W ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik zawarł umowę z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o pomoc finansową z funduszy Unii Europejskiej i funduszu krajowego - SAPARD. Uzyskał pomoc w kwocie 210 000 zł, co stanowiło zwrot poniesionych przez niego kwalifikowanych kosztów przedsięwzięcia w wysokości 49,71%, przeznaczonych na powstanie placu na posiadanej przez niego nieruchomości gruntowej, wykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej. W 2010 r. podatnik wydzierżawił nieruchomość. Agencja uznała, że złamał on warunki umowy o dotację i zażądała zwrotu pieniędzy wraz z odsetkami. WSA rozstrzygający spór między agencją a podatnikiem nakazał mu oddać kwotę dotacji wraz z odsetkami.

Podatnik wystąpił o interpretację, czy zapłacone przez niego odsetki będą kosztem uzyskania przychodu. Jego zdaniem odsetki od zwróconej dotacji unijnej będą kosztem podatkowym, bo są związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podatnik argumentował, że wybudowany plac był wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej, zatem służył do osiągnięcia przychodów. Ponadto zapytał o wydatki z tytułu udziału w postępowaniu sądowym - jego zdaniem one również mają związek z działalnością gospodarczą.

Organ podatkowy nie zgodził się z podatnikiem. Stwierdził, że zapłata zasądzonych odsetek wynika z konieczności zwrotu udzielonej pomocy finansowej i nie ma wpływu na wysokość przychodu. Spór trafił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Sąd uznał, że odsetki od niewłaściwie wykorzystanej dotacji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, bo nie mają związku z prowadzeniem działalności gospodarczej i osiągnięciem przychodów. Sąd zgodził się z podatnikiem w drugiej kwestii będącej przedmiotem sporu, iż wydatki z tytułu udziału w postępowaniu sądowym pozostawały w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ich poniesienie przez podatnika miało bowiem swoje racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie i służyło zachowaniu źródła przychodów.

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając skargę kasacyjną podatnika, stwierdził, że odsetki od zwróconej dotacji nie są kosztami podatkowymi, bo powstały w wyniku naruszenia warunków umowy. NSA podkreślił, że konieczność zapłaty odsetek od niewłaściwie wykorzystanej dotacji wynikała przede wszystkim z umowy o dotację, nie miała natomiast związku z osiągnięciem przychodów, nie spełniając warunku celowości. Poniesiony przez podatnika wydatek w postaci odsetek od niewłaściwie wykorzystanej dotacji odnosił się do prawidłowości wykonania umowy o dotację, nie miał natomiast związku z osiągnięciem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Natomiast wydatki z tytułu udziału w postępowaniu sądowym pozostawały w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Od redakcji:

Wyrok jest niekorzystny dla podatnika. Oznacza, że w przypadku konieczności zwrotu dotacji zapłacone odsetki nie będą kosztem podatkowym. Nie będą one kosztem zarówno u podatników PDOP, jak i PDOF. Ryzyko zakwestionowania wydatkowania dotacji zgodnie z jej przeznaczeniem ponosi podatnik, mimo że dotacja dotyczyła działalności gospodarczej.

Sąd potwierdził natomiast, że wydatki z tytułu udziału w postępowaniu sądowym dotyczącym dotacji pozostawały w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W tym zakresie orzeczenie jest korzystne.

Wiesława Moczydłowska

ekspert w zakresie rachunkowości i podatków, praktyk, autorka licznych publikacji w prasie specjalistycznej, wykładowca na wyższych uczelniach, kursach i szkoleniach

"Koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży środka trwałego sfinansowanego dotacją - rozbieżności interpretacyjne organów podatkowych" - Mk nr 20/2013.