Poradnik Rachunkowości Budżetowej 8/2017, data dodania: 24.07.2017

Remont czy ulepszenie, zakup bieżący czy majątkowy

Problem: Wiele jednostek jest obecnie na etapie ustalania planów na rok kolejny, pisania wniosków o środki na remonty, zakupy, inwestycje w roku kolejnym. Tu właśnie często pojawia się dylemat, czy zadanie, które planujemy, powinno zostać ujęte jako remont czy ulepszenie, zakup bieżący czy majątkowy?

Rada: Niewątpliwie trzeba mieć na uwadze różne kryteria, które decydują o zaliczeniu robót do inwestycji lub remontów, natomiast przy zakupach należy uwzględniać cenę jednostkową kupowanego elementu majątku.

Remont a ulepszenie

Ustawa o rachunkowości w art. 31 określa, że: wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami.

Nie ma niestety w tej ustawie definicji pojęcia "remont". Tu posługujemy się najczęściej prawem budowlanym, które w art. 3 pkt 11 stanowi, że: przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 stycznia 1998 r. (sygn. akt SA/Sz 119/97) również wskazał, że: wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych można uznać za remont. Natomiast przez ulepszenie należy rozumieć unowocześnienie środka trwałego, które podnosi jego wartość techniczną, użytkową, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż pierwotne jego przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych.

Reasumując, o zaliczeniu robót do inwestycji lub remontów decydują wyłącznie kryteria rzeczowe, techniczne, a nie finansowe.

Za remont możemy uznać zatem wymianę sieci elektrycznej budynku, malowanie ścian, naprawę dziur w drogach, wymianę kafelek i armatury w łazienkach itp. Natomiast ulepszeniem może być: położenie nawierzchni asfaltowej na drodze gruntowej czy dobudowanie chodników i oświetlenia do istniejącej drogi, rozbudowa budynku szkoły o halę sportową, adaptacja dotychczasowych pomieszczeń magazynowych na pomieszczenia biurowe itp.

Zwróćmy uwagę, że może zdarzyć się, że niektóre remonty będą w naszym budżecie miały wartości wyższe niż ulepszenia, np. naprawa dziur w drogach to często milionowe kwoty, podczas gdy adaptacja pomieszczeń magazynowych na biurowe może kosztować np. 150 tys. zł - dlatego tak podkreśla się kryteria rzeczowe, a nie finansowe.

Remont to wydatek bieżący, zatem klasyfikujemy go w paragrafie 427 "Zakup usług remontowych", z odpowiednią czwartą cyfrą, a księgujemy na kontach:

  • Wn 402 "Usługi obce",
  • Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".

Ulepszenie to wydatek inwestycyjny, zatem w jednostkach budżetowych użyjemy paragrafu 605 "Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych", z odpowiednią czwartą cyfrą, a w innych jednostkach organizacyjnych odpowiednio paragrafy: 607 (samorządowe zakłady budżetowe), 611 (państwowe fundusze celowe), 613 (pozostałe jednostki).

Schemat. Ewidencja ulepszenia w jednostce budżetowej

 

Jeśli natomiast ulepszenie środka trwałego sfinansowano ze środków pieniężnych gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym państwowych i samorządowych jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową (konto 132), pod datą zapłaty zobowiązania musimy dokonać zapisu dodatkowego:

  • Wn 740 "Dotacje i środki na inwestycje",
  • Ma 800 "Fundusz jednostki".

Zapisu tego należy dokonać w kwocie odpowiadającej równowartości środków pieniężnych, jakie wykorzystano na sfinansowanie ulepszenia środka trwałego.

 

Zakup bieżący czy majątkowy

Przy zakupach znaczenie ma cena jednostkowa kupowanego elementu majątku.

Jeżeli kupimy 100 komputerów w cenie 2000 zł każdy, to łącznie będzie to znaczna kwota - 200 000 zł, ale nadal będzie to zakup bieżący, gdyż cena jednostkowa każdego komputera wynosi 2000 zł. A zatem będzie to w naszych księgach inwentarzowych tylko pozostały środek trwały, a te finansujemy z wydatków bieżących.

Jeśli natomiast kupimy np. traktorek - kosiarkę do ośrodka sportu w cenie 15 000 zł, to będzie to zakup majątkowy, gdyż cena jednostkowa stanowi kwotę powyżej 3500 zł, czyli w naszych księgach inwentarzowych będzie to środek trwały.

Zakupy bieżące ujmujemy w paragrafie 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", z odpowiednią czwartą cyfrą, zaś ewidencja księgowa wygląda następująco:

  • Wn 401 "Zużycie materiałów i energii",
  • Ma 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".

Zakupy majątkowe - w zależności od formy prawnej jednostki - odnosimy odpowiednio w paragrafach: 606 (jednostki budżetowe), 608 (samorządowe zakłady budżetowe), 612 (państwowe fundusze celowe) i 614 (pozostałe jednostki).

Zakupy te, zgodnie z rozporządzeniem o klasyfikacji budżetowej, odnoszą się do środków trwałych niezaliczonych do pierwszego wyposażenia, których wartość początkowa jest wyższa niż kwota określona w art. 16f updop (aktualnie 3500 zł, ale planowane jest zwiększenie tej kwoty do 5000 zł), a odpisy amortyzacyjne nie są dokonywane jednorazowo lub gdy odpisów amortyzacyjnych od tych środków nie dokonuje się w przypadkach określonych w tej ustawie.

Ewidencja księgowa zakupów majątkowych wygląda tak jak w przypadku ulepszenia.

 

Z opisywanymi zagadnieniami ściśle związana jest sprawa zakupu części zamiennych, często znacznie przekraczających wartość 3500 zł. Zakupy części zamiennych, które nie powodują ulepszenia, a jedynie przywrócenie normalnego funkcjonowania środka trwałego, nie stanowią inwestycji. Z przepisów podatkowych wynika, że wydatki, które nie spowodowały ulepszenia środka trwałego - bez względu na ich wysokość - stanowią wydatki na remont, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia lub zakończenia remontu.

Agnieszka Drożdżal

wieloletni skarbnik gminy

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK