Interpretacje urzędów, rok 2017, Ministerstwo Edukacji Narodowej, data dodania: 11.05.2017

Pismo Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 27 lutego 2017 r. w sprawie reformy edukacji

Ad. 1 i 4. Sytuacja prawna nauczycieli i innych pracowników szkół w związku z wprowadzeniem szkół nowego systemu została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60). W ustawie tej zawarte zostały regulacje zapewniające płynne przechodzenie nauczycieli ze szkół starego systemu do szkół nowego systemu bez konieczności rozwiązywania i ponownego zawierania umów o pracę, jak również rozwiązania mające na celu ochronę miejsc pracy nauczycieli.

Nauczyciele szkół starego systemu, z mocy prawa, staną się nauczycielami szkół nowego systemu (np. sześcioletniej szkoły podstawowej staną się nauczycielami ośmioletniej szkoły podstawowej, trzyletniego liceum ogólnokształcącego staną się nauczycielami czteroletniego liceum ogólnokształcącego, czteroletniego technikum staną się nauczycielami pięcioletniego technikum, zasadniczej szkoły zawodowej staną się nauczycielami branżowej szkoły I stopnia). W związku z powyższym, w świetle obowiązujących przepisów nie zachodzi konieczność przydzielania nauczycieli tych szkół do odpowiednich ośmioletnich szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych.

Ad. 2 i 5. W przypadku gimnazjów ustawa - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe przewiduje stopniowe i ewolucyjne wygaszanie tych szkół. Wygaszanie gimnazjum może być realizowane w różnych wariantach. Decyzja co do formy i czasu przekształcenia gimnazjum albo jego włączenia do innej szkoły należy do kompetencji odpowiednio organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego prowadzącego gimnazjum, osoby prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osoby fizycznej prowadzącej dotychczasowe publiczne lub niepubliczne gimnazjum. W przypadku przekształcenia lub włączenia gimnazjum do innej szkoły, nauczyciele dotychczasowego gimnazjum staną się z mocy prawa odpowiednio nauczycielami ośmioletniej szkoły podstawowej, liceum ogólnokształcącego, technikum albo branżowej szkoły I stopnia.

Ponadto, w celu umożliwienia sprawnego rozlokowania kadry pedagogicznej w okresie wdrażania nowej struktury szkół, zapewnione zostały rozwiązania uelastyczniające realizację polityki kadrowej. Rozszerza się zakres stosowania art. 18 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2016 r. poz. 1379, z późn. zm.), w którym uregulowane są kwestie przenoszenia do innej szkoły lub na inne stanowisko nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania - na nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (bez względu na wymiar zatrudnienia). W okresie przejściowym zmodyfikowano dotychczasowe zasady uzupełniania etatu oraz zmniejszania obowiązkowego wymiaru zajęć, tak aby umożliwić nauczycielom zatrudnionym w wymiarze mniejszym niż 1 tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć uzupełnianie etatu w innej szkole. Ponadto umożliwia to kontynuację zatrudnienia w drodze mianowania nauczycielom zatrudnionym w wymiarze niższym niż 1 obowiązkowego wymiaru zajęć.

Mając na uwadze potrzebę ochrony miejsc pracy nauczycieli, w ustawie zawarto przepisy regulujące w sposób szczególny przydzielanie w roku szkolnym 2019/2020 godzin ponadwymiarowych w szkołach ponadpodstawowych, jak również przewidziano w okresie przejściowym wymóg uzyskania przez nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć zgody na dodatkowe zatrudnienie. Ponadto zagwarantowano, aby w okresie od dnia 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r. liczba uczniów w danej jednostce samorządu terytorialnego, przypadających na jeden etat nauczyciela pedagoga, psychologa, logopedy, zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i ich zespołach, prowadzonych przez tę jednostkę samorządu terytorialnego, nie była wyższa od liczby uczniów przypadająca na etaty tych nauczycieli, w roku szkolnym 2016/2017.

Jednocześnie dla nauczycieli, których dalsze zatrudnienie w szkole nie będzie możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum, przewidziane zostały szczególne zasady przenoszenia w stan nieczynny oraz pierwszeństwo w zatrudnieniu na wolnych stanowiskach pracy dla nauczycieli w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego.

Niezależnie od powyższego, należy zauważyć, iż według szacunków w latach 2017-2019 będzie ok. 5,2 tys. oddziałów klas VII i VIII więcej niż byłoby oddziałów klas I i II gimnazjum, co również przekłada się na miejsca pracy dla nauczycieli.

Ad. 3. Uprzejmie wyjaśniam, że kwestie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli regulują przepisy ustawy - Karta Nauczyciela oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2015 r. poz. 1264).

Nauczyciele zatrudnieni w gimnazjach posiadają kwalifikacje do nauczania również w szkołach podstawowych i większość z nich ma kwalifikacje do nauczania w liceach - są to bowiem osoby legitymujące się wykształceniem magisterskim (ponad 97% nauczycieli gimnazjów).

W związku z budzącą najwięcej wątpliwości kwestią kwalifikacji nauczycieli przyrody i przedmiotów przyrodniczych w szkole podstawowej wyjaśnić należy, że przedmiot przyroda będzie realizowany w klasie IV 8-letniej szkoły podstawowej, natomiast przedmioty: biologia, geografia, chemia i fizyka będą realizowane odpowiednio w klasach V-VIII szkoły podstawowej.

Nauczyciele, którzy mają kwalifikacje do nauczania:

  • przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów magisterskich, wyższych zawodowych, podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody w 8-letniej szkole podstawowej będą mogli realizować przedmiot przyrodę w klasie IV,
  • przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody, a wcześniej ukończyli studia wyższe zawodowe nadające kwalifikacje do nauczania: biologii, geografii, chemii, lub fizyki będą mogli uczyć przedmiotów (odpowiednio): biologia, geografia, chemia i fizyka, w klasach V-VIII 8 - letniej szkoły podstawowej,
  • przyrody w 6-letniej szkole podstawowej nabyte w wyniku ukończenia studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody, a wcześniej ukończyli studia magisterskie nadające kwalifikacje do nauczania: biologii, geografii, chemii lub fizyki będą mieć kwalifikacje do nauczania (odpowiednio): biologii, geografii, chemii i fizyki w 8-letniej szkole podstawowej i 4-letnim liceum ogólnokształcącym.

Nauczyciele przyrody w szkołach podstawowych to w większości absolwenci studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie przyrody, którzy wcześniej ukończyli studia magisterskie lub zawodowe w zakresie biologii, chemii, fizyki lub geografii. Nauczyciele ci - jeśli legitymują się wykształceniem magisterskim - będą mieli kwalifikacje do nauczania tych przedmiotów we wszystkich typach szkół, a - jeśli legitymują się wykształceniem wyższym zawodowym - będą mogli nauczać tych przedmiotów w szkołach podstawowych.

Nauczyciele biologii, chemii, fizyki i geografii w gimnazjach będą mieli kwalifikacje do nauczania tych przedmiotów w szkołach podstawowych.

Ad. 6. Odnosząc się do pytania o równe warunki zatrudnienia nauczycieli, którzy dotychczas nie pracowali w zawodzie oraz nauczycieli dotychczasowych gimnazjów uprzejmie wyjaśniam, iż wprowadzenie szczególnych rozwiązań zapewniających ochronę miejsc pracy dla nauczycieli było konsekwencją dokonywanych zmian w systemie oświaty. Są to jednakże wyłącznie regulacje przejściowe związane z wdrażaną reformą. Należy podkreślić, że zwiększenie w wyniku reformy oświaty miejsc pracy dla nauczycieli w szkołach podstawowych oraz szkołach ponadpodstawowych związane będzie w szczególności z wygaszeniem kształcenia w dotychczasowych gimnazjach, w których większość nauczycieli zatrudnionych jest obecnie na czas nieokreślony. Dlatego niezbędne i w pełni uzasadnione było zapewnienie w pierwszej kolejności miejsc pracy tym nauczycielom, którzy utracą zatrudnienie w szkole. Jednocześnie należy zauważyć, iż w przypadku niedokonywania reformy systemu oświaty, te miejsca pracy w szkołach podstawowych oraz szkołach ponadpodstawowych nie powstałyby, a zatem osoby niewykonujące dotychczas zawodu nauczyciela nie mogłyby na nie aplikować.

Ponadto wyjaśniam, że wyrażona w art. 32 Konstytucji RP zasada równości wobec prawa nakazuje, by prawo traktowało w jednakowy sposób podmioty i sytuacje podobne. Nie sposób natomiast uznać, że sytuacja osób, które dotychczas nie świadczyły pracy w szkole oraz nauczycieli, którzy uzyskali już pewną stabilizację w zawodzie, a wyniku zmian w systemie oświaty nie będzie możliwości ich dalszego zatrudnienia w dotychczasowej szkole, była podobna. W powyższej sytuacji nie można zatem uznać, że przepisy zapewniające ochronę miejsc pracy dla nauczycieli dotychczasowych szkół, stanowią naruszenie zasady równości.

Źródło: strona internetowa Sejmu RP, http://www.sejm.gov.pl/

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK