CZĘŚĆ II - DYREKTORZY

Od 1 września 2017 r. zmieni się ustrój szkolny. Proces dostosowania obecnego systemu do nowego potrwa do 2023 r. Docelową strukturę szkolnictwa określa art. 18 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (dalej: ustawa - Prawo oświatowe).

Dostosowanie szkół do nowej struktury edukacji powodować będzie zmianę pracodawcy, zarówno dla dyrektorów szkół, jak i nauczycieli. W celu sprawnego przeprowadzenia szkół przez proces reorganizacji regulacje ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (dalej: ustawa - Przepisy wprowadzające) przewidują powierzenie tego zadania doświadczonej kadrze kierowniczej. Zgodnie z przyjętą zasadą, w przekształceniach szkół dokonujących się z mocy prawa, szkołami zarządzać będą dotychczasowi dyrektorzy we współpracy z wicedyrektorami oraz nauczycielami zajmującymi inne stanowiska kierownicze w placówce do końca okresu, na jaki zostały im powierzone te stanowiska. A zatem wprowadzenie reformy nie pozbawi dotychczasowych dyrektorów i wicedyrektorów stanowisk. Jedynie dyrektor gimnazjum włączanego do szkoły podstawowej zostanie wicedyrektorem tej szkoły, a jego zastępcy i zastępcy dyrektora ośmioletniej podstawówki, do której zostanie włączone gimnazjum, zostaną odwołani.

Dyrektor wygaszanego gimnazjum

W przypadku wygaszanych samodzielnych gimnazjów (tj. takich, które nie będą przeobrażały się w szkoły nowego typu lub nie będą włączane do innych placówek) przyjęto zasadę, że dotychczasowi dyrektorzy gimnazjów będą zajmować to stanowisko do końca okresu, na jaki zostali powołani, nie dłużej jednak niż do 31 sierpnia 2019 r. W przypadku dyrektora gimnazjum dla dorosłych, w którym kształcenie w klasie I rozpoczęło się w lutym 2017 r., maksymalny termin pełnienia funkcji to 31 sierpnia 2020 r. (art. 231 ust. 1 ustawy - Przepisy wprowadzające). Zasada ta odnosi się także do osoby powołanej na stanowisko dyrektora, niebędącej nauczycielem.

ZAPAMIĘTAJ!

Likwidacja gimnazjum nie oznacza utraty stanowiska dotychczasowego dyrektora tej szkoły z dniem wejścia w życie ustawy - Prawo oświatowe.

Do dnia zakończenia działalności gimnazjum organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora gimnazjum wicedyrektorowi, a w gimnazjum, w którym nie ma wicedyrektora - nauczycielowi tego gimnazjum, na ustalony przez siebie okres, nie dłuższy niż do 31 sierpnia 2019 r. (a w przypadku gimnazjum dla dorosłych, w którym kształcenie w klasie I rozpoczęło się w lutym 2017 r., nie dłuższy niż do 31 sierpnia 2020 r.).

Kierujący gimnazjum przekształcanego w 8-letnią podstawówkę - z dniem tej reorganizacji staje się dyrektorem 8-letniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum. Organ prowadzący może przedłużyć mu pełnienie funkcji (także gdy nie jest nauczycielem) na okres maksymalnie do 31 sierpnia 2019 r. (art. 237 ustawy - Przepisy wprowadzające). Taka sama zasada obowiązuje w razie przekształcenia gimnazjum w trzy- lub czteroletnie liceum ogólnokształcące, cztero- lub pięcioletnie technikum albo branżową szkołę I stopnia (art. 240 ustawy - Przepisy wprowadzające).

Proces włączenia gimnazjum do innej placówki

Odmienne zasady od obowiązujących przy wygaszaniu gimnazjum będą miały zastosowanie w razie włączenia gimnazjum do innych placówek. Gdy zostanie ono włączone do szkoły podstawowej, dyrektor gimnazjum stanie się wicedyrektorem tej szkoły. Stanowisko to będzie pełnił do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora gimnazjum (art. 238 ust. 2 ustawy - Przepisy wprowadzające). Natomiast dyrektor szkoły podstawowej stanie się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej.

ZAPAMIĘTAJ!

W przypadkach uzasadnionych względami organizacyjnymi organ prowadzący może przedłużyć powierzenie stanowiska dyrektorowi ośmioletniej szkoły podstawowej, a ten może przedłużyć powierzenie stanowiska wicedyrektorowi (tj. byłemu dyrektorowi gimnazjum) na okres nie dłuższy niż do 31 sierpnia 2019 r.

