Treść umowy zlecenia powinna zawierać zapisy dotyczące wysokości wynagrodzenia dla zleceniobiorcy, z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej, oraz ustalenia co do sposobu potwierdzania przepracowanych przez niego godzin. Ponadto warto wprowadzić do umowy ograniczenia dotyczące liczby godzin realizacji czynności będących jej przedmiotem. Ponieważ umowa zlecenia stanowi tytuł do ubezpieczeń, konieczne jest prawidłowe ustalenie rodzaju potrącanych składek. Niezbędne jest ich właściwe rozliczenie, także w razie zbiegu takiej umowy z innym tytułem ubezpieczeniowym, np. umową o pracę lub innym zleceniem.
Obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. przepisy dotyczące minimalnej stawki godzinowej dla zleceniobiorców i samozatrudnionych wprowadzają konkretne wymagania w zakresie zasad wynagradzania tych grup zatrudnionych.
Warunki wynagradzania zleceniobiorców i samozatrudnionych od 1 stycznia 2017 r.
Warunek | Podstawa prawna z ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę |
konieczność ustalenia wysokości wynagrodzenia w umowie w taki sposób, aby zapewniało uzyskanie za każdą godzinę wykonywania zlecenia stawkę minimalną w wysokości 13 zł | art. 8a ust. 1 |
zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia wynikającego ze stawki minimalnej i zakaz przeniesienia tego prawa na inną osobę | art. 8a ust. 4 |
nakaz wypłaty wynagrodzenia wynikającego ze stawki minimalnej w formie pieniężnej | art. 8a ust. 5 |
wypłata kwoty wynikającej ze stawki minimalnej dokonywana nie rzadziej niż raz w miesiącu w przypadku umów zawartych na okresy dłuższe niż miesięczne | art. 8a ust. 6 |
konieczność określenia sposobu potwierdzania liczby godzin wykonywania umowy | art. 8b |
obowiązek przechowywania przez zleceniodawcę dokumentacji związanej z określeniem sposobu potwierdzania oraz potwierdzaniem liczby godzin wykonania umowy przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne | art. 8c |
kara grzywny w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł nakładana przez sąd za wypłatę wynagrodzenia w kwocie niższej niż wynikająca z minimalnej stawki godzinowej | art. 8e |
Minimalna stawka godzinowa dotyczy umowy zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) oraz umowy, do której stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 Kodeksu cywilnego), jeżeli są one wykonywane na rzecz przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności, przez:
W przypadku zawarcia umowy ze zleceniobiorcą, który nie należy do żadnej ze wskazanych grup zatrudnionych (np. jest przedsiębiorcą, który zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców, albo przedsiębiorcą, który ma zarejestrowaną działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim UE niż Polska), umowa może przewidywać dla tych osób wynagrodzenie niższe niż stawka minimalna, a także nie trzeba stosować do nich żadnych innych przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu (np. dotyczących konieczności wypłat co najmniej raz w miesiącu w przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż miesiąc). Problemem jest jednak to, że o ile zleceniodawca może łatwo sprawdzić, czy umowa jest wykonywana w ramach prowadzonej przez zleceniobiorcę/samozatrudnionego działalności gospodarczej (wpisanej do CEIDG), o tyle nie ma żadnych dostępnych publicznie rejestrów pozwalających na sprawdzenie, czy osoba, z którą jest zawierana umowa, zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców. Zatem w takim przypadku istotne jest pobranie odpowiedniego oświadczenia od zleceniobiorcy/samozatrudnionego. Ważne jest też przekazywanie informacji o zmianach w tym zakresie. Fakt, że w dniu zawierania umowy zleceniobiorca np. zatrudniał pracownika, nie oznacza, że w trakcie jej obowiązywania zatrudnienie tego pracownika nie ulegnie zakończeniu. W takiej sytuacji zwolnienie z obowiązku stosowania przepisów o minimalnej stawce nie będzie dotyczyło całej umowy, lecz jej części.
PRZYKŁAD
Od 1 kwietnia 2017 r. spółka z o.o. współpracuje z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, która zatrudnia dwóch pracowników. Załóżmy, że z końcem czerwca 2017 r. umowy z pracownikami tego przedsiębiorcy zostały rozwiązane. Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudni nowych pracowników lub zleceniobiorców, to od 1 lipca 2017 r. do realizowanej przez niego umowy zawartej ze spółką z o.o. należy stosować przepisy o stawce minimalnej. Wiedzę o tym, że przedsiębiorca nie zatrudnia już pracowników, spółka może uzyskać tylko od niego.
Zalecanym rozwiązaniem jest zamieszczenie odpowiedniego zobowiązania do udzielenia informacji o zatrudnianiu pracowników i zleceniobiorców przez przyjmującego zlecenie w treści umowy. W ten sposób zleceniodawca:
Przykładowe zapisy w umowie zlecenia dotyczące zobowiązania zleceniobiorcy do udzielania informacji o zatrudnianiu innych osób
(…) § 5
prowadzi działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce i usługi objęte niniejszą umową będą wykonywane w ramach tej działalności, nie wykonuje samodzielnie działalności gospodarczej w zakresie będącym przedmiotem niniejszej umowy, w dniu zawierania niniejszej umowy zatrudnia pracowników lub ma zawarte umowy ze zleceniobiorcami.
§ 6 Zleceniobiorca zostaje poinformowany o tym, że obejmują go przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (w zakresie dotyczącym obowiązku zapewnienia mu minimalnej stawki godzinowej), jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
|
W umowach zlecenia i o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu, wynagrodzenie powinno zostać określone w taki sposób, aby zleceniobiorca otrzymał przynajmniej 13 zł za każdą godzinę realizacji usługi. Nie ma przy tym żadnych ograniczeń w zakresie sposobu ustalenia wynagrodzenia w umowie. Może to być stawka godzinowa, ale również np. wynagrodzenie za cały okres realizowania umowy, za miesiąc, za dzień, wynagrodzenie prowizyjne, stawki za poszczególne czynności.
Jeżeli jednak wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, osobom tym przysługuje wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem tej minimalnej stawki.
PRZYKŁAD
Zleceniobiorca niebędący przedsiębiorcą w 2017 r. świadczy usługi polegające na sprzątaniu terenu spółki cywilnej. Otrzymuje za to 1500 zł miesięcznie. W przypadku gdy na wskazane czynności poświęci w miesiącu więcej niż 115 godzin, powinien, zgodnie z przepisami ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, otrzymać wyższą kwotę (stanowiącą iloczyn 13 zł i liczby przepracowanych godzin). Przy tego rodzaju usługach dłuższa praca może być konsekwencją np. obfitych opadów śniegu, szczególnych zanieczyszczeń itp. Umowa zlecenia jest umową starannego działania, a zatem w tych sytuacjach zleceniobiorca będzie zobligowany do dłuższego wykonywania zleconych czynności (np. w wymiarze 150 godzin). W konsekwencji zleceniodawca będzie musiał zapłacić zleceniobiorcy znacznie wyższą kwotę wynagrodzenia (przy 150 godzinach jest to: 150 godz. x 13 zł = 1950 zł).
W zawieranych umowach mogą znajdować się zapisy dotyczące łącznego czasu realizacji usług w rozliczanych przedziałach czasowych (np. w miesiącu) z wyraźnym zastrzeżeniem, że świadczenie usług ponad te wymiary nie stanowi realizacji umowy i nie przysługuje za nie wynagrodzenie. Za prawidłowe należy też uznać zobowiązanie zleceniobiorcy w umowie do poinformowania zleceniodawcy o spodziewanym przekroczeniu limitu godzin wskazanego w umowie lub o jego przekroczeniu. Pozwoli to zleceniodawcy na podjęcie decyzji o tym, czy zgadza się na kontynuowanie wykonywania zlecenia ponad ustalony wymiar godzin.
Przykładowe zapisy w umowie zlecenia dotyczące ograniczenia liczby godzin wykonywania czynności
§ 7
|
Wskazane ograniczenie może być także pośrednie, poprzez doprecyzowanie w umowie dopuszczalnych przedziałów czasowych, w jakich może być realizowana usługa.
