi na warunki środowiskowe i społeczne nie jest w stanie osiągnąć wyższych wyników (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 4 lutego 2013 r., znak NK-N.4131.66.8.2013.JB6). Jako kryteria różnicujące wysokość dodatku nie można przyjmować pojęć nieostrych, tj. np. "złożoność zadań wynikających z zajmowanego stanowiska" czy też "złożoność zadań i warunki ich realizacji". Takie zapisy umożliwiałyby bowiem stosowanie niedopuszczalnego (sprzecznego z prawem) luzu interpretacyjnego (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 16 lipca 2012 r., znak NK-II.4131.228.2012).

Rada gminy nie jest uprawniona do określenia sytuacji, które skutkować będą pozbawieniem nauczyciela dodatku funkcyjnego. Brak jest takiego upoważnienia w art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody podlaskiego z 5 lipca 2011 r., znak NK-II.4131.2.79.2011.AŁ). W regulaminie nie mogą być też zawarte ustalenia dotyczące cofania i obniżania dodatku w czasie, na jaki został przyznany, tym bardziej bez konieczności wypowiedzenia warunków pracy i płacy (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody śląskiego z 3 listopada 2010 r., znak NP/II/0911/384/10).

Regulamin nie może zawierać regulacji sprzecznych z § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy, zgodnie z którym do uzyskania dodatku funkcyjnego uprawnieni są nauczyciele, którym powierzono stanowisko dyrektora lub wicedyrektora przedszkola, szkoły lub placówki oświatowej albo inne stanowisko kierownicze przewidziane w statucie szkoły. Przysługuje on też nauczycielowi, który sprawuje funkcję: wychowawcy klasy, doradcy metodycznego lub nauczyciela-konsultanta bądź opiekuna stażu.

Z orzecznictwa

Dodatek funkcyjny różni się od wszystkich innych dodatków tym, że jest ściśle i bezpośrednio związany z funkcją wykonywaną przez nauczyciela. Jest to stały składnik wynagrodzenia na określonym stanowisku, stanowiący ekwiwalent za zwiększony nakład pracy, za zwiększony zakres odpowiedzialności za działania własne i podległych pracowników, za stopień utrudnienia pracy. Sam fakt, że pracownikowi powierzono określoną funkcję kierowniczą, uzasadnia jego prawo nie tylko do wynagrodzenia zasadniczego związanego z wykonywaniem tej funkcji, lecz również dodatku funkcyjnego, jeżeli przepisy przewidują dla tego stanowiska dodatek funkcyjny.

Wyrok NSA z 25 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 1789/15

Leszek Jaworski

prawnik, specjalista ds. prawa pracy, autor licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego

Podstawy prawne

● art. 30 ust. 6 pkt 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379)

● § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 416; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1029)

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK