Usługi restauracyjne i kateringowe rozumiane są jako usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi, pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie.

Różnica polega na tym, że usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy (restauracji lub barze), a usługi kateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy i często wiążą się z dowozem oferowanych posiłków i napojów.

Klasyfikacji budżetowej zakupu takich usług dokonuje się zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej).

Wydatek na serwowany posiłek, przygotowywany z zakupionych przez ośrodek pomocy społecznej (dalej: OPS) artykułów spożywczych, powinien być - w mojej ocenie - klasyfikowany w § 422 "Zakup środków żywności".

Paragraf ten obejmuje pełne wydatki na zakup produktów żywnościowych, w szczególności dla:

● osób korzystających z internatów i stołówek,

● dzieci w żłobkach, klubach dziecięcych, u dziennych opiekunów i w przedszkolach,

● chorych w szpitalach,

● krwiodawców,

● podopiecznych w zakładach opiekuńczych,

● wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich,

● uczestników obozów,

● więźniów,

● żołnierzy

- z wyjątkiem wydatków na wyżywienie uczestników szkoleń, klasyfikowanych w § 455 i § 470.

Opłaty za wyżywienie obejmują odpowiednie podziałki dochodów zgodnie z rozporządzeniem o klasyfikacji budżetowej. Paragraf ten obejmuje także wydatki na zakup i utrzymanie inwentarza żywego przeznaczonego do uboju na własne potrzeby wymienionych zakładów.

OPS nie kupuje jednak środków żywności, aby przygotować posiłek, nie kupuje także materiałów i wyposażenia, co wyłącza stosowanie zarówno § 422 "Zakup środków żywności" jak i § 421 "Zakup materiałów i wyposażenia", ponieważ w § 421 ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in. leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy.

Nie zalicza się do § 421 zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności.

Wydatki na usługi kateringowe zlecone innym podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą należy także ujmować w § 430 "Zakup usług pozostałych".

Paragraf 430, zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej, obejmuje wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470), a w szczególności:

● usługi drukarskie, introligatorskie, powielanie, kopiowanie,

● usługi transportowe związane z przewozem rzeczy, między innymi: opłaty za przewóz wszelkich towarów obcymi środkami transportu przy zakupach loco magazyn dostawcy, wraz z kosztami załadowania i wyładowania, jeśli nie zostały one wyodrębnione w rachunku za transport, np. transport opału z dostawą do piwnic,

● opłaty za usługi pocztowe i telegraficzne,

● usługi w zakresie utrzymania dróg,

● usługi pralnicze,

● usługi kominiarskie, utrzymanie parków i zieleńców,

● usługi w zakresie przetwarzania danych,

● dopłaty do biletów dla uczniów dojeżdżających do szkół,

● druk i dystrybucja znaków akcyzy,

● usługi komunalne i mieszkaniowe, między innymi: opłaty za wynajem sal, wydatki związane z zakwaterowaniem uczestników kursów szkoleniowych, wydatki na utrzymanie cudzoziemców (np. hotele, wyżywienie, przejazdy), opłaty za usługi pogrzebowe, np. dotyczące osób zasłużonych, podopiecznych,

● usługi w zakresie oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego, między innymi: zwroty kosztów wyżywienia w internatach wychowanków domów dziecka i innych zakładów opiekuńczo-wychowawczych, wydatki dotyczące przejazdów, zakwaterowania i wyżywienia uczniów i dzieci na wycieczkach oraz imprezach urządzanych w ramach programów nauczania i wychowania, opłaty za studia organizowane przez szkoły wyższe w zakresie dokształcania kadr,

● usługi w zakresie kultury i sztuki, kultury fizycznej oraz turystyki i wypoczynku, między innymi: opłaty radiofoniczne i telewizyjne,

● usługi naukowo-badawcze,

● usługi reklamowe, usługi dotyczące ogłoszeń, obwieszczeń, rozprowadzania pism,

● usługi w zakresie badania technicznego pojazdów, wytwarzania tablic rejestracyjnych dla organów właściwych w sprawach rejestracji pojazdów,

● koszty i prowizje bankowe,

● usługi w zakresie utrzymania infrastruktury zapewniającej dostęp do portów i infrastruktury portowej,

● usługi w zakresie robót związanych z ochroną brzegu morskiego,

● usługi w zakresie ratownictwa morskiego.

Wydatki w OPS na zakup gotowych posiłków dla uczniów od podmiotu zewnętrznego powinny być ujęte w § 430.

Podsumowując, § 422 "Zakup środków żywności" nie jest właściwym paragrafem do ujęcia wydatku na zakup gotowych dań, ponieważ obejmuje on wydatków na zakup samych produktów żywnościowych. Zakup przygotowanego posiłku przez podmiot zewnętrzny będzie stanowił zakup usługi, nie zaś zakup produktu żywnościowego. Należy więc zastosować § 430.

ADAM BŁASZKO

 radca prawny, członek kolegium regionalnej izby obrachunkowej, wcześniej członek samorządowego kolegium odwoławczego, były pracownik izby i urzędu skarbowego

PODSTAWA PRAWNA

● załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1121)

W kolejnym dodatku "Rachunkowość w instytucjach pomocy społecznej" polecamy m.in. artykuł: Obowiązek prowadzenia cząstkowej ewidencji VAT przez DPS.