PROBLEM

RADA

Z paragonów za przejazd autostradą odliczy Pan 50% VAT. Natomiast opłaty za parkowanie pojazdów udokumentowane w inny sposób niż za pomocą dokumentu, który zawiera elementy wymagane dla faktury lub faktury uproszczonej, nie uprawniają w ogóle do odliczenia VAT. Do ewidencji można wpisać całą wartość netto. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Od 1 kwietnia 2014 r. ograniczenie w odliczeniu VAT (50% podatku naliczonego), gdy samochód nie spełnia warunków do pełnego odliczenia, dotyczy nie tylko wydatków związanych z nabyciem samochodu i paliwa, ale również wydatków eksploatacyjnych.

Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniach wymienia rodzaje tych wydatków i wskazuje konkretne przykłady:

● wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdów (np. zakup samochodu czy też części służących do wytworzenia samochodu);

● wydatki z tytułu nabycia lub importu części składowych do tych pojazdów (np. zakup szyb do samochodu czy opon);

● wydatki z tytułu używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową (np. czynsz, raty lub inne płatności wynikające z takiej umowy);

● wydatki z tytułu nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów;

● wydatki z tytułu naprawy lub konserwacji tych pojazdów;

● wydatki z tytułu nabycia innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów (np. opłaty za parking, przejazd autostradą).

Jak z tego wynika, ograniczenia dotyczą nie tylko wydatków na zakup usługi naprawy lub konserwacji. Ustawodawca wyjaśnia, że będą to również inne towary i usługi związane z eksploatacją lub używaniem pojazdów, ale ich nie wymienia. Do tych wydatków należy zaliczyć m.in.: zakupy części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych, opłaty za przejazdy autostradami, usługi parkingowe.

NSA w wyroku z 7 czerwca 2013 r. (sygn. akt II FSK 1945/11), orzekając w sprawie dotyczącej określenia, jakie wydatki są ograniczane kilometrówką, a więc są wydatkami związanymi z używaniem samochodu, uznał, że do wydatków związanych z używaniem samochodu należy zaliczyć wszelkie wydatki niezbędne do wykorzystania tego samochodu do potrzeb podatnika - podmiotu gospodarczego, takie jak: zakup paliwa, ogumienia i innych materiałów eksploatacyjnych, ubezpieczenia OC i AC, koszty drobnych napraw i części zamiennych, przeglądów technicznych, opłaty parkingowe oraz za przejazd autostradą, pod warunkiem ich zgodnego z przepisami udokumentowania.

Mimo że to orzeczenie dotyczy rozliczenia podatku dochodowego, stanowisko to może być pomocne również w przypadku rozliczania VAT po zmianach. Poza tym MF w wyjaśnieniach potwierdziło taki sposób interpretacji nowych przepisów.

Odliczenie VAT z paragonów

Tak jak to było przed zmianą przepisów, podstawą odliczenia VAT jest faktura (art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT). Za fakturę uznaje się dokument w formie papierowej lub elektronicznej zawierający dane wymagane według ustawy (art. 2 pkt 31 ustawy). Dlatego za fakturę można uznać również dokument, który zawiera elementy wskazane w § 3 pkt 4 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, czyli ograniczone w porównaniu z art. 106e ustawy o VAT, wystawiony w formie biletu jednorazowego. Według tych regulacji faktura za przejazd autostradą płatną lub za przejazd na odległość nie mniejszą niż 50 km, wystawiana w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, powinna zawierać:

● numer i datę wystawienia,

● imię i nazwisko lub nazwę podatnika,

● numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,

● informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi,

● kwotę podatku,

● kwotę należności ogółem.