Wicedyrektorów oraz nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w szkole podstawowej oraz w gimnazjum odwołuje się ze stanowiska z końcem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, z początkiem którego następuje włączenie gimnazjum do szkoły podstawowej. Rozpoczęcie działalności przez ośmioletnią szkołę utworzoną przez włączenie gimnazjum do szkoły podstawowej może nastąpić: 1 września 2017 r., 1 września 2018 r. albo 1 września 2019 r. A zatem odwołanie wicedyrektorów gimnazjum i dotychczasowej szkoły podstawowej będzie musiało nastąpić odpowiednio: do 31 maja 2017 r., do 31 maja 2018 r. albo do 31 maja 2019 r.

Ta sama zasada obowiązuje w razie włączenia gimnazjum do trzy- lub czteroletniego liceum, cztero- lub pięcioletniego technikum lub branżowej szkoły I stopnia (art. 241 ust. 2-4 ustawy - Przepisy wprowadzające).

Ustawa - Przepisy wprowadzające w art. 238 ust. 6 określa sposób ustalania składu komisji konkursowej w przypadku konkursu na stanowisko dyrektora ośmioletniej szkoły podstawowej (do której ma być włączone gimnazjum) przeprowadzanego przed tym procesem. To samo rozwiązanie przewidziano w razie konkursu na stanowisko dyrektora odpowiednio trzyletniego albo czteroletniego liceum ogólnokształcącego lub czteroletniego albo pięcioletniego technikum albo branżowej szkoły I stopnia, do których ma być włączone gimnazjum (art. 241 ust. 6 ustawy - Przepisy wprowadzające). Zasady ustalania składu komisji konkursowej określa ramka 1.

Przekształcenie szkół z urzędu

Od 1 września 2017 r. dyrektor sześcioletniej szkoły podstawowej stanie się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej. Stanowisko to będzie zajmował do końca okresu, na jaki mu je powierzono. W przypadkach uzasadnionych względami organizacyjnymi organ prowadzący będzie mógł przedłużyć wykonywanie funkcji dyrektora (również gdy nie jest on nauczycielem) na okres maksymalnie do 31 sierpnia 2019 r. (art. 235 ustawy - Przepisy wprowadzające). Zasada ta dotyczy także dyrektorów dotychczasowych szkół policealnych. Ustawa - przepisy wprowadzające w art. 247 nie przewiduje jednak w ich przypadku możliwości przedłużenia przez organ prowadzący pełnienia tej funkcji.

Z dniem 1 września 2017 r. nastąpi również przekształcenie zasadniczej szkoły zawodowej w szkołę branżową I stopnia. Przekształcenie to nie będzie oznaczało zmiany dyrektora tej placówki. Dyrektor dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej zachowa stanowisko na okres, na który powierzono mu pełnienie tej funkcji. Jednocześnie ustawa - Przepisy wprowadzające w art. 245 ust. 4 mówi, że do konkursu na stanowisko dyrektora branżowej szkoły I stopnia, przeprowadzanego do 31 sierpnia 2017 r., stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 36 ust. 3 oraz art. 36a ust. 12 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty w zakresie, w jakim dotyczą zasadniczej szkoły zawodowej. Identyczne zasady obowiązują w przypadku przekształcenia dotychczasowej szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w szkołę specjalną, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy - Prawo oświatowe (art. 246 ust. 3-6 ustawy - Przepisy wprowadzające).

Rozporządzenia, które będą miały zastosowanie w sprawie konkursu na dyrektora branżowej szkoły I stopnia i szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy dla uczniów, przedstawia ramka 2.

Od 1 września 2019 r. dyrektor, odpowiednio, dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego albo dotychczasowego czteroletniego technikum stanie się dyrektorem, odpowiednio, czteroletniego liceum ogólnokształcącego albo pięcioletniego technikum i będzie to stanowisko zajmował do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora, odpowiednio, trzyletniego liceum ogólnokształcącego albo czteroletniego technikum.

Zasada ta będzie miała też zastosowanie, odpowiednio, do wicedyrektorów i nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze, odpowiednio, w dotychczasowym trzyletnim liceum ogólnokształcącym albo dotychczasowym czteroletnim technikum (art. 243 ustawy - Przepisy wprowadzające).

Zasady pełnienia funkcji dyrektora w dotychczasowych zespołach szkół przedstawia tabela.

Tabela. Zasady pełnienia funkcji dyrektora w dotychczasowych zespołach szkół

LESZEK JAWORSKI

prawnik, specjalista ds. prawa pracy, autor licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego

PODSTAWY PRAWNE

● art. 18 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59)

● art. 231, art. 235, art. 237, art. 238, art. 240, art. 241, art. 243, art. 245, art. 247 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60)

● art. 36 ust. 3, art. 36a ust. 12 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60)

● rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 października 2009 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach publicznych placówek (Dz.U. Nr 184, poz. 1436; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 254, poz. 1526)

● rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz.U. Nr 60, poz. 373; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 254, poz. 1525)