Przychody małżonków z prywatnego najmu

Od 1 stycznia 2015 r. zacznie obowiązywać zasada, że raz złożone przez małżonków oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu (przychodu) z prywatnego najmu przez jednego z nich będzie ważne również w kolejnych latach aż do momentu rezygnacji z tej formy opodatkowania. Obecnie małżonkowie, którzy decydują się na taką formę opodatkowania dochodów (przychodów) z prywatnego najmu, muszą składać co roku oświadczenie w tej sprawie.

(art. 8 ust. 6 updof, art. 12 ust. 8a uzd)

Zbycie składników majątku niewpisanego do ewidencji środków trwałych

W znowelizowanych od 1 stycznia 2015 r. art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. c) updof oraz art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. f) uzpd doprecyzowano, że zbycie składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej, który ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie został zaliczony do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, stanowi przychód z działalności gospodarczej.

(art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. c) updof, art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. f) uzpd)

Odsetki od lokat bankowych

Od 1 stycznia 2015 r. z art. 14 ust. 2 pkt 5 updof będzie wynikać wprost, że przychodem z działalności gospodarczej są odsetki od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania na rachunkach bankowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W ten sposób rozstrzygnięto wątpliwości, jakie wywoływało kwalifikowanie tego rodzaju odsetek. Z obowiązujących obecnie przepisów updof wynika, że przychodem z działalności gospodarczej są odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością. Zdaniem organów podatkowych zapis ten nie obejmował odsetek od lokat bankowych utworzonych na rachunkach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tego rodzaju odsetki organy podatkowe nakazywały kwalifikować jako przychody z kapitałów pieniężnych (patrz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 15 lutego 2013 r., sygn. IPTPB1/415-658/12-4/DS).

(art. 14 ust. 2 pkt 5 updof)

Kwoty otrzymane od agencji wykonawczych

W 2015 r. kwoty otrzymane przez podmioty prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą od agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa, nie będą przychodem z działalności gospodarczej i nie będą opodatkowane pdof. W związku z wprowadzeniem tej regulacji do art. 14 ust. 3 updof uchylono jednocześnie art. 21 ust. 1 pkt 47c updof, który obecnie zwalnia z pdof tego rodzaju przychody.

(art. 14 ust. 3 pkt 13 updof)

Odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie układów zbiorowych pracy

Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof są zwolnione z pdof otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Z uwagi na postanowienie TK z 29 marca 2013 r., sygn. akt S 2/13, uzupełniono ten przepis również o "inne normatywne źródła prawa, o których mowa w art. 9 § 1 k.p.". Do tego rodzaju źródeł prawa należą m.in. postanowienia układów zbiorowych pracy.

UWAGA!

Zmiana wejdzie w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw.

(art. 21 ust. 1 pkt 3 updof)

Kwoty otrzymane w postępowaniu przygotowawczym

Zmiana polega na dodaniu nowego zwolnienia. Na jego podstawie wolne od podatku dochodowego będą kwoty (w wysokości od 2000 zł do 20 000 zł) otrzymane na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.).

UWAGA!

Zmiana wejdzie w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw.

(art. 21 ust. 1 pkt 3e updof)

Świadczenia mieszkaniowe otrzymywane przez żołnierzy zawodowych

Celem tej zmiany jest objęcie zwolnieniem z pdof świadczeń mieszkaniowych otrzymywanych przez żołnierzy zawodowych na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 3 ustawy z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367, z późn. zm.).

UWAGA!

Zmiana wejdzie w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw.

(art. 21 ust. 1 pkt 49 updof)

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu

Wprowadzenie tego zwolnienia jest efektem zmiany stanowiska MF w sprawie odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Jeszcze w 2013 r. MF twierdziło, że tego rodzaju odszkodowania są opodatkowane pdof i nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 updof (patrz interpretacja ogólna MF z 10 lipca 2013 r., sygn. DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70022/13). Dopiero w interpretacji ogólnej z 21 maja 2014 r., sygn. DD3/033/126/CRS/14/RD-46246/14, wydanej przez MF po serii wyroków sądowych w tej sprawie, przyznano podatnikom otrzymującym odszkodowania z tytułu ustanowienia służebności przesyłu prawo do korzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 updof. W związku z tym zdecydowano się w omawianej nowelizacji na zapisanie wprost, że tego rodzaju odszkodowania korzystają ze zwolnienia z pdof.

UWAGA!

Zmiana wejdzie w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw.

(art. 21 ust. 1 pkt 120a updof)

Cashback

Zmiana ma na celu uproszczenie od 1 stycznia 2015 r. zasad opodatkowania świadczeń otrzymywanych przez klientów banku w związku z prowadzeniem rachunku bankowego podatnika (w tym z tytułu tzw. cashback), poprzez opodatkowanie tych świadczeń 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Obecnie świadczenia te są opodatkowane według skali podatkowej. Banki są obowiązane do wystawiania podatnikom otrzymującym tego rodzaju świadczenia informacji PIT-8C. Podatnicy zaś wykazują samodzielnie te przychody w zeznaniu podatkowym. W wyniku wprowadzonych zmian po zakończeniu roku podatkowego bank zamiast wystawiania informacji PIT-8C będzie obowiązany jedynie do sporządzenia rocznej deklaracji podatkowej PIT-8AR.

(art. 30 ust. 1 pkt 4b updof)

Wartość początkowa środków trwałych w spółce europejskiej, spółdzielni europejskiej oraz zakładzie zagranicznym położonym na terytorium Polski

Od 1 stycznia 2015 r. wartość poszczególnych składników majątku wchodzących w skład zagranicznego zakładu, spółki i spółdzielni europejskiej położonych na terytorium Polski będzie należało ustalać w wysokości przyjętej dla celów podatkowych i wynikającej z ksiąg podatkowych tego podatnika, niezaliczonej do kosztów w jakiejkolwiek formie.

(art. 15 ust. 1y i 1z updop)

Niedostateczna kapitalizacja

Nowelizacja wprowadza znaczące zmiany przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji, w tym m.in.:

● zamianę dotychczasowego współczynnika zadłużenia do kapitału zakładowego (3:1) na współczynnik zadłużenia do kapitałów własnych podatnika (1:1). Przy czym wartość zadłużenia będzie pomniejszać się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym. Można uznać, że zmiana ta będzie zasadniczo niekorzystna dla podatników (zmniejszeniu, z 3:1 do 1:1, ulega sam współczynnik). Jest jednak możliwe, że posiadanie wysokiej wartości np. kapitału zapasowego czy rezerwowego zmniejszy lub zniweluje niekorzystne skutki zmiany współczynnika,

● rozciągnięcie ich stosowania na powiązania pośrednie. Poszerza to krąg podmiotów, w związku z finansowaniem przez które powstają dla podatników ograniczenia wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji; ograniczenia te będą dotyczyć m.in. tzw. spółek "ciotek" i spółek "babć",

● pomniejszenie wysokości "zadłużenia" branego pod uwagę przy stosowaniu przepisów o cienkiej kapitalizacji o wartość udzielonych pożyczek,

● wprowadzenie nowej, alternatywnej w stosunku do istniejącej, metody zaliczania odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów (zob. nowo dodany art. 15c updop). Ma to na celu rozwiązanie problemu niedostatecznej kapitalizacji w instytucjach finansowych specjalizujących się w pożyczaniu środków pieniężnych. Podatnicy, którzy wybiorą tę metodę, będą mogli ustalać kwotę zaliczanych do kosztów odsetek w odniesieniu do stopy referencyjnej NBP (powiększonej o 1,25 punktu procentowego), pomnożonej przez wartość podatkową aktywów (z wyłączeniem wartości niematerialnych i prawnych). Tak ustalone odsetki nie będą jednak mogły przekroczyć 50% zysku z działalności operacyjnej. Wybór omawianej metody będzie dla podatnika wiążący co najmniej przez trzy lata,

● doprecyzowanie pojęcia "pożyczki" - będzie to każda umowa, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy, a biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy, a także: kredyt, emisja papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokata. Pożyczką nie będą pochodne instrumenty finansowe.

UWAGA!

Do odsetek, w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki została mu faktycznie przekazana przed 1 stycznia 2015 r., stosuje się przepisy o cienkiej kapitalizacji, w brzmieniu dotychczasowym (art. 7 ust. 1 ustawy nowelizującej). Jednak podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2015 r. zawarli umowę pożyczki podlegającą przepisom o cienkiej kapitalizacji, mogą, począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2014 r., dokonać wyboru stosowania zasad określonych w art. 15c updop (alternatywna metoda obliczania odsetek).

(art. 15c, art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, ust. 7b, 7g i 7h updop)

Wniesienie do spółki własności intelektualnej

Do ustaw o podatku dochodowym wprowadzono pojęcie "komercjalizowanej własności intelektualnej". Jest to:

a) patent, dodatkowe prawo ochronne na wynalazek, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego lub prawo z rejestracji topografii układu scalonego oraz prawo do uzyskania powyższych praw lub prawo z pierwszeństwa,

b) autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego,

c) równowartość udokumentowanej wiedzy (informacji) nadającej się do wykorzystania w działalności przemysłowej, naukowej lub handlowej (know-how), co do której zostały podjęte środki w celu zachowania jej w poufności,

d) prawo do korzystania z wymienionych praw lub wartości na podstawie umowy licencyjnej.

Po nowelizacji przychód z tytułu wniesienia m.in. przez uczelnie wyższe, instytuty badawcze, a także osoby fizyczne (twórcy innowacyjni) do spółki wkładu niepieniężnego w postaci własności intelektualnej (np. patentu, praw autorskich, know-how) powstanie w dniu, w którym upłynie 5 lat od dnia objęcia w ten sposób udziałów (akcji).

UWAGA!

Zmiana wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy nowelizującej.

(art. 4a pkt 23, art. 12 ust. 1b pkt 5 updop i art. 5a pkt 34, art. 17 ust. 1a pkt 5 updof)

Zobowiązania regulowane w formie niepieniężnej są przychodem

Od 1 stycznia 2015 r. w przypadku uregulowania w formie niepieniężnej zobowiązania, np. z tytułu:

● pożyczki (dotyczy podatników pdof i pdop),

● kredytu (dotyczy podatników pdof i pdop),

● dywidendy, tzw. dywidendy rzeczowej (dotyczy tylko podatników pdop),

● umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów lub akcji (dotyczy tylko podatników pdop)

- przychodem dłużnika będzie wysokość zobowiązania uregulowanego przez niego w następstwie takiego świadczenia. Jeśli jednak wartość rynkowa przekazywanego świadczenia niepieniężnego okaże się wyższa, to przychód będzie określany w tej wyższej wysokości.

Organ podatkowy będzie miał możliwość określenia przychodu z takich transakcji w drodze oszacowania.

Podstawą do określenia kosztów podatkowych wierzyciela, otrzymującego świadczenie niepieniężne (z tytułu zbycia przedmiotu świadczenia czy też za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych), będzie wartość należności uregulowanej w naturze przez dłużnika.

(art. 14a, art. 15 ust. 1i pkt 3 updop, art. 14 ust. 2e, art. 22 ust. 1d pkt 3 updof)

Zagraniczna spółka kontrolowana (CFC)

Do ustaw o podatkach dochodowych zostaną wprowadzone przepisy dotyczące podatku od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej (ang. Controlled Foreign Corporation - CFC), który będzie płacił polski podatnik. Uregulowania podatku od CFC będą dotyczyć podatników obu ustaw o podatkach dochodowych.

CFC to spółki, w których:

● polski podatnik ma minimum 25% udziałów,

● przychody mają co najmniej w 50% finansowy charakter, czyli pochodzą m.in. z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, przychodów ze zbycia udziałów (akcji),

● działalność była zlokalizowana w kraju, w którym opodatkowanie jest niższe minimum o 25% w porównaniu do stawki podatku dochodowego w Polsce.

Dochody uzyskiwane przez tzw. zagraniczne spółki kontrolowane będą opodatkowane 19% podatkiem na poziomie uczestniczącego w nich polskiego podatnika. Zmiana ma na celu przeciwdziałanie przenoszeniu do krajów o preferencyjnych systemach podatkowych aktywów, takich jak np. dochody z dywidend, praw autorskich i odsetek.

UWAGA!

Przepisy dotyczące CFC wejdą w życie pierwszego dnia czwartego miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

(art. 24a updop i art. 30f updof)

Opodatkowanie niepodzielonych zysków w spółce

Od 1 stycznia 2015 r. dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych będzie zarówno:

● wartość niepodzielonych zysków w spółce (jak obecnie), jak i

● wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej

- w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną. Przychód określany będzie tak jak obecnie na dzień przekształcenia.

Nowelizacja dodała zatem nakaz uznawania - w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną - za dochód z udziału w zyskach osób prawnych wartości zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej.

Do tej pory istniały wątpliwości, jak traktować podatkowo zysk przekazany na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej. Z nowego brzmienia przepisu jednoznacznie wynika, że dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych obejmuje uzyskane przez spółkę zyski, które nie zostały wypłacone jej wspólnikom. Dotyczy to także zysków, które zasiliły inne niż kapitał zakładowy kapitały (fundusze) spółki.

(art. 10 ust. 1 pkt 8 updop, art. 24 ust. 5 pkt 8 updof)

Dokumentacja podatkowa transakcji

Od 1 stycznia 2015 r. za transakcje, co do których istnieje obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, uważane będą także:

● umowy spółki niebędącej osobą prawną,

● umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze zawarte między podmiotami powiązanymi.

Obowiązek ten będzie dotyczyć umowy:

● spółki niebędącej osobą prawną, w której łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów,

● wspólnego przedsięwzięcia lub innej o podobnym charakterze, w której wartość wspólnego przedsięwzięcia

- przekracza równowartość 50 000 euro.

