Od 1 stycznia 2017 r. zacznie obowiązywać większość przepisów ustawy z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ustawa nie tylko nowelizuje przepisy o minimalnym wynagrodzeniu pracowników. Wprowadza także nowe regulacje dotyczące minimalnej stawki godzinowej dla osób wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia oraz umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu.

Jedna stawka minimalnego wynagrodzenia

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wynagrodzenia ustalonego według zasad określonych ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ustawa ta wyznacza dolną granicę wynagrodzenia przysługującego pracownikowi niezależnie od składników wynagrodzenia, systemów czasu pracy, posiadanych kwalifikacji, jak też szczególnych właściwości i warunków pracy. Obecnie przepisy przewidują jeden wyjątek od tej zasady, dotyczący pracowników w okresie pierwszego roku pracy. Ich wynagrodzenie nie może być mianowicie niższe niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jedną ze zmian wprowadzonych nowelizacją jest zniesienie obniżenia do 80% minimalnego wynagrodzenia dla pracowników w pierwszym roku pracy. W ten sposób wszystkich pracowników, niezależnie od stażu pracy, będzie obowiązywała jedna stawka minimalnego wynagrodzenia. Motywacją do wprowadzenia jednolitej stawki było przeświadczenie, że zróżnicowanie minimalnego wynagrodzenia w obecnej sytuacji gospodarczej nie ma już uzasadnienia. Likwidacja stawki wynoszącej 80% minimalnego wynagrodzenia nastąpi 1 stycznia 2017 r.

Minimalne wynagrodzenie bez dodatku za pracę w porze nocnej

Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej za każdą godzinę tej pracy przysługuje dodatek do wynagrodzenia. Jego wysokość wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obecnie dodatek ten jest uwzględniany przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia za pracę. Prowadzi to do sytuacji, gdy osoba pobierająca minimalne wynagrodzenie, pomimo wykonywania pracy w porze nocnej (za które przysługuje dodatek), może otrzymywać wynagrodzenie w tej samej wysokości co pracownik, który też otrzymuje minimalne wynagrodzenie, ale nie wykonuje pracy w nocy.

Od 1 stycznia 2017 r. przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie będzie uwzględniać się dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej. Oznacza to, że pracownik pobierający minimalne wynagrodzenie, który otrzymał dodatek za pracę w nocy, zarobi więcej niż pracownik, który także otrzymuje wynagrodzenie minimalne, ale nie pracował w nocy.

Minimalna stawka za godzinę dla zleceniobiorcy

Osoby przyjmujące zlecenie oraz świadczące usługi nie są obecnie objęte żadnymi gwarancjami dotyczącymi minimalnych zarobków. Ten stan ulegnie zmianie, bowiem nowelizacja wprowadziła minimalną stawkę godzinową za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Stawka minimalna będzie corocznie waloryzowana stosownie do wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego osobom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy. Obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. wysokość minimalnej stawki godzinowej zostanie ustalona w kwocie wynikającej ze zwaloryzowania kwoty 12 zł o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na 2017 r. przez wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującą w 2016 r. Jej wysokość zostanie ogłoszona w "Monitorze Polskim" w terminie do 15 września 2016 r.

Jak wspomniano, stawka minimalna dotyczy osób przyjmujących zlecenie lub świadczących usługi. Należy przez to rozumieć osoby fizyczne przyjmujące zlecenie lub świadczące usługi:

● wykonujące działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniające pracowników lub niezawierające umów ze zleceniobiorcami, albo

● niewykonujące działalności gospodarczej

- które przyjmują zlecenie lub świadczą usługi na podstawie umów zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) i umów o świadczenie usług, nieuregulowanych innymi przepisami, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.), na rzecz przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

Przepisy definiujące minimalną stawkę godzinową oraz osobę przyjmującą zlecenie lub świadczącą usługi obowiązują od 17 sierpnia 2016 r. Mają one charakter dostosowawczy, dzięki czemu możliwe jest wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych.

Ewidencja wykonywania pracy

W celu kontroli zapewnienia minimalnej stawki godzinowej strony powinny określić w umowie sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeśli tego nie uczynią, to zleceniobiorca przedłoży w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w terminie poprzedzającym wypłatę wynagrodzenia.

W przypadku ustnej umowy zleceniodawca, przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub świadczenia usług, potwierdzi zleceniobiorcy ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub usługi. Potwierdzenie powinno mieć formę pisemną, elektroniczną lub dokumentową.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1, 7 i 15 ustawy z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2016 r., poz. 1265

● art. 1 i 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 2008; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1265

● art. 735 i 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 380; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 585

Tomasz Kowalski

prawnik, specjalista w zakresie prawa pracy, redaktor "MONITORA księgowego"