Przykładowe zapisy w umowie zlecenia dotyczące wykonywania czynności w określonym czasie
§ 8. Usługi wskazane w niniejszej umowie Zleceniobiorca będzie wykonywać w poniedziałki i piątki w przedziale niewykraczającym poza zakres godzin 8.00-14.00. |
W związku z obowiązywaniem minimalnej stawki godzinowej dla zleceniobiorców/samozatrudnionych istotne może być również doprecyzowanie usług, których świadczenie wynika z umowy i za które przysługuje określone wynagrodzenie. Stawka minimalna odnosi się do czasu realizacji usług. Zleceniobiorca nie musi otrzymywać wynagrodzenia np. za sam pobyt w umówionym terenie, wyłącznie za dyspozycyjność czy czas przerw.
Po pierwsze, należy wskazać - w miarę możliwości - konkretne czynności, które będzie wykonywać zleceniobiorca.
Przykładowe zapisy w umowie zlecenia dotyczące wykonywanych czynności
§ 9. 1. Zleceniodawca zleca, a Zleceniobiorca zobowiązuje się do świadczenia usług polegających na sprzątaniu pomieszczeń biurowych. 2. W ramach usług wskazanych w ust. 1 Zleceniobiorca będzie wykonywać następujące czynności: 1) …………………………………………………………………………… 2) …………………………………………………………………………… 3) …………………………………………………………………………… 4) ……………………………………………………………………………
|
Po drugie, w umowie można wskazać, że do opłacanego czasu zalicza się jedynie czas świadczenia usług, a nie np. cały czas przebywania w miejscu ustalonym w umowie.
Przykładowe zapisy w umowie zlecenia dotyczące czasu wykonywania czynności
§ 10. Za czas wykonywania usług objętych niniejszą umową Zleceniobiorca i Zleceniodawca zgodnie uznają jedynie czas faktycznie wykorzystany na realizację usług wymienionych w § … umowy. Wszelkie przerwy w wykonywaniu tych czynności nie stanowią czasu realizacji usług i nie przysługuje za nie wynagrodzenie.
|
Jedynym wprost zawartym w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu obowiązkiem związanym z treścią umowy jest konieczność ustalenia w niej sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeżeli w umowie nie określono sposobu ewidencjonowania godzin albo gdy umowy nie zawarto na piśmie czy elektronicznie i zleceniodawca nie potwierdził ustaleń dotyczących dokumentowania przepracowanego czasu, zleceniobiorca przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia.
W zakresie potwierdzenia liczby godzin wykonywania czynności wynikających z umowy można wskazać następujące warunki:
Przy ustalaniu wynagrodzenia za zlecenie z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej przydatne może być zestawienie tabelaryczne przepracowanych godzin z podaniem ich liczby w poszczególnych dniach wykonywania usługi, a nawet w określonych porach doby (jest to uzasadnione wówczas, gdy stosowane są różne stawki godzinowe w zależności od pory doby, w jakiej usługi są świadczone). Takie potwierdzenie nie tylko będzie wypełniało obowiązek ustawowy, ale przede wszystkim ułatwi zweryfikowanie podstawy naliczenia wynagrodzenia za wykonane usługi.
Przykładowe zapisy w umowie zlecenia dotyczące potwierdzenia liczby godzin wykonywania czynności
§ 11
Załączniki: Rozliczenie liczby godzin wykonywania czynności w ramach umowy zlecenia z dnia… nr … przez . ………w miesiącu/w okresie……….
Powyższe zestawienie godzin wykonywania usług potwierdza:
(osoba działająca w imieniu Zleceniodawcy) (Zleceniobiorca)
|
Przedsiębiorca lub inna jednostka organizacyjna, zawierający z osobą fizyczną umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, są zobowiązani jako płatnicy do zgłoszenia tej osoby obowiązkowo do ubezpieczeń w ZUS. Ubezpieczeniom - ani społecznym, ani zdrowotnemu - nie podlegają zlecenioborcy, które są uczniami:
albo studentami, do ukończenia 26. roku życia (art. 6 ust. 1 pkt 4 i ust. 4 ustawy systemowej).
Jeżeli umowa zlecenia stanowi dla danej osoby jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych, podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym:
od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 pkt 2 ustawy systemowej).
Ubezpieczeniu chorobowemu osoby te podlegają tylko na zasadzie dobrowolności od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, o ile zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym w ustawie systemowej, tj. w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia. W przeciwnym wypadku dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu osoba podlegać będzie od dnia przekazania formularza zgłoszeniowego do ZUS.
Dla zleceniobiorców obowiązkowe jest też ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązek podlegania ubezpieczeniom na powyższych zasadach dotyczy również osób, które zawarły takie umowy w okresie przebywania na urlopie wychowawczym lub na urlopie bezpłatnym, a także osób, które podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje płatnik składek (zleceniodawca) w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń (art. 36 ust. 4 ustawy systemowej) na formularzu ZUS ZUA. W tym samym terminie płatnik jest zobowiązany wyrejestrować daną osobę z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA.
Często pojawiają się sytuacje, w których zleceniobiorcy świadczą usługi w razie potrzeb zleceniodawcy, np. raz lub dwa razy w tygodniu albo w miesiącu. Aby uniknąć każdorazowego zgłaszania i wyrejestrowywania z ubezpieczeń, taka umowa może być zawarta na dłuższy czas, a prace będą wykonywane według zapotrzebowania zlecającego. Kodeks cywilny, który reguluje umowę zlecenia, nie określa maksymalnego okresu, na jaki może być zawarta taka umowa. Oznacza to, że strony umowy zlecenia mogą regulować ten okres dowolnie, w zależności od swoich potrzeb.
PRZYKŁAD
Tomasz P. w ramach zawartej umowy zlecenia wykonuje prace serwisowe i remontowe dla szkoły. Umowa została zawarta na okres od 1 lutego do 30 czerwca 2017 r. Szkoła zleca Tomaszowi P. pracę według własnych potrzeb - raz, dwa razy w tygodniu. Strony ustaliły ponadto, że rozliczanie godzin świadczonych usług będzie następować na podstawie prowadzonej ewidencji przepracowanych godzin w okresach miesięcznych. Ze złożonego oświadczenia wynika, że umowa ta stanowi jedyny tytuł do podlegania ubezpieczeniom, w związku z czym szkoła była zobowiązana zgłosić Tomasza P. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz obowiązkowo do ubezpieczenia zdrowotnego od 1 lutego 2017 r. na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 xx. Szkoła miała obowiązek przekazać do ZUS formularz najpóźniej do 8 lutego 2017 r. Od dnia następnego po dniu rozwiązaniu umowy, tj. 1 lipca 2017 r., szkoła ma obowiązek wyrejestrować Tomasza P. z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia: 04 11 xx, kodem przyczyny wyrejestrowania: 100, przekazanym do ZUS najpóźniej do 10 lipca 2017 r. (8 i 9 lipca przypadają odpowiednio w sobotę i niedzielę, dlatego 7-dniowy termin na złożenie formularza zostaje przesunięty).
Rozliczenie składkowo-podatkowe wynagrodzenia zleceniobiorcy
Obowiązkiem zleceniodawcy jako płatnika składek jest sporządzanie
i przekazywanie do ZUS za każdy miesiąc kalendarzowy raportów rozliczeniowych za zleceniobiorcę - płatnik rozliczaja w ten sposób potrącone z wynagrodzenia zleceniobiorcy składki na poszczególne ubezpieczenia:
Rodzaje formularzy ubezpieczeniowych do rozliczeń z ZUS
Rodzaj formularza | Do czego przeznaczony |
ZUS RCA imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach | służy do rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za zleceniobiorcę
|
ZUS RZA imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne | służy do rozliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne za zleceniobiorcę, jeżeli podlega on wyłącznie temu ubezpieczeniu |
ZUS RSA imienny raport miesięczny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek | służy do przekazania informacji o wypłaconych zleceniobiorcy świadczeniach, w tym m.in. zasiłkach z ubezpieczenia społecznego oraz przerwach w opłacaniu składek |
ZUS DRA deklaracja rozliczeniowa | raporty rozliczeniowe dołącza się do deklaracji rozliczeniowej i jako komplet dokumentów rozliczeniowych przekazuje do ZUS; w deklaracji rozliczane są również składki na FP i FGŚP należne m.in. za zleceniobiorców |
W przypadku gdy zleceniobiorca nie uzyska w danym miesiącu kalendarzowym żadnego przychodu, zleceniodawca jest zobowiązany przekazać do ZUS zerowy raport ZUS RCA (lub ZUS RZA, jeżeli zleceniobiorca podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu).
PRZYKŁAD
Firma gastronomiczna zawarła z Bartoszem D. (30 lat) umowę zlecenia na okres od 1 kwietnia do 30 czerwca 2017 r. z wynagrodzeniem w wysokości 14 zł za 1 godzinę wypłacanym w ostatnim dniu danego miesiąca kalendarzowego. Ze złożonego oświadczenia wynika, że zawarta umowa jest jedynym tytułem do ubezpieczeń. Bartosz D. nie ma ustalonego prawa do renty i emerytury, nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności, nie wnioskował o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Strony ustaliły, że rozliczenie godzin będzie następować na podstawie prowadzonej ewidencji liczby godzin składanej wraz z rachunkiem za dany miesiąc.
Zgłoszenie do ubezpieczeń:
Zgłoszenia zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 1 kwietnia 2017 r. dokonał zleceniodawca, jako płatnik składek, na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia: 04 11 00, przekazanym do ZUS najpóźniej do 10 kwietnia 2017 r. (8 i 9 kwietnia przypadły odpowiednio w sobotę i niedzielę).
Rozliczenie składkowo-podatkowe:
Według przedłożonej ewidencji Bartosz D. przepracował w kwietniu 2017 r. łącznie 120 godzin. Jego wynagrodzenie wyniosło: 120 godz. x 14 zł = 1680 zł.
Składki ZUS należało rozliczyć w imiennym raporcie ZUS RCA za kwiecień 2017 r. przekazanym do ZUS najpóźniej 15 maja 2017 r.
W zestawieniu należnych składek na ubezpieczenia społeczne (w bloku III.B) należało wykazać:
kod tytułu ubezpieczenia: 04 11 00,
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 1680 zł.
W zestawieniu należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne (w bloku III.C) należało wykazać:
podstawę wymiaru składki: 1490,83 zł [1680 zł - (1680 zł x 11,26%)].
Rozliczenie składkowo-podatkowe*
1. | Przychód | 1680 zł |
2. | Składka na ubezpieczenie emerytalne (w części finansowanej przez ubezpieczonego) | 163,97 zł (1680 zł x 9,76%) |
3. | Składka na ubezpieczenia rentowe (w części finansowanej przez ubezpieczonego) | 25,20 zł (1680 zł x 1,5%) |
4. | Razem składki społeczne finansowane przez ubezpieczonego (poz. 2 + poz. 3) | 189,17 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie emerytalne (w części finansowanej przez płatnika) | 163,97 zł (1680 zł x 9,76%) |
6. | Składka na ubezpieczenia rentowe (w części finansowanej przez płatnika) | 109,20 zł (1680 zł x 6,5%) |
7. | Składka na ubezpieczenie wypadkowe* | 33,60 zł (1680 zł x 2%) |
8. | Razem składki społeczne finansowane przez płatnika (poz. 5 + poz. 6 + poz. 7) | 306,77 zł |
9. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne | 134,17 zł [(1680 zł - 189,17 zł) x 9%] |
10. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od zaliczki na pdof | 115,54 zł [(1680 zł - 189,17 zł) x 7,75%] |
11. | Miesięczne koszty uzyskania przychodu | 298,17 zł [(1680 zł - 189,17 zł) x 20%] |
12. | Podstawa do opodatkowania | 1193 zł (1680 zł - 298,17 zł - 189,17 zł = 1192,66 zł, po zaokrągleniu 1193 zł) |
13. | Zaliczka na pdof | 99 zł (1193 zł x 18% = 214,74 zł; 214,74 zł - 115,54 zł = 99,20 zł; po zaokrągleniu 99 zł) |
14. | Wynagrodzenie do wypłaty (poz. 1 - poz. 4 - poz. 9 - poz. 13) | 1257,66 zł |
* Przyjęto stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe 2% oraz zastosowano 20% koszty uzyskania przychodu.
Od wypłaconego zleceniobiorcy wynagrodzenia zleceniodawca był również zobowiązany rozliczyć i opłacić z własnych środków składkę na FGŚP w wysokości 0,10% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.Potrącona z wynagrodzenia zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 99 zł powinna zostać przekazana na konto urzędu skarbowego najpóźniej 22 maja 2017 r. (20 i 21 maja przypadają odpowiednio w sobotę i niedzielę).
Na przedstawionych zasadach rozliczone zostanie wynagrodzenie za maj i czerwiec 2017 r.