Limit ten wynosi 20 000 euro, jeżeli jedną ze stron tych umów jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Dodatkowo zostanie rozszerzony obowiązek opracowania dokumentacji podatkowej o transakcje zawierane pomiędzy polskim podatnikiem a jego zagranicznym zakładem. Obecnie istnieje jedynie obowiązek opracowania dokumentacji dla transakcji realizowanych przez zakłady zagranicznych podatników prowadzących działalność na terytorium Polski.

Z obowiązku sporządzenia dokumentacji będą zwolnione transakcje między grupą producentów rolnych a jej członkami.

(art. 9a updop i art. 25a updof)

Szacowanie dochodu przez organy podatkowe

Od 1 stycznia 2015 r. wyłączono grupy producentów rolnych i ich związków oraz producentów owoców i warzyw lub uznane organizacje producentów owoców i warzyw z możliwości oszacowania dochodu przez organy podatkowe. Ma to zapobiec kwestionowaniu przez organy kontroli skarbowej niskich marż osiąganych przez grupy producentów rolnych. Wyłączenie dotyczy odpłatnego zbycia na rzecz grupy producentów towarów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy.

Jest to korzystna zmiana dla tych podatników.

(art. 11 updop i art. 25 updof)

Pochodne instrumenty finansowe

Od 1 stycznia 2015 r. wprowadzono wspólną dla obu podatków dochodowych definicję pochodnych instrumentów finansowych. I tak, pochodne instrumenty finansowe - to instrumenty, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

(art. 4a pkt 22 updop i art. 5a pkt 13 updof)

Realizacja praw z pochodnych instrumentów finansowych

Od 1 stycznia 2015 r. za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych będzie się uważać moment realizacji tych praw. Jak tłumaczy w uzasadnieniu do ustawy Ministerstwo Finansów, sformułowanie "moment realizacji praw" określa moment powstania przychodu z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych, którym jest dzień rozliczenia transakcji (który może, lecz nie musi być dniem faktycznego uzyskania środków finansowych).

(art. 12 ust. 3f updop i art. 17 ust. 1b updof)

Wymiana udziałów

Od 1 stycznia 2015 r. przepisy o wymianie udziałów będą miały zastosowanie również do sytuacji, w której uzyskanie bezwzględnej większości praw głosu w spółce nastąpiło w wyniku więcej niż jednej transakcji. Dotychczas neutralne podatkowo (niebędące przychodem) było nabycie udziałów w zamian za udziały innej spółki, tylko wtedy jeżeli odbywało się to jednorazowo. Po nowelizacji neutralna podatkowo wymiana udziałów będzie możliwa do przeprowadzenia również w przypadku dokonania więcej niż jednej transakcji nabycia udziałów (akcji), przeprowadzonych w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy. Okres ten będzie należało liczyć począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze nabycie udziałów. Jeżeli w wyniku transakcji przeprowadzonych w tym okresie zostaną spełnione warunki określone dla wymiany udziałów, nie powstanie przychód podatkowy. Omawiana zmiana jest korzystna dla przedsiębiorców. Powinna ona uprościć restrukturyzacje spółek.

(art. 12 ust. 4d, ust. 12 updop i art. 23 ust. 8a-8d updof)

Certyfikat rezydencji

W przypadku przedłożenia płatnikowi certyfikatu rezydencji bez wskazanego okresu ważności będzie przyjmowane, że certyfikat ten dokumentuje miejsce zamieszkania podatnika przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia jego wydania. Przed upływem tego terminu, jeżeli stan faktyczny się nie zmienił, podatnik nie musi zatem dokonywać aktualizacji tego certyfikatu. Po upływie tego terminu jest natomiast obowiązany przedłożyć płatnikowi nowy certyfikat rezydencji.

UWAGA!

Zmiana wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw.

(art. 26 ust. 1i-1l updop i art. 41 ust. 9a-9d updof)

Niezłożenie sprawozdania finansowego

Od 1 stycznia 2015 r. do k.k.s. wprowadzono nowy przepis, tj. art. 80b o następującym brzmieniu:

Kto, wbrew obowiązkowi, nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego, opinii lub raportu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Tym samym uregulowano wprost, że niewywiązywanie się z obowiązków w zakresie składania sprawozdań finansowych właściwemu organowi podatkowemu to wykroczenie skarbowe karane grzywną. Trzeba pamiętać, że sankcje są przewidziane również za niezłożenie sprawozdania w KRS. Nakłada je ustawa o rachunkowości (grzywna lub nawet kara ograniczenia wolności - art. 79 pkt 4 uor).

(art. 80b k.k.s.)