Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 6/2016, data dodania: 17.03.2016

Jak ustalać zmianę regulaminu pracy ze związkami zawodowymi

W naszym zakładzie produkcyjnym działa 6 związków zawodowych. Dwie organizacje są reprezentatywne (należą do struktur organizacji ogólnokrajowych), dwie są zakładowymi organizacjami związkowymi, a pozostałe dwie są organizacjami związkowymi. Pracodawca planuje modyfikację regulaminu pracy. Czy każda organizacja działająca w zakładzie powinna otrzymać projekt zmian? Co w przypadku, gdy organizacje nie dojdą do wspólnego stanowiska w sprawie proponowanych modyfikacji? Czy pracodawca może sam wprowadzić zmiany do regulaminu pracy, jeśli wszystkie organizacje związkowe działające w zakładzie pracy nie dojdą do porozumienia?

PROBLEM

RADA

Państwa obowiązkiem jest przekazanie propozycji zmian w regulaminie wszystkim organizacjom reprezentatywnym oraz zakładowym organizacjom związkowym zrzeszającym co najmniej 10 członków. Pracodawca nie ma natomiast obowiązku konsultowania zmian z organizacjami związkowymi zrzeszającymi poniżej 10 członków. Gdy zakładowe organizacje związkowe, w tym reprezentatywne, nie przedstawią w ustalonym terminie wspólnego stanowiska w sprawie zmian w regulaminie pracy, pracodawca może je wprowadzić samodzielnie.

UZASADNIENIE

Jeśli w zakładzie pracy funkcjonują związki zawodowe, wówczas na etapie zarówno wprowadzania regulaminu pracy, jak i jego ewentualnych modyfikacji obowiązkiem pracodawcy jest uzgodnienie treści regulaminu ze związkami zawodowymi - choć nie w każdym przypadku ze wszystkimi. Zmiany w regulaminie pracy podlegają takiemu samemu trybowi w zakresie uzgodnienia z zakładowymi organizacjami związkowymi jak wprowadzanie tego regulaminu.

W przypadku uzgodnień pracodawcy z organizacjami związkowymi zmian regulaminu pracy należy wskazać, że w zakładzie pracy mogą działać:

● organizacje związkowe reprezentatywne,

● zakładowe organizacje związkowe,

● organizacje związkowe.

Organizacją reprezentatywną uprawnioną do ustalania lub zmiany regulaminu pracy jest organizacja:

● będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej, pod warunkiem że zrzesza co najmniej 7% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, lub

● zrzeszająca co najmniej 10% pracowników zatrudnionych u pracodawcy.

Natomiast zakładową organizacją związkową jest taka organizacja, która zrzesza przynajmniej 10 członków. Nie można wykluczyć sytuacji, w której organizacja związkowa będzie miała poniżej 10 członków. Wówczas nie będzie organizacją zakładową, a pracodawca nie będzie miał obowiązku jej uwzględniania np. w procedurze uzgadniania zmian w treści regulaminu pracy.

Warto zwrócić uwagę, że przepisy Kodeksu pracy, regulując kwestie uzgodnień dotyczących regulaminu pracy, posługują się pojęciem "zakładowa organizacja związkowa", co jednoznacznie oznacza, że partnerem w tej kwestii nie jest organizacja związkowa zrzeszająca mniej niż 10 członków.

W przypadku gdy pracodawca nie uzgodni zmian w regulaminie pracy z zakładową organizacją związkową (organizacjami) w terminie ustalonym przez strony, wówczas zmiany te mogą zostać wprowadzone przez pracodawcę samodzielnie (art. 1042 § 2 Kodeksu pracy).

UWAGA!

Organizacji związkowej zrzeszającej mniej niż 10 członków nie przysługują uprawnienia zakładowej organizacji związkowej, w tym prawo do zajmowania stanowiska w kwestiach dotyczących regulaminu pracy.

Jeżeli organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne nie przedstawią w terminie 30 dni wspólnie uzgodnionego stanowiska w sprawie ustalenia regulaminu pracy, decyzje w tej sprawie podejmuje pracodawca po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych (art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych).

Porównując regulację kodeksową oraz tę zawartą w ustawie o związkach zawodowych, można dostrzec pewną niekonsekwencję w zakresie określenia strony związkowej zdolnej do uzgodnień z pracodawcą w zakresie ustalania (w tym modyfikacji) regulaminu pracy. Ustawa o związkach zawodowych posługuje się pojęciem organizacji związkowych, co może sugerować, że zdolność w zakresie uzgadniania regulaminu ma również organizacja zrzeszająca poniżej 10 członków. Należy jednak uznać taką interpretację za nieprawidłową w zestawieniu z regulacją Kodeksu pracy, który ustalając tryb uzgodnień w zakresie regulaminu pracy wskazuje na zakładowe organizacje związkowe - a więc zrzeszające minimum 10 członków.

Zatem w omawianej sytuacji pracodawca powinien uzgadniać zmiany (przesłać swoje propozycje w tym zakresie) organizacjom reprezentatywnym, w tym organizacjom mającym status zakładowych organizacji związkowych.

Działające w zakładzie organizacje, którym pracodawca przedstawił w ramach konsultacji propozycje zmian do regulaminu pracy, mogą mieć wspólne interesy. Wówczas przedstawią pracodawcy wspólne stanowisko w zakresie proponowanych zmian. Nie można jednak wykluczyć, że organizacje nie dojdą do porozumienia. Brak wspólnego stanowiska może dotyczyć wszystkich organizacji lub niektórych z nich. Gdy każda z organizacji związkowych ma odrębne stanowisko, wówczas zmiany w regulaminie pracy ustali pracodawca.

Przykład

U pracodawcy działają dwie organizacje reprezentatywne oraz jedna zakładowa organizacja związkowa zrzeszająca powyżej 10 członków. Pracodawca przesłał propozycje zmian do regulaminu pracy każdej organizacji. Organizacje reprezentatywne uzgodniły wspólne stanowisko, natomiast zakładowa organizacja związkowa miała odmienne zdanie. Z pozoru mogłoby się wydawać, że skoro strona związkowa nie przedstawiła wspólnego stanowiska, to pracodawca może wprowadzić zmiany do regulaminu samodzielnie. Jednak art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych wskazuje na możliwość zajęcia wspólnego stanowiska nie tylko przez ogół organizacji związkowych, ale i same organizacje reprezentatywne. W takim przypadku partnerem do przeprowadzania zmian w regulaminie będą organizacje reprezentatywne, które przedstawią pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko.

Podstawa prawna:

● art. 251, art. 30 ust. 5 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 1881

● art. 104, art. 1042, art. 24125a ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268

Sebastian Kryczka

ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, od kilkunastu lat specjalizuje się w problematyce prawa pracy oraz w wybranych zagadnieniach prawa cywilnego i administracyjnego, autor wielu artykułów i komentarzy z tej dziedziny

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK