Jeżeli efekt Pańskiej pracy będzie się wyróżniać twórczym charakterem cechującym się tym, że rezultat jest zawsze niepowtarzalny, a z zawartej z Panem umowy będzie wynikać, że majątkowe prawa autorskie zostaną przeniesione na zamawiającego, w takim przypadku wykonane dzieło może zostać rozliczone z uwzględnieniem 50% kosztów uzyskania przychodu. Szczegóły - w uzasadnieniu.

Przychody z tytułu zawartej umowy o dzieło zaliczane są do przychodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. Koszty uzyskania przychodów przy tego rodzaju umowach wynoszą, co do zasady, 20% uzyskiwanego przychodu. Jeżeli jednak dzieło to jest związane z korzystaniem przez twórców z praw autorskich lub rozporządzaniem tymi prawami, koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 3 updof).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, takich jak np. "twórca", "korzystanie przez twórców z praw autorskich" lub pojęć z nimi związanych, jak np. "utwór". Odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, za które należy uznać ustawę z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W myśl art. 1 ust. 1 tej ustawy przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. Jest nim każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim). Jak czytamy w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 7 listopada 2007 r., sygn. akt I ACa 800/07:

(...) stwierdzenie, że utwór stanowi przejaw "działalności twórczej", oznacza, że utwór powinien stanowić rezultat działalności o charakterze kreacyjnym. Przesłanka ta, niekiedy określana jako przesłanka "oryginalności" utworu, zrealizowana jest wówczas, gdy istnieje subiektywnie nowy "wytwór intelektu". Podkreśla się również, że praca intelektualna o charakterze twórczym jest przeciwieństwem pracy o charakterze technicznym, która polega na wykonywaniu czynności wymagających jedynie określonej wiedzy i sprawności oraz użycia odpowiednich narzędzi, materiałów i technologii.

Przedmiotem prawa autorskiego są utwory, m.in. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe). Twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu (art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim). W konsekwencji zastosowanie kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% będzie możliwe wówczas, gdy:

● dana osoba uzyska przychód za wykonanie czynności będącej przedmiotem prawa autorskiego lub pokrewnego oraz

● twórca dokona rozporządzenia prawami autorskimi do swojego utworu, czyli gdy przejdą one na zamawiającego dzieło (zleceniodawcę) lub gdy twórca udzieli licencji na korzystanie z nich.

Każde dzieło powinno być rozpatrywane odrębnie z punktu widzenia spełnienia przez nie cech utworu, o których była wyżej mowa. Dla możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów ogromne znaczenie ma treść zawartej umowy. Powinien się w niej znaleźć zapis, z którego będzie jednoznacznie wynikało, że przedmiotem umowy jest praca o charakterze twórczym, polegająca na stworzeniu oferty firmowej w formacie grafika - tekst, która będzie się charakteryzowała oryginalnością, a majątkowe prawa autorskie zostaną przeniesione na zamawiającego.

Warto również, aby oznaczył Pan rezultat wykonanej przez siebie pracy (dzieło), np. przez podanie pełnego imienia i nazwiska albo chociażby inicjałów. Dobrze byłoby, aby znalazły się one nie tylko w przekazanych zleceniodawcy materiałach, ale również na stronach internetowych, na których są zamieszczane tworzone przez Pana opisy.

Przyjmując, że efekt Pańskiej pracy (utwór) będzie się wyróżniać twórczym charakterem cechującym się tym, że rezultat jest zawsze niepowtarzalny, a z zawartej z Panem umowy będzie wynikać, że majątkowe prawa autorskie zostaną przeniesione na zamawiającego, w takim przypadku wykonane dzieło może zostać rozliczone z uwzględnieniem 50% kosztów uzyskania przychodu.

● art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 362

● art. 1 ust. 1 i 2, art. 8 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 210, poz. 1016

Aleksander Gniłka

doradca podatkowy