Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Jakie dokumenty należy złożyć w ZUS

Ubezpieczony ubiegający się o świadczenie rehabilitacyjne powinien złożyć komplet dokumentów składający się z:

● druku ZUS Np-7 - oświadczenia do celów świadczenia rehabilitacyjnego,

● druku ZUS N-9 - zaświadczenia o stanie zdrowia (wypełnia lekarz prowadzący leczenie),

● druku ZUS N-10 - wywiadu zawodowego z miejsca pracy (nie dotyczy ubezpieczonych, których niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia, oraz osób prowadzących działalność pozarolniczą),

● protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego będącego pracownikiem,

● karty wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego innego niż pracownik,

● decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej wydanej przez inspektora sanitarnego - w przypadku choroby zawodowej

- w jednostce terenowej ZUS według miejsca zamieszkania co najmniej na 6 tygodni przed końcem okresu zasiłkowego wynoszącego 182 dni, lub 270 dni - w przypadku trwania ciąży lub gruźlicy.

Komu nie przysługuje świadczenie rehabilitacyjne

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, która:

● ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,

● kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,

● jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,

● podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników

- art. 13 ust. 1, art. 18 i art. 22 ustawy zasiłkowej.

W celu ustalenia, czy nie zaistniały wymienione wyżej okoliczności, do wypłaty przez ZUS świadczenia za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia osoba ubiegająca się o świadczenie rehabilitacyjne składa dodatkowo oświadczenie ZUS Z-10.

O potrzebie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS, wydając stosowną decyzję. Jeżeli świadczenie jest wypłacane przez ZUS, to do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku:

● ZUS Z-3 - w przypadku pracowników,

● ZUS Z-3b - w przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych, albo

● ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

UWAGA!

Osoby po ustaniu ubezpieczenia do kompletu dokumentów dołączają dodatkowo oświadczenie ZUS Z-10.

Jeżeli zaświadczenie płatnika składek zostało złożone wcześniej, np. do wypłaty zasiłku chorobowego, wówczas nie jest wymagane ponowne jego złożenie, pod warunkiem że nie uległy zmianie okoliczności mające wpływ na podstawę wymiaru świadczenia.

PRZYKŁAD

Pracownik cierpi na chorobę zawodową. W celu uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego oprócz wniosku na druku ZUS Np-7 wymagane jest zaświadczenie od lekarza leczącego (ZUS N-9), wywiad zawodowy od pracodawcy (ZUS N-10) oraz decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego. Ponieważ pracodawca złożył w ZUS zaświadczenie ZUS Z-3 do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego, a okoliczności nie uległy zmianie, nie ma obowiązku ponownego wypełniania tego zaświadczenia.

PRZYKŁAD

Przedsiębiorca pobiera zasiłek chorobowy. Przed upływem 6 tygodni do czasu zakończenia okresu zasiłkowego powinien złożyć w ZUS wniosek o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego (ZUS Np-7) oraz zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza leczącego (ZUS N-9) i zaświadczenie na druku ZUS Z-3b (chyba że nic się nie zmieniło w stosunku do danych wykazanych w poprzednim zaświadczeniu).

PRZYKŁAD

Pracownik po ustaniu zatrudnienia złożył wniosek o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego (ZUS Np-7). Ma także obowiązek dostarczyć wypełnione przez pracodawcę zaświadczenie ZUS Z-3 oraz zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza leczącego (ZUS N-9). W tym przypadku nie musi załączać druku ZUS N-10. Dodatkowo składa natomiast oświadczenie na formularzu ZUS Z-10.

W przypadku gdy osoba pobierająca świadczenie rehabilitacyjne za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie poinformuje o zaistnieniu okoliczności mających wpływ na prawo do tych świadczeń, świadczenia te zostaną uznane za nienależnie pobrane i będą podlegały zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości i na zasadach określonych w przepisach prawa cywilnego (art. 84 ust. 1 i 2 ustawy systemowej).

Jak należy wypełnić dokumenty

Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne (ZUS Np-7) w części I wypełnia osoba ubiegająca się o świadczenie rehabilitacyjne (pracownik). Część II (informacja o ubezpieczeniu) wypełnia płatnik składek, a część III (informacja o niezdolności do pracy) - płatnik zasiłku chorobowego, ze wskazaniem, przez jaki okres ubezpieczony pobierał wynagrodzenie za czas choroby, a przez jaki okres - zasiłek chorobowy. Należy również podać przewidywaną datę zakończenia okresu zasiłkowego. Jeżeli pracodawca jest uprawniony do wypłaty zasiłków, wypełnia obie części (wzór wypełnionego formularza poniżej).

Druk ZUS N-9 wypełnia wyłącznie lekarz, który leczy pracownika. Natomiast druk ZUS N-10 w całości wypełnia pracodawca. W tym formularzu pracodawca określa kwalifikacje zawodowe pracownika, rodzaj wykonywanej pracy, ogólną charakterystykę pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku, warunki pracy (czy i jakie czynniki szkodliwe związane ze środowiskiem pracy występują).

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 13 ust. 1, art. 18, art. 22 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 159

● art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1442; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 598

● § 2 i 8, załączniki nr 1-5 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. z 2012 r., poz. 444; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1380

Małgorzata Kozłowska

radca prawny, od 10 lat zajmuje się prawem ubezpieczeń społecznych, autorka licznych publikacji z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń, specjalizuje się m.in. w problematyce koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w UE, były wieloletni pracownik ZUS

Wzór prawidłowo wypełnionej części II i III wniosku ZUS Np-7