1/2018, data dodania: 11.12.2017 Czy do regulaminu pracy można wprowadzić indywidualny rozkład czasu pracy bez zgody pracownika
PROBLEM
Nasi pracownicy pracują w podstawowym systemie czasu pracy w godz. od 7.00 do 15.00. Chcielibyśmy, żeby kilku pracowników pracowało 2 dni w tygodniu w godz. 8.00-16.00, ale oni nie wyrażają na to zgody. Mamy zamiar wprowadzić indywidualny rozkład czasu pracy dla tych pracowników w regulaminie pracy. Czy po ustaleniu takiego zapisu w regulaminie pracownicy będą musieli dostosować się do wyznaczonych warunków?
RADA
Nie. Indywidualny rozkład czasu pracy może zostać wprowadzony tylko na pisemny wniosek pracownika. Umieszczenie w regulaminie pracy zapisu o wprowadzeniu indywidualnego rozkładu czasu pracy nie może zastąpić wniosku pracownika.
UZASADNIENIE
Jeżeli wprowadzą Państwo w regulaminie pracy zapisy o możliwości skorzystania z indywidualnego czasu pracy, to i tak decyzja o godzinach rozpoczynania i kończenia pracy będzie należała do pracowników. W tym celu potrzebne będą wnioski pracowników, które mogą oni złożyć indywidualnie i tylko z własnej woli. Jedynie na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić indywidualny rozkład jego czasu pracy w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty (art. 142 Kodeksu pracy).
Rozkład czasu pracy przedstawia dni pracy konkretnego pracownika w danym okresie rozliczeniowym oraz godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy w tych dniach. W indywidualnym rozkładzie czasu pracy odmienna organizacja czasu pracy dotyczy wyłącznie tego pracownika, który napisze wniosek w tej sprawie. Wniosek pracownika nie jest wiążący dla pracodawcy. Zatem jego złożenie nie oznacza, że pracodawca musi wyrazić zgodę na inny rozkład czasu pracy niż pozostałych pracowników. Należy pamiętać, że zmiana rozkładu czasu pracy może być ustalona tylko w taki sposób, żeby nie naruszała ustawowych zasad wynikających z systemu, którym pracownik jest objęty.
Przykład
Pracownicy zakładu pracują w podstawowym systemie czasu pracy w godz. 7.30-15.30. Jedna z pracownic, której potrzebna była dłuższa przerwa w czasie pracy, wystąpiła do zarządu spółki z wnioskiem o zmianę rozkładu czasu pracy od godz. 6.00 do godz. 10.00 i od godz. 13.00 do godz. 17.00. Pracownica nie otrzymała zgody, ponieważ była zatrudniona w równoważnym systemie czasu pracy, który nie pozwala na zastosowanie tego rodzaju przerwy.
Przykład
Pracownicy zakładu pracują w podstawowym systemie czasu pracy w godz. 7.00-15.00. Jeden z pracowników złożył do dyrektora wniosek o zmianę godzin pracy na godz. 8.00-16.00 ze względu na odwożenie córki do przedszkola, które jest czynne od godz. 7.30. Dyrektor wyraził zgodę na tę zmianę.
Jeżeli chcą Państwo wprowadzić dla pracowników danej komórki organizacyjnej inne godziny pracy niż obowiązujące pozostałych pracowników, jest to dopuszczalne. Można bowiem ustalić w przepisach wewnątrzzakładowych, np. w regulaminie pracy, różne godziny pracy dla poszczególnych grup pracowników. Nie można natomiast ustalać różnych godzin pracy dla pojedynczych pracowników w systemie podstawowym czasu pracy.
Pracodawca może również wprowadzić indywidualny rozkład czasu pracy dla kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Indywidualny rozkład czasu pracy kierowcy ustalany przez pracodawcę może przewidywać różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy (art. 8 ust. 2 i ust. 3 ustawy o czasie pracy kierowców). W takim przypadku ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Indywidualny rozkład czasu pracy kierowców wprowadza się w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa taka organizacja - po porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy. Zastosowanie indywidualnego rozkładu czasu pracy nie może naruszać prawa pracownika do nieprzerwanych ustawowych odpoczynków.
Przykład
W zakładzie komunikacji miejskiej oprócz pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych są zatrudnieni także kierowcy autobusów. Prezes zakładu wprowadził w grupie kierowców indywidualny rozkład czasu pracy. W tym celu sporządził na piśmie porozumienie, które podpisał także zakładowy związek zawodowy. W tej sytuacji kierowcy będą zatrudniani na podstawie harmonogramów pracy sporządzonych przez kierownika transportu. Natomiast to porozumienie nie może obejmować pracowników administracyjno-biurowych. Mają oni prawo ewentualnie występować z wnioskami o ustalenie im indywidualnego czasu pracy, które mogą (ale nie muszą) być uwzględnione przez prezesa firmy.
Podstawa prawna:
art. 142, art. 150 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962
art. 8 ust. 2 i ust. 3 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1155; ost zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 567
Jadwiga Krukowska,
specjalista z zakresu prawa pracy, praktyk z ponad 30-letnim doświadczeniem w działach kadrowo-płacowych, od ponad 20 lat nadzoruje pracę w tych działach
