Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 4/2016, data dodania: 16.02.2016

Jakie zmiany w naliczaniu i stosowaniu odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych obowiązują w 2016 r.

Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje nowa, obniżona do 4% stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Z preferencyjnej stawki odsetek pracodawca może korzystać tylko przez 6 miesięcy od dnia upływu terminu na złożenie deklaracji.

ZMIANY 2016

Zarówno przed zmianą przepisów, jak i od 1 stycznia 2016 r. obniżonej stawki odsetek za zwłokę nie stosuje się w przypadku korekty deklaracji:

● złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej;

● dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.

Obniżona stawka odsetek za zwłokę

Od 1 stycznia 2016 r. obniżona stawka odsetek za zwłokę wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę, tj. 4% (obwieszczenie w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych). Przed nowelizacją było to 75% stawki podstawowej. Płatnik może zastosować preferencyjną stawkę w przypadku spełnienia łącznie dwóch warunków:

● złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu na złożenie deklaracji oraz

● zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Termin 6 miesięcy na złożenie korekty deklaracji należy liczyć od dnia upływu terminu na złożenie deklaracji, a nie od dnia, w którym podatnik wykrył zaległość podatkową. Ponadto zastosowanie tego terminu nie zależy od tego, czy deklaracja została złożona.

Do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się poprzednie zasady ustalania obniżonych odsetek za zwłokę, przy czym:

● złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji może nastąpić bez uzasadnienia przyczyn korekty oraz

● do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od 1 stycznia 2016 r. i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty (art. 19 ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw).

Zasady stosowania obniżonych odsetek od zaległości podatkowych przed zmianą przepisów i po zmianie

Stan prawny do 31 grudnia 2015 r.

Stan prawny od 1 stycznia 2016 r.

Korzyścią dla podatników dobrowolnie regulujących zaległości podatkowe była obniżona stawka odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki podstawowej.

Przykład

Podstawowa stawka odsetek za zwłokę wynosi 8%. Obniżona stawka odsetek to 6% (75% z 8%). Roczna wysokość obniżonych odsetek za zwłokę od kwoty 100 000 zł wynosi 6000 zł.

Korzyścią dla podatników dobrowolnie regulujących zaległości podatkowe jest obniżona stawka odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki podstawowej.

Przykład

Podstawowa stawka odsetek za zwłokę wynosi 8%. Obniżona stawka odsetek to 4% (50% z 8%). Roczna wysokość obniżonych odsetek za zwłokę od kwoty 100 000 zł wynosi 4000 zł.

Nie istniało ograniczenie czasowe do skorzystania z obniżonych odsetek za zwłokę.

Przykład

Podatnik dobrowolnie zapłacił 100 000 zł zaległego podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) po roku od powstania zaległości. Odsetki oblicza na podstawie stawki 6%, a nie 8% (stawka podstawowa), gdyż dopełnił procedury wymaganej do skorzystania z preferencyjnej stawki.

Istnieje ograniczenie czasowe do skorzystania z obniżonych odsetek za zwłokę, które wynosi 6 miesięcy od dnia upływu terminu na złożenie deklaracji.

Przykład

Podatnik dobrowolnie zapłacił 100 000 zaległego podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) po 7 miesiącach od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji. Odsetki oblicza na podstawie stawki 8% (stawka podstawowa). Nie ma prawa do stawki 4%. Bez znaczenia jest dopełnienie procedury wymaganej dla skorzystania z obniżki.

Niezbędna była korekta deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem.

Przykład

Podatnik złożył korektę deklaracji podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-36 bez uzasadnienia jej przyczyn. Mimo że spełnił wszystkie warunki do skorzystania z obniżonych odsetek za zwłokę, nie może z nich skorzystać.

Korekta deklaracji podatkowej nie musi zawierać uzasadnienia.

Przykład

Podatnik złożył korektę deklaracji podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-36 bez uzasadnienia. Nie ma to znaczenia dla uzyskania prawa do skorzystania z obniżonych odsetek za zwłokę.

Odsetki od niesłusznej nadpłaty lub zwrotu podatku

Przed 1 stycznia 2016 r. istniała luka w prawie podatkowym, polegająca na tym, że nie było podstawy do naliczenia odsetek za zwłokę w przypadku nadpłaty podatku wynikającej z korekty deklaracji, zwracanej przez organ podatkowy w trybie bezdecyzyjnym przewidzianym w art. 75 § 4 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę. Po nowelizacji nienależne nadpłaty lub zwroty podatku stwierdzone w ten sposób są traktowane na równi z zaległością podatkową. W stosunku do nich będą naliczane odsetki za zwłokę w przypadku, gdy podatnik niesłusznie otrzymał prawo do dysponowania nadpłatą lub zwrotem podatku (art. 52 § 1-2 Ordynacji podatkowej).

Warunki zwrotu przez płatnika niesłusznie dokonanej przez organ podatkowy nadpłaty podatku lub zwrotu podatku (stanowiących zaległość podatkową)

infoRgrafika

Urzędowa korekta błędu

W razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy, w zależności od charakteru i zakresu uchybień, ma m.in. możliwość samodzielnego skorygowania błędu i zawiadomienia o korekcie podatnika. Do 31 grudnia 2015 r. organ podatkowy mógł korygować deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekraczała 1000 zł. Od 1 stycznia 2016 r. jest to kwota 5000 zł.

Wynagrodzenie płatników i inkasentów

Od 1 stycznia 2016 r. bez wezwania organu podatkowego zwrotowi podlega wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości większej od należnej, które traktuje się jako zaległość podatkową. Organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość tej zaległości. Odsetki za zwłokę są naliczane od dnia pobrania wynagrodzenia (art. 52a Ordynacji podatkowej).

PRZYKŁAD

Załóżmy, że pracodawca zamiast 200 zł pobrał 600 zł wynagrodzenia z tytułu wpłaconych na rachunek urzędu 22 lutego 2016 r. podatków za styczeń 2016 r. Decyzję w tej sprawie organ podatkowy wydał w kwietniu 2016 r., określając zaległość w wysokości 400 zł. Odsetki od 200 zł liczone są od 22 lutego 2016 r.

Podstawa prawna:

● art. 52-53, art. 56-56a, art. 56d, art. 75 § 4, art. 274 § 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 613; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1932

● art. 19 ustawy z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2015 r., poz. 1649; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 2184

● obwieszczenie Ministra Finansów z 4 stycznia 2016 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - M.P. z 2016 r., poz. 20

Tomasz Król

konsultant podatkowy, prawnik specjalizujący się w prawie gospodarczym i podatkowym, trener, autor kilkuset publikacji fachowych

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK