25 czerwca 2015 r. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Ogranicza ona możliwość przedłużania umów o pracę zawartych na czas określony. Ponadto została zmieniona długość okresów wypowiedzenia tych umów.

Nowelizacja przewiduje 3 rodzaje umów o pracę:

● na okres próbny,

● na czas określony,

● na czas nieokreślony.

Znowelizowany Kodeks pracy nie będzie przewidywał umowy na czas wykonywania określonej pracy oraz umowy na zastępstwo, w miejsce których będą zawierane umowy na czas określony.

Ustawa nowelizująca Kodeks pracy trafi teraz do Senatu. Nowelizacja ma wejść w życie po 6 miesiącach od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Tylko 3 umowy na czas określony przez 33 miesiące

Nowelizacja zakłada, że okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie mogą przekraczać 33 miesięcy. Łączna liczba umów okresowych zawartych z tym samym pracodawcą nie może przekraczać trzech - czwarta automatycznie stanie się umową na czas nieokreślony. Wcześniej będzie można zawrzeć umowę na okres próbny, nie dłuższy niż 3 miesiące.

Pracodawca będzie musiał pamiętać o limicie 3 umów w razie przedłużania okresu pracy na podstawie umowy na czas określony. Jeżeli strony w trakcie trwania umowy uzgodnią dłuższy okres wykonywania pracy, wówczas takie uzgodnienie będzie uważane za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony.

PRZYKŁAD

Pracodawca zatrudnił pracownika na podstawie umów na czas określony:

● od 1 marca do 31 maja 2016 r.,

● od 1 czerwca do 31 lipca 2016 r.

20 lipca 2016 r. pracodawca i pracownik uzgodnili przedłużenie okresu wykonywania pracy na podstawie drugiej umowy do 31 grudnia 2016 r. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami przedłużenie umowy oznacza, że zostanie zawarta trzecia umowa na czas określony od 1 sierpnia do 31 grudnia 2016 r. Jeśli pracodawca i pracownik zdecydują się na zawarcie kolejnej umowy o pracę od 1 stycznia 2017 r., będzie to już umowa na czas nieokreślony z powodu przekroczenia limitu 3 umów na czas określony.

Zatrudnienie pracownika na podstawie umowy na czas określony na okres przekraczający limit 33 miesięcy będzie oznaczać, że pracownik został zatrudniony na podstawie umowy na okres 33 miesięcy, a po upływie tego okresu umowa ta automatycznie stanie się umową o pracę na czas nieokreślony. Skutek ten nastąpi od dnia następującego po upływie okresu 33 miesięcy. Jak już wspomnieliśmy, pracownik będzie zatrudniony na podstawie bezterminowej umowy o pracę także w razie przekroczenia limitu 3 umów na czas określony - skutek ten nastąpi w dniu zawarcia czwartej umowy.

Nowelizacja przewiduje jednak pewne wyjątki w stosowaniu limitów 33 miesięcy i 3 umów na czas określony. Otóż ograniczenia te nie będą dotyczyć zawartych z tym samym pracownikiem umów na czas określony:

● w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

● w celu wykonywania prac sezonowych lub dorywczych,

● w celu wykonywania pracy w czasie kadencji,

● w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie (pracodawca będzie jednak musiał zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy o zawarciu umowy o pracę i wskazać przyczyny jej zawarcia)

- jeśli zawarcie takich umów będzie uzasadnione okresowym zapotrzebowaniem oraz będzie niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy. W takich przypadkach będzie niezbędne zamieszczenie w umowie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie umowy.

Wypowiedzenie umów na czas określony

Znowelizowane przepisy umożliwią każdej ze stron rozwiązanie każdej umowy o pracę za wypowiedzeniem. Regulacja ta będzie zatem dotyczyć także umów na czas określony. Uchylone zostaną obecnie obowiązujące przepisy określające odrębne zasady wypowiadania tych umów. Okres wypowiedzenia umów o pracę na czas określony będzie zależny od czasu zatrudnienia u danego pracodawcy - tak jak jest teraz w przypadku umów o pracę na czas nieokreślony. Oznacza to, że przy zatrudnieniu:

● krótszym niż 6 miesięcy - okres wypowiedzenia będzie wynosił 2 tygodnie,

● od 6 miesięcy do 3 lat - 1 miesiąc,

● powyżej 3 lat - 3 miesiące.

Wymienione okresy wypowiedzenia będą dotyczyły również osób zatrudnionych na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, ale tylko wtedy, gdy pracodawca wypowie umowę o pracę pracownikowi - zastępcy. Nie będzie natomiast konieczne wypowiedzenie takiej umowy, gdy do pracy powróci zastępowany pracownik - wówczas bowiem umowa zawarta w celu zastępstwa ulega rozwiązaniu.

PRZYKŁAD

Pracodawca zatrudniał pracownika na podstawie umów na czas określony:

● od 1 kwietnia do 31 sierpnia 2016 r., a następnie

● od 1 września 2016 r. do 30 kwietnia 2017 r.

W październiku 2016 r. pracownik zdecydował się złożyć wypowiedzenie umowy o pracę. Jego okres zatrudnienia u pracodawcy przekracza 6 miesięcy, więc okres wypowiedzenia wyniesie 1 miesiąc. Umowa o pracę na czas określony rozwiąże się 30 listopada 2016 r.

Po wejściu w życie nowelizacji będzie możliwe wypowiedzenie umowy na czas określony z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo innych przyczyn niedotyczących pracowników i skrócenie okresu 3-miesięcznego wypowiedzenia najwyżej do 1 miesiąca. Obecnie skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe jedynie w przypadku umów zawartych na czas nieokreślony.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 25, 25¹, 33, 33¹, 36 i 36¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662

● ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw - do dnia oddania tego numeru Mk do druku czekała na rozpatrzenie przez Senat

Tomasz Kowalski

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego"