Do przychodów z działalności wykonywanej osobiście zaliczane są przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

● osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

● właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwami (np. kontrakty menedżerskie) (art. 13 pkt 8 ustawy o pdof).

Źródło przychodów

Odrębną kategorię przychodów stanowią kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym z odpłatnego zbycia praw majątkowych.

Korzystanie przez twórcę z praw autorskich bądź przeniesienie na zamawiającego tych praw musi wynikać jednoznacznie z treści zawartej umowy (np. cywilnoprawnej). Zapisy umowy (lub innego dokumentu) powinny zatem wskazywać, że czynności obejmują działalność twórczą, a wynagrodzenie stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 26 czerwca 2012 r. (sygn. IPTPB1/415-186/12-7/KO), w której stwierdził, że:

(...) o kwalifikacji prawnopodatkowej w tym zakresie nie decyduje bezpośrednio tytuł płatności wskazany w umowie, lecz przedmiot tej umowy. Jeżeli stanowi on utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a umowa obejmuje przeniesienie autorskich praw majątkowych do niego (lub udzielenie licencji), całość wynagrodzenia należnego zbywcy stanowi jednorodne źródło przychodów, o którym mowa w art. 18 updof (...).

Zobacz pełną treść interpretacji na www.inforfk.pl w zakładce "Interpretacje"

SŁOWNICZEK

Przychód z praw majątkowych - w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

(art. 18 ustawy o pdof)

Stosunek prawny, w ramach którego twórca uzyskuje przychód z praw autorskich, nie ma znaczenia. Może nim być zarówno stosunek pracy, jak i cywilny.

Wątpliwości dotyczą źródła przychodów, do którego należy zaliczyć wynagrodzenie np. z umowy o dzieło, do której zastosowano koszty autorskie - czy nadal jest to działalność wykonywana osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy pdof) czy przychód z praw majątkowych (art. 18 ustawy o pdof). Ma to znaczenie choćby przy sporządzaniu przez płatnika informacji PIT-11. Nieprawidłowa kwalifikacja pod względem pochodzenia przychodów może ponadto spowodować, że organ podatkowy zakwestionuje zastosowanie kosztów autorskich.

Źródła przychodów wyodrębnione w PIT-11

W interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2004 r. (sygn. PB5/IMD-033-35-1135/04), Ministerstwo Finansów stwierdziło, że:

(...) Na podstawie art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. W konsekwencji przychody z praw majątkowych (w tym z praw autorskich, do których mają zastosowanie 50-proc. koszty uzyskania przychodów - art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) nie mogą być zaliczane do źródła, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (przychodów z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło) (...).

Przychód z praw autorskich nie powinien być zatem zaliczony do działalności wykonywanej osobiście.

Można również spotkać interpretacje, w których organ podatkowy, mimo zawarcia umowy o dzieło i zastosowania autorskich kosztów uzyskania, nakazuje zaliczać taki przychód do działalności wykonywanej osobiście, a nie do praw majątkowych (np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 października 2010 r., sygn. IBPB/II/1/415-682/10/BJ). Takie stanowiska są jednak odosobnione.

UWAGA!

Przychód z praw autorskich jest przychodem z praw majątkowych, a nie z działalności wykonywanej osobiście.

Prawa autorskie

Przedmiotem umowy o dzieło może być stworzenie utworu w rozumieniu prawa autorskiego i związane z tym przeniesienie praw autorskich na nabywcę lub udzielenie licencji na korzystanie z utworu.

Za wykonanie utworu i rozporządzenie prawami autorskimi twórcy przysługuje wynagrodzenie określone w umowie. W tym przypadku podstawą do naliczenia zaliczki na podatek jest dochód, czyli przychód pomniejszony o miesięczne koszty uzyskania przychodów oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne (jeżeli osoba podlega tym ubezpieczeniom).

Koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, wynoszą 50% uzyskanego przychodu, pomniejszonego o odliczone przez płatnika składki na ubezpieczenia społeczne. Jeżeli podatnik nie podlega ubezpieczeniom społecznym (umowa o dzieło nie jest zawarta z własnym pracodawcą ani nie jest wykonywana na jego rzecz), koszty uzyskania powinny zostać naliczone bezpośrednio od przychodu. W 2013 r. koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami nie mogą przekroczyć 42 764 zł (art. 22 ust. 9 pkt 3 w zw. z ust. 9a).

Zobacz wideoszkolenie "50% koszty uzyskania przychodów - zmiany 2013 r." na www.inforfk.pl

PRZYKŁAD

Michał T. wykonuje umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich, której przedmiotem jest napisanie książki. Za wykonanie umowy Michał T. otrzyma w czerwcu 2013 r. 15 000 zł. Umowa nie jest zawarta z własnym pracodawcą ani wykonywana na jego rzecz. Od wynagrodzenia należy pobrać zaliczkę na podatek w wysokości 18%, stosując 50% koszty uzyskania przychodów. Lista wypłat za czerwiec powinna być sporządzona następująco:

PRZYKŁAD

Hanna R. wykonuje umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich dla swojego pracodawcy, której przedmiotem jest napisanie programu komputerowego. Za wykonanie umowy Hanna R. otrzyma w czerwcu 2013 r. 7000 zł. Od wynagrodzenia należy pobrać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek w wysokości 18%, stosując 50% koszty uzyskania przychodów. Lista wypłat za czerwiec br. powinna być sporządzona następująco:

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 10 ust. 1 pkt 2, pkt 7, art. 13 pkt 8, art. 18, art. 22 ust. 9 pkt 3, pkt 4, ust. 9a, art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 21

● art. 6 ust. 1 pkt 1, pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 1548

Izabela Nowacka

ekonomistka, od wielu lat zajmuje się tematyką wynagrodzeń i rozliczaniem płac, autorka licznych publikacji z dziedziny prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prowadzi portal kadrowo-płacowy

"Jakie koszty uzyskania przychodów dla twórców stosować po zmianie przepisów od 1 stycznia 2013 r." - MPPiU nr 23/2012, dostępny na www.mp.infor.pl