Wyrejestrowanie z ubezpieczeń:
Od 1 lipca 2017 r. zleceniodawca będzie zobowiązany wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia: 04 11 00, kodem przyczyny wyrejestrowania: 100, przekazanym do ZUS najpóźniej 10 lipca 2017 r. (8 i 9 lipca przypadają odpowiednio w sobotę i niedzielę).
Wykonywanie umowy zlecenia nie zawsze jest jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Zdarza się, że osoba przy zawieraniu umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług ma już inny tytuł, z którego podlega ubezpieczeniom społecznym, co powoduje powstanie zbiegu tytułów do ubezpieczeń.
Do takiego zbiegu może dojść w przypadku równoczesnego wykonywania kilku umów zlecenia, jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy, wykonywania umowy zlecenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, bycia rolnikiem, osobą duchowną, posłem lub senatorem albo wykonywania pracy nakładczej. W takiej sytuacji trzeba rozstrzygnąć, z którego tytułu należy obowiązkowo naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.
Jeżeli do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek, co do zasady składka jest opłacana przez każdego z nich, chyba że ubezpieczony przedstawi płatnikowi dokumenty, z których będzie wynikać brak konieczności opłacania tych składek (art. 34 ust. 6 ustawy systemowej). Przepisy nie wskazują jednak, jaki dokument jest podstawą do rozstrzygnięcia w zakresie obowiązku ubezpieczeniowego, pozostawiając w tym zakresie swobodę płatnikom składek. Z przedłożonych dokumentów powinny wynikać wszystkie okoliczności niezbędne do rozstrzygnięcia zbiegu tytułów w danym przypadku. W szczególności zleceniobiorca musi potwierdzić, czy z innego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia.
Wzór oświadczenia zleceniobiorcy
Jan Kowalski Al. Pokoju 45 m. 15 02-767 Warszawa PESEL 76070811234
Oświadczenie zleceniobiorcy o posiadanych tytułach do ubezpieczeń
Ja, niżej podpisany JAN KOWALSKI, oświadczam, że:
O wszelkich zmianach dotyczących informacji podanych w niniejszym oświadczeniu zobowiązuję się powiadomić Zleceniodawcę w terminie 5 dni od daty ich zaistnienia.
Warszawa, 2 maja 2017 r. Jan Kowalski ........................................................ …….............................................. (miejscowość, data) (czytelny podpis zleceniobiorcy)
Wniosek zleceniobiorcy o objęcie ubezpieczeniami dobrowolnymi
Ja, niżej podpisany JAN KOWALSKI:
Warszawa, 2 maja 2017 r. Jan Kowalski ........................................................ …….............................................. (miejscowość, data) (czytelny podpis zleceniobiorcy)
* Niepotrzebne skreślić. |
PRZYKŁAD
Teresa P. zawarła na okres od 15 kwietnia do 31 maja 2017 r. umowę zlecenia z firmą A. Następnie na okres od 20 kwietnia do 31 maja 2017 r. zawarła kolejną umowę zlecenia z firmą B. Wynagrodzenie z zawartych umów wypłacane jest w ostatnim dniu danego miesiąca kalendarzowego. W kwietniu 2017 r. przychód tej osoby wyniósł:
z tytułu umowy zawartej z firmą A - 1650 zł,
z tytułu umowy zawartej z firmą B - 1950 zł.
Zgłoszenie i wyrejestrowanie z ubezpieczeń:
Ze względu na to, że z pierwszej zawartej umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwietniu 2017 r. nie wyniosła kwoty co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, zarówno zleceniodawca A, jak i zleceniodawca B byli zobowiązani zgłosić daną osobę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia: 04 11 xx. Na zasadzie dobrowolności osoba ta, na swój wniosek, mogła przystąpić do ubezpieczenia chorobowego (z obu tytułów). Od 1 czerwca 2017 r. zleceniodawcy zobowiązani byli wyrejestrować daną osobę z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia: 04 11 xx, kodem przyczyny wyrejestrowania: 100.
Marek Rotkiewicz
ekspert z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, prawa cywilnego i prawa Unii Europejskiej, autor ponad 1500 publikacji
Przemysław Jeżek
trener z zakresu prawa pracy i rozliczania wynagrodzeń, doradca współpracujący z firmami szkoleniowymi, zdobywca tytułu "Kadrowy roku"