Literalne brzmienie tego przepisu może prowadzić do wniosku, że takie bilety uznawane za faktury mogą wystawiać tylko podatnicy uprawnieni do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami. Przyjęcie takiego stanowiska powodowałoby, że przepis ten nie miałby zastosowania do biletów za przejazd autostradą. Nie taka była intencja ustawodawcy. Dlatego gdy dysponujemy biletami za przejazd autostradą, możemy odliczyć z nich VAT na zasadach ogólnych (jak z innych faktur).

Nadal nie odliczymy VAT z paragonu za parkingi, gdy nie zawiera elementów wymaganych dla faktury uproszczonej. Fakturą może być paragon, ale pod warunkiem, że zawiera NIP nabywcy, a kwota należności nie przekracza 450 zł albo 100 euro. Wiąże się to z możliwością wystawiania w takich przypadkach tzw. faktur uproszczonych, które nie muszą zawierać wielu elementów wymaganych dla zwykłych faktur. Faktury uproszczone muszą jednak zawierać NIP nabywcy, którego wskazywanie na fakturach powinny umożliwiać nowe kasy rejestrujące.

Natomiast gdy otrzymany dokument, taki jak wydruk z parkomatu, dokumentujący opłatę parkingową, nie zawiera nawet takich informacji, jakie powinna zawierać faktura uproszczona, nie może stanowić podstawy do odliczenia VAT.

Wpisywanie wydatków do ewidencji

Artykuł 109 ust. 3 ustawy, który określa, jakie elementy powinna zawierać ewidencja VAT, nie wskazał wprost, jak ewidencjonować zakupy, od których podatnik odlicza VAT częściowo. Wynika z niego tylko, że w ewidencji powinny być wpisane m.in. kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego. To samo wynika z wyjaśnień do deklaracji. Zgodnie z nimi w części D.2 deklaracji VAT "ROZLICZENIE PODATKU NALICZONEGO" wykazuje się wyłącznie wartość towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem korekt) w takiej wysokości, w jakiej podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od należnego lub zwrot podatku naliczonego.

Oznacza to, że przepisy nie nakładają obowiązku wykazywania w poz. 39 i 41 deklaracji VAT-7 wyłącznie wartości netto dokonanych zakupów w 50% wysokości. Obowiązek ten dotyczy tylko podatku. Dlatego wartość ta może być wykazana zarówno w kwocie całkowitej, jak i w kwocie proporcjonalnej.

Ujęcie w deklaracji całej wartości netto zakupów lub tylko wartości proporcjonalnej do kwoty odliczonego VAT pozostaje bez wpływu na ostateczny wynik rozliczenia VAT. Dlatego obie przedstawione metody są dopuszczalne oraz pozbawione błędu. W obu przypadkach nie ma podstaw do postawienia zarzutu błędnego sporządzenia deklaracji.

Przepisy nie wskazują również, jak należy zaokrąglać kwoty po zastosowaniu proporcji 50%. Trzeba zatem przyjąć, że powinno się zaokrąglać do pełnych groszy. Zasada ta obowiązuje w przypadku wystawiania faktur. Ponieważ do ewidencji wpisujemy kwoty z faktury, to również w tym przypadku należy zaokrąglać do pełnych groszy.

PRZYKŁAD

Spółka ma bilet za przejazd autostradą na kwotę 29 zł netto, VAT - 6,70 zł. Może odliczyć 50% VAT. Kwotę podatku naliczonego podlegającą odliczeniu stanowi zatem tylko kwota:

6,70 zł x 50% = 3,40 zł

Spółka powinna wykazać tę kwotę w ewidencji. Natomiast w ewidencji w pozycji "wartość netto" oraz w poz. 41 deklaracji firma może wpisać odpowiednio całą wartość netto z faktury, tj. 29 zł, albo wartość proporcjonalną, czyli: 29 zł x 50% = 14,50 zł.

W obu przypadkach urząd skarbowy nie ma podstaw do kwestionowania prawidłowości złożonej deklaracji.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 86, art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

Joanna Dmowska

prawnik, autorka licznych publikacji z zakresu podatku od towarów i usług